PAP: Przed nami centralne obchody Święta Policji. Co od ostatniego święta zmieniło się w Pana formacji? Co zostało zmodernizowane, co kupione?

Komendant Główny Policji gen. insp. Jarosław Szymczyk: Miniony rok dobitnie pokazał, jak ważne jest posiadanie przez polskich policjantów nowoczesnego i bezpiecznego sprzętu. Zakupione przez nas śmigłowce Black Hawk i Bell 407 sprawdzają się doskonale zarówno podczas rutynowych działań czy ćwiczeń, nietypowych, jak transport organów do przeszczepów, ale również tych niezwykle trudnych, jak zadania związane z ochroną polskich granic czy gaszenie pożarów. Lekkie transportery opancerzone TUR zapewniły bezpieczeństwo policjantom i sprawdziły się w tej roli, do jakiej zostały przeznaczone – przyjęcia na siebie bezpośredniego, fizycznego ataku, co miało miejsce podczas działań związanych z kryzysem na granicy polsko-białoruskiej.

Niezmiennie kładziemy nacisk na zakup bezpiecznego sprzętu, który wykorzystywany przez policjantów w codziennej służbie w maksymalnym stopniu wpłynie na ich bezpieczeństwo. Pozyskujemy różnego rodzaju sprzęty, nowe pojazdy, kamery nasobne, zestawy przeciwuderzeniowe i wiele innych zasobów, które są niezbędne do właściwej realizacji zadań. Mówiąc o zmianach nie sposób nie wspomnieć o utworzeniu z początkiem tego roku Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, które stanowi odpowiedź na coraz powszechniejsze zagrożenia związane z działalnością cyberprzestępców, w strukturach którego będą pełnić służbę specjaliści między innymi z zakresu szeroko pojętej informatyki.

Tak jak w latach poprzednich odtwarzamy lub otwieramy nowe posterunki Policji, aby zapewnić obecność policjantów również w tych mniejszych miejscowościach, czy wsiach, i ułatwić kontakt z policjantami. Przypomnieć należy, że posterunki Policji nie są przewidziane do całodobowego funkcjonowania, ale żeby w sytuacjach, kiedy np. chcemy dokonać zgłoszenia, czy podzielić się swoimi spostrzeżeniami, można to zrobić blisko miejsca zamieszkania, a nie trzeba jechać do jednostek często oddalonych o kilkadziesiąt kilometrów.

Od ostatniego Święta Policji doszło Policji kilka dodatkowych zadań. Oprócz trwającej pandemii rozpoczął się kryzys migracyjny na granicy polsko-białoruskiej, a na początku tego roku wojna w Ukrainie. Co w Pana ocenie było najtrudniejsze dla Policji w tym czasie?

Ostatni okres, trochę ponad dwa lata, na pewno przyniósł nowe doświadczenia i wyzwania. Dla nas, dla polskich policjantów, okazał się czasem jeszcze bardziej wytężonej pracy, ale jak można zauważyć, realizacja ustawowych obowiązków przez policjantów stoi na najwyższym poziomie. Walka z pandemią wymagała od nas niemalże całościowego przeorganizowania w wielu różnych obszarach, chociażby związanego z realizacją szkoleń. To również kwestie związane z zapewnieniem bezpieczeństwa policjantom, wyposażenia ich w środki ochrony osobistej, dezynfekcji. Niestety doszło do wielu zakażeń policjantów podczas wykonywania obowiązków służbowych, a 21 policjantów i 27 pracowników cywilnych umarło z powodu COVID-19. Za cały trud walki z pandemią spotkaliśmy się także z niezasłużoną falą hejtu płynącą od pewnych grup, ale policjanci mimo to swoje obowiązki wykonywali zgodnie z przepisami, nie ulegając presji.

Kiedy wydawało się, że wszystko wraca do normy, niespodziewanie nadszedł kryzys na granicy polsko-białoruskiej. Ochrona polskich granic stała się dla nas zadaniem priorytetowym, aby wspólnie ze Strażą Graniczną i Wojskiem Polskim, ramię w ramię bronić naszej Ojczyzny. Nie są to tylko piękne frazesy, przypomnę wielokrotne ataki na polskich policjantów za pomocą kamieni, granatów hukowych czy oślepianie laserami. Próba masowego sforsowania przejścia granicznego w Kuźnicy została zatrzymana przez policjantów, wspieranych przez strażników granicznych i żołnierzy. Za te działania na polskich funkcjonariuszy również wylewała się fala krytyki, prowokacji i dezinformacji, choć mam wrażenie, że Polacy akurat tym manipulacjom nie ulegli i zdecydowanie wspierali nas oraz rozumieli jak ważne zadania wykonujemy. Jak wszyscy już wiemy, były to działania inspirowane przez reżim białoruski, wpisujące się w większy plan destabilizacji naszego regionu, a który nadal jest realizowany.

