Gotowe są już trzy projekty rozporządzeń dotyczących uposażenia formacji podległych Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji, czyli Policji, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej. Wszystkie związane są z porozumieniem między MSWiA a związkami zawodowymi, dotyczącym m.in. podwyżek dla mundurowych, podpisanym jeszcze we wrześniu 2021 roku. Jeden z jego punktów zapewniał również awanse, a więc i podwyżki uposażenia, w ramach podwyższenia grup zaszeregowania dla funkcjonariuszy na najniższych etatach.

W przypadku Państwowej Straży Pożarnej modyfikowane jest rozporządzenie w sprawie uposażenia strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z nim, funkcjonariusze pełniący służbę w jednostkach organizacyjnych PSP na stanowiskach dotychczas zaszeregowanych w 2, 3, 4 lub 5 grupie uposażenia zasadniczego od 1 stycznia 2022 r. zostaną zaszeregowani odpowiednio w 3, 4, 5 i 6 grupie uposażenia zasadniczego. Dotyczy to m.in. stanowisk: młodszy ratownik, młodszy technik, młodszy ratownik-kierowca, technik, ratownik-kierowca, ratownik, ratownik medyczny służby, starszy technik, starszy ratownik-kierowca, starszy ratownik medyczny służby, starszy ratownik, absolwent-aspirant, młodszy ratownik specjalista, młodszy operator sprzętu, młodszy inspektor. W przypadku strażaków, wszystkie zmiany obowiązywać będą od początku bieżącego roku.

Wiadomo, że na ten cel w budżecie resortu spraw wewnętrznych i administracji na 2022 r. ujęto kwotę w wysokości 10 mln złotych, z czego na wzrost uposażeń przewidziano kwotę w wysokości 8,333 mln zł, natomiast na wzrost należności relacjonowanych do uposażenia kwotę w wysokości 1,677 mln zł. Spośród 30 995 etatów w PSP, objętych podwyżką będzie 10 441 stanowisk, z czego 10 224 w komendach powiatowych i miejskich, 133 w komendach wojewódzkich i 84 w jednostkach centralnych.

W Straży Granicznej zmienia się natomiast rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy tej formacji, a sprawa dotyczy 8 771 etatów. W ich przypadku sytuacja wygląda trochę inaczej, niż w PSP. Funkcjonariusze pełniący służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 5 nabywają prawo do wyższych grup uposażenia zasadniczego, a w konsekwencji prawa do wyższych mnożników kwoty bazowej służących do ustalenia wysokości miesięcznych stawek kwotowych uposażenia zasadniczego, ale nie wszyscy od razu.

Obligatoryjne przyznanie mundurowym wyższego zaszeregowania od 1 stycznia br. dotyczy grup 2, 3 oraz 4. Szczególnymi zasadami objęto jednak funkcjonariuszy pełniących służbę na stanowisku zaszeregowanym w 5 grupie uposażenia zasadniczego. Mundurowym tym zagwarantowano prawo do 6 grupy, jednakże nie wszystkim w jednym terminie, lecz w czterech etapach: z dniem 1 stycznia 2022 r., 1 stycznia 2023 r., 1 stycznia 2024 r. albo 1 stycznia 2025 r., czyli co roku 25 proc. funkcjonariuszy. Podstawą ustalenia, któremu funkcjonariuszowi przysługuje wyższa grupa uposażenia zasadniczego w jakim terminie, jest imienny wykaz zgodny ze stanem na 1 stycznia br. Sporządza go przełożony właściwy w sprawach osobowych w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Funkcjonariusze będą ujęci w wykazie w 4 grupach o równej albo różniącej się o jedną wartość liczbie funkcjonariuszy i każdej z grup przełożony właściwy w sprawach osobowych przyporządkowuje jeden z wyznaczonych terminów nabycia prawa do wyższej grupy uposażenia zasadniczego. Podział funkcjonariuszy na grupy będzie przygotowany z uwzględnieniem stażu służby w Straży Granicznej oraz oceny wywiązywania się przez funkcjonariusza z obowiązków oraz realizacji zadań i czynności służbowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich charakteru i zakresu oraz rodzaju i poziomu posiadanych przez funkcjonariusza kwalifikacji zawodowych.

Trzeci projekt dotyczy największej polskiej formacji mundurowej, czyli Policji, a rozwiązania w jej przypadku są bardziej systemowe i wpływają na ten moment na ponad 89 tys. funkcjonariuszy. Zmienia się w tym przypadku kształt rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat. Jak czytamy, policjanci pełniący służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 7 będą mieli prawo do wyższych grup zaszeregowania, a w konsekwencji prawa do wyższych mnożników kwoty bazowej służących do ustalenia wysokości miesięcznych stawek kwotowych uposażenia zasadniczego oraz prawa do wyższych policyjnych stopni etatowych, co z kolei ma przełożenie na uprawnienia uzależnione od posiadanego policyjnego stopnia etatowego (m.in. możliwość mianowania na wyższy stopień policyjny).

