Za Granicą
Patrolowiec dla fińskiej Straży Granicznej powstaje w Gdańsku
12 grudnia w Gdańsku rozpoczęła się budowa kadłuba jednego z dwóch patrolowców przeznaczonych dla Straży Granicznej Finlandii (Rajavartiolaitos). Według aktualnych planów pierwszy zostanie ukończony w 2025 roku, natomiast drugi w 2026 roku.
Za budowę kadłubów nowych fińskich jednostek patrolowych odpowiada polskie przedsiębiorstwo Baltic Operator Sp. z o.o. wchodzące w skład Grupy Przemysłowej Baltic. Firma ta zajmuje się produkcją konstrukcji stalowych dla branży stoczniowej, energetyki wiatrowej oraz offshore. Wykorzystuje do tego celu infrastrukturę znajdującą się na wyspie Ostrów, a należącą do Stoczni Gdańskiej Sp. z o.o., która nie prowadzi obecnie działalności produkcyjnej.
Polskie przedsiębiorstwo występuje w roli podwykonawcy fińskiej stoczni Meyer Turku Oy z Turku, która jest podmiotem odpowiedzialnym za realizację umowy z Rajavartiolaitos. Baltic Operator zgodnie z podpisanym w grudniu 2022 r. kontraktem odpowiada za budowę częściowo wyposażonych kadłubów dwóch patrolowców, które zostaną ukończone i wyposażone w Finlandii. Łączna masa konstrukcji stalowych, które powstaną w Polsce ma przekroczyć 5500 ton. Argumentem za wyborem polskiej spółki był zapewne fakt, że dostarczała ona wcześniej wielkogabarytowe bloki promów pasażerskich dla tej właśnie fińskiej stoczni.
Czytaj też
Budowa dwóch nowych pełnomorskich jednostek patrolowych (Offshore Patrol Vessels - OPV) dla fińskiej Straży Granicznej jest realizowana w ramach projekt Vartiolaiva 2025 (Strażnik 2025), który rozpoczął się w 2020 roku. Jego celem jest zastąpienie obecnie eksploatowanych przez Rajavartiolaitos patrolowców. W pierwszej kolejności chodzi o jednostki Tursas i Uisko, które weszły do eksploatacji w latach 1986-87 i niedługo zakończą służbę, a w dalszej perspektywie również większego i nowocześniejszego patrolowca Turva, na którym banderę podniesiono 9 maja 2014 roku.
Genezy tego programu należy doszukiwać się z zasadniczych zmianach środowiska bezpieczeństwa Finlandii, do których doszło w ostatnim czasie. Ze względu na wzrost ryzyka wystąpienia sytuacji kryzysowych, fińska Straż Graniczna musi być lepiej przygotowana do monitorowania granic i zabezpieczenie integralności terytorialnej Finlandii, jak również być zdolna do reagowania w przypadku wystąpienia katastrof morskimi u jej wybrzeży, na które składa się 4600 km nieregularnej linii brzegowej usianej tysiącami wysp i wysepek.
Czytaj też
Rajavartiolaitos oceniła, że modernizacja starzejącej się floty patrolowców już nie wystarczy i muszą zostać one zastąpione przed dwie jednostki wielofunkcyjne, konstrukcyjne oparte na patrolowcu Turva. Dzięki nowym OPV zdolności fińskiej Straży Granicznej będą mogły zostać podniesione do poziomu wynikającego z zadań stojących przed tą formacją jak i środowiska operacyjnego w którym przyszło jej działać.
Wody otaczające Finlandię są jednymi z najbardziej ruchliwych obszarów morskich na świecie, stąd konieczne są siły i środki znajdujące się w ciągłej gotowości, zdolne do szybkiej reakcji w celu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi, mienia i środowiska przyrodniczego. Nowe jednostki mają zagwarantować bezpieczeństwo granicy morskiej Finlandii oraz zapewnić skuteczne reagowanie na sytuacje kryzysowe, szczególnie dotyczącymi ochrony przyrody.
Czytaj też
Archipelagi i wybrzeża Finlandii są wyjątkowe pod względem walorów przyrodniczych. Gdyby jednak w wyniku katastrofy do morza zostałyby uwolnione duże ilość ropy naftowej lub chemikaliów, szkody mogłyby być nieodwracalne. Dlatego zdolność do szybkiego reagowania w takich sytuacjach ma kluczowe znaczenie w celu zapobieżenia zanieczyszczeniu plaż. W związku z czym nowe jednostki pływające Rajavartiolaitos będą wyposażone w najnowocześniejsze systemy służące do walki z wyciekami ropy naftowej i chemikaliów, jak również usuwania ich z powierzchni morza.
Nowe patrolowce fińskiej Straży Granicznej będą miały około 4000 ton wyporności i kadłub o wymiarach 98x17,6x5,1 m. Zostaną wyposażone w silniki o mocy 12 MW, pozwalające na osiąga prędkości 18 w. Zostały one zaprojektowane jako niskoemisyjne i energooszczędne oraz mogą posiadać załogę składającą się jedynie z 30 funkcjonariuszy. Będą to jednostki uniwersalne, które poza zadaniami typowymi dla straży przybrzeżnej (ochrona granic morskich, zwalczanie przemytu i kontrola jednostek pływających), będą przystosowane do pełnienia zadań ratowniczych (w tym działań SAR), a także likwidowania skutków rozlewów, w ramach ochrony środowiska wodnego i bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
Program Vartiolaiva 2025 wszedł w fazę realizacji na wiosną 2021 r., kiedy to fińska Straż Graniczna zorganizowała przetarg, który wygrała właśnie firma Meyer Turku Oy. W czerwcu 2022 r. podpisała ona kontrakt na dostawę dwóch wielozadaniowych patrolowców typu Turva o wartości 448 milionów euro, które powchodzą częściowo z unijnego Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej. Fińska stocznia, należąca do niemieckiej grupy kapitałowej Meyer Werft jest podmiotem odpowiadającym za opracowanie projektu tych jednostek oraz przebieg ich budowy na wszystkich jej etapach.
Oprócz Baltic Operator w przedsięwzięcie zaangażowana jest także fińska stocznia Uudenkaupungin Työvene Oy z Uusikaupunki, która odpowiada za budowę nadbudówek oraz wyposażenie obu jednostek. Według aktualnych planów pierwszy patrolowiec zostanie ukończony w 2025 r., natomiast drugi w 2026 r. Mają być one używane do lat 50. obecnego wieku.