Wybuch wojny w Ukrainie, wydarzenie tragiczne, zmieniło wiele. Już w pierwszych godzinach wojny na granicę polsko-ukraińską zostały skierowane dodatkowe siły policyjne, aby wspomóc Straż Graniczną na przejściach granicznych, zapewnić porządek w miejscach koncentracji uchodźców z Ukrainy, tj. punktach recepcyjnych, dworcach i pomóc im w tych pierwszych chwilach obecności na polskiej ziemi. Fala pomocy, która pojawiła się ze strony polskiego społeczeństwa, a której częścią są również policjanci, okazała się wspaniała. Jestem przekonany, że to właśnie dzięki działaniom polskich policjantów nie doszło w tym trudnym i napiętym okresie do poważniejszych wydarzeń, które stanowiłyby zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego.

W każdej z tych sytuacji byliśmy zmuszeni do natychmiastowego działania, co niewątpliwie stanowiło spore wyzwanie, ale jak pokazali polscy policjanci i takie trudne zadania jesteśmy w stanie realizować. Wszystkie te wyzwania począwszy od wybuchu pandemii pokazują, w jak wielu obszarach życia obecność policjantów jest niezbędna, wręcz kluczowa.

Jak ocenia Pan pracę swoich funkcjonariuszy w ciągu ostatniego roku? Co było dla policjantów najtrudniejsze podczas tego roku i jakie wyzwania stoją przed Pana formacją w nadchodzącym roku?

Pragnę z pełną mocą podkreślić, że jestem niezwykle dumny ze swoich ludzi. Od wielu lat polscy policjanci pełnią służbę na najwyższym poziomie, ale miniony czas, okres pandemii, kryzysu na granicy polsko-białoruskiej oraz wybuch wojny w Ukrainie ze wszelkimi następstwami pokazał nam wszystkim, jak ważna jest służba policjantów, ale i na jak wysokim poziomie realizujemy nasze zadania. Oczywiście, mamy świadomość, że znajdą się osoby, które skrytykują nas "dla zasady", ale ja z działań polskich policjantów jestem dumny, a jeżeli krytyka jest uzasadniona, to zawsze wyciągamy wnioski.

Spotykamy się z wieloma skrajnymi opiniami, ale jestem przekonany, że to właśnie szacunek i wsparcie, które otrzymaliśmy od obywateli podczas działań związanych z ochroną polskiej granicy, są tymi wyznacznikami, które jako główne powinniśmy brać pod uwagę. Wielokrotnie obywatele dziękowali policjantom pełniącym służbę przy wschodniej granicy za ofiarność, za poświęcenie. Były to zarówno wysyłane kartki z życzeniami do jednostek Policji, publikowane uchwały rad powiatowych, miejskich i gminnych, ale także najprostsze gesty, jak dostarczenie policjantom na posterunku ciepłej herbaty, kawy czy posiłku.

Musimy wszyscy mieć świadomość, że obecnie jako państwo znajdujemy się w sytuacji niezwykle poważnej. Nasz bezpośredni sąsiad stał się ofiarą agresji rosyjskiej, a wobec polskich obywateli cały czas stosowane są działania dezinformacyjne, mające na celu destabilizację funkcjonowania państwa. Nie spodziewamy się, aby te działania nagle ustały, musimy być przygotowani na ich natężenie i odparcie. Również w tym wymiarze możemy wskazać na sprawne działanie policjantów. Po wybuchu wojny w Ukrainie, kiedy do Przemyśla docierały ogromne grupy uchodźców, na skutek działań dezinformacyjnych pojawiły się informacje o masowych gwałtach i napaściach na polskich obywateli przez uchodźców. Doprowadziło to do organizowania się ruchów pseudokibiców, którzy mieli w planie "polowanie" na uchodźców.

Jestem przekonany, że tylko dzięki sprawnym działaniom informacyjnym i dementującym te informacje, a także dzięki licznej obecności policjantów w punktach koncentrowania się uchodźców, udało się uniknąć masowego zakłócenia porządku publicznego. Walka z dezinformacją to obszar, w którym niewątpliwie czeka nas wszystkich wiele pracy.

