Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowana została nowela prawa budowlanego, która w dużej mierze skupia się na uproszczeniu i przyspieszeniu procesu budowy przydomowych schronów i ukryć doraźnych o powierzchni użytkowej do 35 m2. Wnioskodawcą wprowadzenia zmian jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Projektowana zmiana wprowadza definicje przydomowych schronów i przydomowych ukryć doraźnych oraz upoważnienie dla ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa do wydania nowego rozporządzenia określającego warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać przydomowe schrony i przydomowe ukrycia doraźne o powierzchni użytkowej do 35 m2 oraz ich usytuowanie.
ragment uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw

Jak wskazano przydomowy schron należy rozumieć przez wolno stojącą budowlę ochronną o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, o powierzchni użytkowej do 35 m2. Obiekt powinien być wyposażony w urządzenia filtrowentylacyjne oraz być przeznaczony do ochrony użytkowników budynku mieszkalnego jednorodzinnego przed „skutkami założonych zagrożeń militarnych, ekstremalnych zjawisk pogodowych i skażeń”. Schron powinien znajdować się pod ziemią lub być „częściowo zagłębiony w gruncie”.

Z kolei przydomowe ukrycie doraźne należy rozumieć przez „wolno stojącą budowlę ochronną o konstrukcji niehermetycznej, o powierzchni użytkowej do 35 m2, przeznaczoną do ochrony użytkowników budynku mieszkalnego jednorodzinnego przed skutkami założonych zagrożeń militarnych i ekstremalnych zjawisk pogodowych, znajdującą się pod ziemią lub częściowo zagłębioną w gruncie”.

Zaznaczyć należy, iż obecnie w obrocie prawnym nie funkcjonują żadne przepisy wskazujące jak należy projektować budowle ochronne. Wobec czego ich brak utrudnia zaprojektowanie takiego obiektu w sytuacji powzięcia decyzji o jego budowie. Przydomowe schrony i ukrycia doraźne będą traktowane jako budowle związane wyłącznie z budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym i na potrzeby konkretnych osób zamieszkujących ten budynek.
Fragment uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw

W myśl noweli budowa przydomowych schronów oraz przydomowych ukryć doraźnych „odbywałaby się na zgłoszenie, a więc w uproszczonej procedurze, która może przyczynić się do wybudowania dużej ilości rozproszonej siatki schronów dla osób fizycznych (najkorzystniejsze w obecnym zagrożeniu militarnym – nie skupiamy setek ludzi w jednym miejscu)”. Jak zaznaczono, zaproponowana powierzchnia 35 m2 jest wystarczająca dla realizacji małych schronów przydomowych zapewniających schronienie właścicielowi i członkom jego rodziny.

Ułatwienia w realizacji takich obiektów przez osoby prywatne przewidziano w większości państw UE. Kluczowym argumentem za wprowadzeniem tego typu ułatwień dla przydomowych schronów jest fakt, że zgodnie z raportem opracowanym 3 przez Biuro do spraw Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej w 2021 r. tylko 1,24 proc. ludności Polski mogłoby skorzystać ze schronów, a z ukryć 2,47 procent. Projektowane ułatwienia mogą wpłynąć na podniesienie indywidualnego poziomu bezpieczeństwa obywateli.
Fragment uzasadnienia projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw

Dodatkowo w noweli projektodawcy proponują, by do zgłoszenia budowy takich obiektów „zamiast projektu budowlanego dołączana była dokumentacja techniczna, zawierająca m.in. bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz bezpieczeństwo pożarowe”. Jej zakres i treść powinna być – według projektu - dostosowana do specyfiki i charakteru obiektu. „Szacowana liczba takich zgód oraz zgłoszeń do właściwego miejscowo starosty nie obciąży urzędów jednostek samorządu terytorialnego. Dotychczas ewidencję takich obiektów, w tym schronów (…) prowadziły komórki organizacyjne urzędów ds. obronnych, OC i zarządzania kryzysowego” – czytamy w uzasadnieniu.