Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek w piśmie do szefa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji zwrócił uwagę, że wpłynął do niego wniosek wskazujący, że żołnierze zawodowi zostali pozbawieni możliwości przeniesienia do służby w Policji i Straży Granicznej. „Podczas gdy funkcjonariusze obu tych służb uprawnieni do podjęcia zawodowej służby wojskowej. Problem dotyczy także pozostałych służb podległych MSWiA” – wskazał RPO.

„Funkcjonariuszom wielu służb mundurowych przyznano zatem uprawnienie przeniesienia do Policji albo SG pod warunkiem, że mają szczególne predyspozycje. Żołnierze podlegają zbliżonym obowiązkom oraz ograniczeniom (w niektórych przypadkach nawet dalej idącym), jakie istnieją w innych służbach. Podlegają też zbliżonej pragmatyce zawodowej; w niektórych przypadkach (np. na granicy wschodniej) wykonują nawet wspólne zadania” – zauważył Rzecznik.

W piśmie do szefa MSWiA czytamy również, że takie wyłączenie budzi wątpliwości RPO w zakresie „naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu”. „Funkcjonariuszom Policji i SG, a także innych służb, przyznano możliwość przeniesienia do służby w ramach zawodowej służby wojskowej. A policyjna pragmatyka służbowa umożliwia przeniesienie funkcjonariusza SKW do Policji, pozbawia jednak takiej możliwości żołnierzy Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Oznacza to nierówne traktowanie żołnierzy i funkcjonariuszy w ramach jednej formacji” – zaznaczył Marcin Wiącek.

Nie mniej istotną kwestią jest dopuszczalność przeniesienia żołnierza zawodowego do Służby Więziennej. Skoro ustawodawca uznał za właściwe dopuszczenie możliwości przeniesienia żołnierza zawodowego do SW, to tym bardziej powinna ona zostać rozszerzona na inne formacje mundurowe, w tym zwłaszcza Policję i SG, które w założeniu wykonują zadania służące zapewnieniu bezpieczeństwa państwa w sposób zbliżony do zadań Sił Zbrojnych. Jest to szczególnie widoczne w trakcie wykonywania przez nich wspólnych zadań na granicy wschodniej.
fragment pisma RPO do szefa MSWiA.

W związku z powyższym RPO zwrócił się do Tomasza Siemoniaka z prośbą o rozważenie „zasadności zmian ustawodawczych dopuszczających przenoszenie żołnierzy zawodowych do służby w Policji i Straży Granicznej, a także innych służb podległych MSWiA”.

„Zielone światło" dla SW

Z analogicznym problemem – dotyczącym funkcjonariuszy Służby Więziennej – RPO zwracał się do MSWiA niespełna dwa lata temu. Wtedy to Rzecznik również wskazywał na nierówne traktowanie w zakresie możliwości przenoszenia się funkcjonariuszy SW do innych służb mundurowych.

Początkowo w sprawie możliwości wprowadzenia rozwiązań umożliwiających przenoszenie funkcjonariuszy SW do Policji i SG Rzecznik zwrócił się do ówczesnego ministra sprawiedliwości, który stwierdził, że w jego kompetencji „nie leży inicjowanie rozwiązań, które mają być zawarte w przepisach pragmatycznych służb podległych innemu zwierzchnictwu”. W związku ze zmianą władzy w Polsce, do której doszło pod koniec 2023 roku, RPO ponownie wystąpił w tej sprawie.

W marcu ubiegłego roku, na pismo RPO, z ramienia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, odpisał wiceszef resortu Czesław Mroczek, który podkreślił, że Komenda Główna Policji oraz Komenda Główna Straży Granicznej przychyliły się do propozycji wprowadzenia rozwiązań umożliwiających przenoszenie funkcjonariuszy Służby Więziennej do służby w obu formacjach.

W swojej odpowiedzi na pismo RPO Mroczek zauważył, że zgodnie z ustawą o Służbie Więziennej istnieje możliwość przenoszenia się na własną prośbę funkcjonariuszy m.in. Policji i Straży Granicznej do służby w SW. „W świetle przywołanej regulacji wydaje się, że podobne rozwiązanie mogłoby zostać przyjęte w ustawach pragmatycznych dotyczących Policji oraz Straży Granicznej” – informował.

Do tej sprawy odniosła się także – w kwietniu ubiegłego roku – wiceminister sprawiedliwości Maria Ejchart, która w resorcie odpowiedzialna jest za więziennictwo. „Do przedstawionego postulatu należy odnieść się przychylnie. Można m.in. zauważyć, że rozwiązanie takie stanowiłoby kolejny niewymierny element zacieśniający współpracę i ułatwiający wymianę doświadczeń między służbami” – oceniła wiceszefowa MS.

„Wniosek taki mógłby zostać uwzględniony przy najbliższej, zakresowo zbieżnej nowelizacji wyżej wymienionych pragmatyk służbowych. Ze strony Ministra Sprawiedliwości i kierownictwa Służby Więziennej pozostaje jedynie zadeklarować wsparcie dla wspomnianych działań” – zapewniała Maria Ejchart.