Na początku roku informowaliście Państwo o przekroczeniu "magicznej bariery" 100 tysięcy zatrudnionych policjantów. Ilu aktualnie funkcjonariuszy liczy formacja? Ile jest wakatów w Policji?

Na koniec ubiegłego roku, po raz pierwszy w historii, przekroczyliśmy granicę 100 tys. policjantów. Tak jak co roku pierwsze miesiące to czas, w którym część funkcjonariuszy decyduje się na odejście na zasłużoną emeryturę, ale obserwujemy wzrost zainteresowania służbą w Policji. Obecnie w polskiej Policji służy ponad 99 tys. policjantów, a rok ubiegły to rok, w którym odnotowaliśmy o ponad 2,6 tys. więcej nowych przyjęć niż zwolnień ze służby.

Ostatnie lata to czas głębokiej modernizacji polskiej Policji. Pozyskaliśmy wiele nowoczesnego sprzętu, poprawiły się zarobki polskich policjantów, ale mamy świadomość, że to jeszcze nie ten poziom, który może nas w pełni satysfakcjonować, czy który w pełni zadowala policjantów. Pozostaje jeszcze wiele do zrobienia w zakresie poprawy warunków służby, związanych chociażby z wynagrodzeniami, ale też nie możemy zapominać o tym, co już zostało wprowadzone. Wprowadzenie specjalnego dodatku dla najbardziej doświadczonych stażem policjantów, dodatku dla policyjnych kontrterrorystów, którzy wypełniają najbardziej niebezpieczne zadania, a także dla policjantów oddziałów prewencji, którzy dbają o bezpieczeństwo w czasie tych najbardziej wymagających zabezpieczeń imprez masowych czy innych wydarzeń. To wszystko niewątpliwie przekłada się na wysoki poziom zatrudnienia w polskiej Policji.

Warto także podkreślić, że w ramach Programu Modernizacji Służb Mundurowych Podległych MSWiA na lata 2022–2025 liczba etatów w Policji zwiększy się do ponad 110 tys., co ma związek również z utworzeniem Centralnego Biura Zwalczania Cyberprzestępczości, którego struktury będą docelowo liczyć 1800 etatów. Nasze plany poprawy warunków służby i wynagrodzenia zawsze w pełni wspiera Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji, za co dziękuję w imieniu wszystkich policjantów i pracowników polskiej Policji.

Czy w ciągu ostatniego roku wzrosła ilość przestępstw w Polsce? Jeżeli tak, to w jakich obszarach? A może w któryś spadała, jeżeli tak, to proszę również o informację, w których obszarach.

Musimy pamiętać, że w tym roku w Polsce, na skutek masowej migracji z Ukrainy pojawiło się dodatkowo ponad 4,7 mln osób, z czego zdecydowana większość postanowiła pozostać w naszej Ojczyźnie. To dużo, ponad 10 procent względem naszej liczby obywateli. Pomimo tak dużego wzrostu liczby ludności nie odnotowaliśmy znacznego wzrostu przestępczości i jestem przekonany, że to zasługa polskich policjantów.

W pierwszym półroczu, spośród siedmiu kategorii przestępstw najbardziej uciążliwych dla społeczeństwa, niemalże wszystkie liczby są mniejsze lub na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym, wyjątek stanowi wzrost kradzieży cudzej rzeczy, co wiąże się m.in. z kradzieżami sklepowymi. Odnotowaliśmy spadek o ponad 22 procent liczby zabójstw z jednoczesnym wzrostem wykrywalności wynoszącym prawie 99 procent.

Za nami kilka tygodni tegorocznych wakacji. Na policyjnej mapie wypadków ze skutkiem śmiertelnym jest ponad 130 punktów, a od 1 kwietnia odnotowaliście Państwo ponad 180 utonięć. Jak Pan ocenia tegoroczne wakacje pod kątem bezpieczeństwa?

Wakacje, podobnie jak tzw. długie weekendy, to czas wzmożonego ruchu na polskich drogach, ale i tym samym wzmożonych działań Policji. Bezpieczeństwo na polskich drogach z roku na rok poprawia się, ale rzeczywiście pozostawia wiele do życzenia. Tak naprawdę nigdy nie będziemy usatysfakcjonowani, jeżeli będziemy mówić o chociaż jednej ofierze śmiertelnej. Na chwilę obecną (18 lipca) na policyjnej mapie wypadków ze skutkiem śmiertelnym mamy 133 punkty wskazujące na miejsca, w których doszło do tych przykrych zdarzeń. W ubiegłym roku o tej porze mówiliśmy o 158 wypadkach.