Projekt przewiduje, że uzyskanie przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania co do zasady uzależnione jest od upływu okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku służbowym, przy czym do tego okresu nie jest wliczany okres sprzed dnia 1 stycznia 2022 r. Upływ wymaganego czasu skutkuje obligatoryjnym nabyciem przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania bez konieczności wydawania przez właściwego przełożonego decyzji w tym zakresie. W pierwszej kolejności będzie ona ustalana w odniesieniu do grupy zaszeregowania stanowiska, na którym policjant pełni służbę i jest to grupa bezpośrednio wyższa. Dzięki takiemu rozwiązaniu, jak czytamy w dokumentach, policjant pełniący służbę np. na stanowisku zaszeregowanym w grupie 3, z upływem 4 lat służby na tym stanowisku, nabywa prawo do 4 grupy zaszeregowania. Policjant, który z upływem wymaganego okresu służby uzyskał wyższą (o jeden stopień) grupę zaszeregowania, nabywa prawo do kolejnej wyższej grupy zaszeregowania z upływem każdego kolejnego okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku. W trybie tym możliwe jest uzyskanie prawa maksymalnie do 8 grupy zaszeregowania.

W projekcie przewidziano sytuacje, w których pomimo tego, że policjant zmienia zajmowane stanowisko służbowe, nadal jest traktowany tak, jakby pełnił służbę na tym samym stanowisku, a w konsekwencji nie przerywa biegu wymagany okres służby uprawniający go do wyższej grupy zaszeregowania. Z drugiej strony, w przepisach uwzględniono również przypadki, gdy mimo upływu 4 lat, mundurowy tej formacji takiego prawa nie nabywa.

Tak, jak w Straży Granicznej, szczególnymi zasadami przyznania prawa do wyższej grupy zaszeregowania, ze względu na liczebność, objęto policjantów pełniących w dniu 1 stycznia 2022 r. służbę na stanowisku zaszeregowanym w grupie 5 albo pozostających w tym dniu w dyspozycji przełożonego właściwego w sprawach osobowych po zwolnieniu z takiego stanowiska. Funkcjonariuszom tym zagwarantowano prawo do 6 grupy, ale w czterech etapach, tj. z dniem 1 stycznia 2022 r., 1 stycznia 2023 r., 1 stycznia 2024 r. albo 1 stycznia 2025 r. (co roku 25 proc. policjantów). Podstawą ustalenia, któremu mundurowemu przysługuje wyższa grupa zaszeregowania w jakim terminie, jest imienny wykaz. Podział policjantów na grupy jest dokonywany z uwzględnieniem stażu służby w Policji oraz oceny wywiązywania się przez policjanta z obowiązków oraz realizacji zadań i czynności służbowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich charakteru i zakresu oraz rodzaju i poziomu posiadanych przez policjanta kwalifikacji zawodowych.

Projekt przewiduje również ujednolicenie policyjnych stopni etatowych odpowiadających stanowiskom służbowym zaszeregowanym w grupach od 3 do 8 w taki sposób, że stanowiskom zaszeregowanym w tej samej grupie zostanie przypisany taki sam policyjny stopień etatowy (sierżant sztabowy w grupie 3, aspirant sztabowy w grupie 4 i 5, nadkomisarz w grupie 6 i 7 oraz podinspektor w grupie 8).

Wcześniej wszystkie projekty trafiły do konsultacji, m.in. związkowców. Wiadomo na pewno, że żadnych uwag - na tym etapie - do dokumentów nie zgłosili działacze związani ze Strażą Graniczną (po publikacji tekstu, NSZZ FSG przekazał redakcji informację, że powołany został zespół, który zająć ma się analizą projektu i wypracowaniem statnowiska). Zmiany w propozycji MSWiA chciał wprowadzić natomiast NSZZ Policjantów, ale większość z nich nie została przez resort rozpatrzona pozytywnie.

Wrześniowe porozumienie między związkami zawodowymi a MSWiA zakłada, oprócz podwyższenia grup zaszeregowania, także podwyżkę uposażenia w przeciętnej miesięcznej kwocie 677 zł brutto na etat (wraz z nagrodą roczną). Daje to kwotę 500 zł netto. Natomiast od 2023 roku waloryzacje uposażeń funkcjonariuszy służb podległych MSWiA będą obejmowane wskaźnikiem przewidzianym dla całej sfery budżetowej. Punkt ten realizowany jest w ramach ustawy modernizacyjnej, która wystartowała wraz z początkiem bieżącego roku. Wcześniej wynegocjowano także odmrożenie funduszu nagród zarówno w 2021, jak i w 2022 roku. W ubiegłym roku fundusz nagród - w postaci specjalnego dodatku - wyniósł 6 proc., natomiast w roku 2022 jest to 2,7 proc. Najpóźniej do 1 marca 2022 roku ma również wejść w życie zmiana w zakresie artykułu 15a ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Obecnie projekt ten przyjął już rząd , więc teraz zająć ma się nim Sejm. Kiedy do tego dojdzie, nadal jednak nie wiadomo.

Zmian w życiu mundurowych ma być jednak więcej, ale tym, jak będą one wyglądać zajmuje się już specjalny zespół, który pierwszy raz spotkał w styczniu br. Ma się on zająć - zgodnie z deklaracjami - przeanalizowaniem ustaw pragmatycznych oraz przepisów dotyczących systemu uposażeń, modyfikacją zasad naliczania dodatku służbowego i funkcyjnego oraz dodatku stażowego, a także analizą świadczeń socjalnych i mieszkaniowych w poszczególnych służbach.