Policjant nie może zostać obywatelem innego państwa. Inaczej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, musi zostać zwolniony ze służby. Sytuacja ta jest zaskakująca o tyle, że nie ma już problemu z tym, by osoba z także innym niż polskie obywatelstwem została funkcjonariuszem tej formacji. Jeśli oczywiście spełnia inne, wymienione w ustawie, warunki. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich zasady te uznało za budzące wątpliwości, jeśli chodzi o zgodność z Konstytucją. A z jego wątpliwościami zgodziło się Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Jak informował jeszcze w listopadzie ubiegłego roku InfoSecurity24.pl, w jednym z artykułów ustawy o Policji funkcjonariusze tej formacji znaleźć mogę listę przypadków, które prowadzą do zwolnienia policjanta ze służby. Jeden z nich dotyczy zrzeczenia się przez mundurowego obywatelstwa polskiego lub nabycia innego obywatelstwa. Jednocześnie, osoby zainteresowane wstąpieniem w szeregi Policji w tym samym dokumencie przeczytają, że służbę w formacji może pełnić obywatel Polski. Nie ma tu więc, jak tłumaczy Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, "wymogu wyłączności", co oznaczać może, iż kandydatem może być osoba posiadająca więcej niż jedno obywatelstwo. Ważne, by jedno z nich było polskie.

Przepisy dotyczące obligatoryjnego zwolnienia ze służby w przypadku nabycia innego obywatelstwa zamieszczono również w ustawach dotyczących Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Straży Marszałkowskiej, ale w odróżnieniu od Policji, posiadanie tylko polskiego obywatelstwa jest w nich warunkiem przyjęcia do służby. Jeszcze inny miks zawarto w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, która warunku posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego nie zawiera, a nabycie obywatelstwa innego państwa w trakcie służby jest przesłanką do zwolnienia ze służby, ale fakultatywną (obligatoryjne jest w przypadku utraty obywatelstwa polskiego). Podobne przepisy znajdziemy w regulacjach dotyczących wojskowych służb specjalnych, czyli Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego. W pozostałych formacjach, czyli Służbie Więziennej, Służbie Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojsku Polskim znajdziemy obowiązek posiadania obywatelstwa polskiego jako warunek konieczny do podjęcia służby, lecz ewentualne nabycie obywatelstwa innego państwa nie ma w ich przypadku wpływu na jej przebieg.

O wyjaśnienie tej sprawy, a dokładnie przyczyn tego zróżnicowania, Rzecznik Praw Obywatelskich prosi oczywiście szefa resortu spraw wewnętrznych i administracji, który Policję nadzoruje. Odpowiedzi udzielił wiceminister Maciej Wąsik, który tłumaczy, że przepisy te wprowadzono jeszcze w latach 90., gdy obowiązywała zasada wyłączności obywatelstwa polskiego. "Wówczas obywatel polski nie mógł być równocześnie uznawany za obywatela innego państwa. Tym samym regulacja pragmatyki służbowej korelowała z rozwiązaniami przyjętymi ówcześnie w polskim porządku prawnym" - czytamy w piśmie od MSWiA.

Od lat 90. minęło już jednak sporo czasu, a w nim m.in. prawo dotyczące obywatelstwa (obowiązujące jest z 2009 roku) . Choć, jak widać, policyjne przepisy już nie. Interwencja RPO przyniosła jednak korzyści. Wąsik zapowiedział bowiem, że resort odstąpi od konieczności zwolnienia ze służby policjanta w przypadku nabycia przez niego obywatelstwa innego państwa. Propozycja została jednak przez resort potraktowana jakode lege ferenda, co oznacza, że zostanie ewentualne uwzględniona w ramach przyszłych zmian w obowiązującym ustawodawstwie.