Oczywiście wakacje jeszcze się nie skończyły i na podsumowania oraz porównania do lat poprzednich przyjdzie jeszcze czas, ale wyraźnie widać tendencję spadkową w ilości wypadków drogowych ze skutkiem śmiertelnym. Podobnie wygląda sytuacja z utonięciami, od początku wakacji odnotowaliśmy 67 utonięć (na dzień 18 lipca), a podczas ubiegłorocznych wakacji takich przypadków było 168. Mam nadzieję, że w drugiej połowie wakacji zwrócimy wszyscy większą uwagę na bezpieczeństwo, zarówno to w ruchu drogowym, jak i podczas wypoczynku nad wodą. Niestety, ale w zdecydowanej większości przypadków to właśnie niewłaściwe zachowanie człowieka przyczynia się do tragedii.

Jakie są zaplanowane inwestycje, zakupy w Policji na 2022 i 2023 rok? W których strukturach możemy się spodziewać wzmocnień i co jest priorytetem w modernizacji Pańskiej formacji?

Rozpoczynamy kolejny program modernizacji Policji, który po tym zakończonym, stanowi niezwykłe wyzwanie, aby te ogromne środki ukierunkować w te obszary, które ciągle wymagają zmian i ulepszenia. To, co jest niezwykle ważnym aspektem, a co niestety ciągle nie jest w pełni satysfakcjonujące, to realizacja szkoleń w Policji. Mamy świadomość, że ciągle jest zbyt mało miejsc szkoleniowych na terenie kraju, miejsc, w których policjanci mogą podnosić swoje kwalifikacje i dlatego zapadła decyzja o powstaniu nowej szkoły Policji w Lublinie. Spowoduje zwiększenie ilości miejsc szkoleniowych, co jest niezbędne chociażby do wydłużenia czasu trwania szkolenia podstawowego, aby docelowo trwało co najmniej 9 miesięcy. Dodatkowo planujemy rozbudowanie Szkoły Policji w Katowicach, aby odciążyć Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie, która również po rozbudowaniu będzie mogła realizować kursy stricte dla kadry oficerskiej.

Ponadto, duży nakład finansowy planujemy przeznaczyć na rozwój kryminalistyki, w tym wybudowanie nowej siedziby Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji. Rozwój kryminalistyki, podniesienie jej na jeszcze wyższy poziom, jako tej gałęzi mającej kluczowe znaczenie w procesie wykrywczym, jest niezwykle istotne. Chcemy również dalej rozwijać lotnictwo polskiej Policji, które dysponuje sprawdzonymi w działaniach śmigłowcami Black Hawk. Co warte podkreślenia, oprócz Turcji, jesteśmy jedyną formacją policyjną w Europie dysponującą tym nowoczesnym i prestiżowym sprzętem. Oczywistym jest, że podobnie jak dotychczas, część inwestycji będzie związana z zakupem nowoczesnego sprzętu dla polskich policjantów, aby warunki służby były jak najbardziej komfortowe, ale i bezpieczne, na czym nam niezwykle zależy.

Bezpieczeństwo polskiego policjanta to priorytet i w tym zakresie na pewno nie ma mowy o żadnym oszczędzaniu, dlatego też kładziemy nacisk, aby pozyskany sprzęt, oprócz swojej funkcjonalności i komfortu użytkowania, był w co najmniej takim samym stopniu bezpieczny. Chcemy pozyskać również więcej kamer nasobnych dla policjantów, tak, aby docelowo każdy policjant wychodzący na służbę był wyposażony w tę kamerę. Ten sprzęt nie jest po to, żeby szukać nieprawidłowości w służbie policjantów. Chodzi o to, abyśmy z jednej strony byli transparentni w swoich działaniach, ale z drugiej, aby chronić policjantów przed pomówieniami i fałszywymi zarzutami, które niestety pojawiają się coraz częściej. Nagrania z kamer nasobnych już wiele razy pokazały, że policjanci postępowali właściwie, a skierowane wobec nich oskarżenia okazały się pomówieniami.

W tym roku rozpoczynamy również zmianę oznakowania policyjnych radiowozów i motocykli, dzięki czemu nasze pojazdy będą dużo lepiej widoczne dla użytkowników ruchu drogowego, co niewątpliwie zwiększy również bezpieczeństwo policjantów. Planujemy także wyposażanie nowych pojazdów Policji w system monitoringu wewnętrznego i zewnętrznego.