Wszyscy funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej - zarówno ci nadal w służbie, jak i ci na emeryturze - wzywani są przez związkowców do zaangażowania się w zbiórkę podpisów pod projektem ustawy pragmatycznej przygotowanej dla tej formacji. Jak oceniają bowiem, SCS powinna mieć własny dokument, tak jak inne służby w Polsce. Ma on, czytamy, wprowadzać nowe mechanizmy efektywniejszego i sprawniejszego zarządzania służbą, by zoptymalizować realizowane ustawowo zadania. Ponad 150-stronicowy projekt ustawy już powstał i można się mu dokładnie przyjrzeć na stronie ZZ Celnicy PL .

Projekt, to odpowiedź na wystawioną przez związkowców ocenę działania służby, a ta nie jest pozytywna. Według nich struktura SCS w KAS oraz efektywność zarządzania formacją nie sprawdza się, a "wyniki są dalekie od możliwości i potencjału tej służby". Zresztą, Celnicy PL stawiają sporo zarzutów, przypominając m.in., w jak ekspresowym tempie ówczesny minister finansów Marian Banaś chciał powołać Krajową Administrację Skarbową do życia, czy jak dużo poprawek merytorycznych trzeba było wprowadzić do projektu. Co więcej, czytamy że sama KAS nie przyczyniła się tak naprawdę do uszczelnienia systemy podatkowego, a wręcz służy interesom osób uwikłanych w oszustwa podatkowe.

Niniejsza ustawa wychodzi naprzeciw koniecznym i oczekiwanym przez środowisko SCS  zmianom, które umożliwią jednolite zarządzanie Służbą Celno-Skarbową, tak aby była to formacja o spójnym działaniu w skali całego kraju.
Fragment szkicu projektu uzasadnienia ustawy o Służbie Celno-Skarbowej, przygotowanego przez ZZ Celnicy PL

Przygotowany przez związkowców dokument zakłada, że Służba Celno-Skarbowa zostanie wyodrębnioną - poza KAS - jednolitą umundurowaną i uzbrojoną formacją, utworzoną w celu zapewnienia ochrony i bezpieczeństwa obszaru celnego Unii Europejskiej, w tym zgodności z prawem przywozu towarów na ten obszar oraz wywozu towarów z tego obszaru, a także wykonywania obowiązków określonych w przepisach odrębnych, w szczególności opisanych w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej. W związku z tym, na czele SCS stanie komendant główny Służby Celno-Skarbowej, który będzie centralnym organem administracji rządowej podległym ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, sprawującym - jak podkreślono - realny nadzór i kontrolę nad formacją, na wzór rozwiązań w Straży Granicznej (zresztą na ustawie pragmatycznej dokładnie tej formacji operacja się szkic projektu przygotowany przez ZZ Celnicy PL). Sama Komenda Główna SCS ma zostać, zgodnie ze planem związkowców, "wydzielona bezkosztowo w ramach Ministerstwa Finansów".

Na liście spraw do załatwienia, znajdziemy m.in. minimalną płacę w formacji, na poziomie 2,5-krotności najniższego wynagrodzenia, likwidację dwóch stopni służbowych i awans po upływie wskazanego okresu w danym stopniu. Zgodnie z udostępnionymi danymi, zaplanowano podniesienie uposażeń i wynagrodzeń w SCS o około 3,5 tys. zł/mies. średnio na etat w stosunku do tego, co jest ujęte w programie modernizacji na lata 2023-2025. A najmniej zarabiający w SCS ma otrzymywać 9 000 zł brutto. Związkowcy planują również umożliwienie funkcjonariuszom wyboru sposobu ustalania emerytury, uwzględniając także lata przed 1999 rokiem jako równorzędne ze służbą, z prawem wystąpienia z wnioskiem o przeliczenie dla obecnych emerytów oraz zaliczenie lat pracy dla osób z UKS, którzy zostali przeniesieni do Służby Celnej lub SCS na mocy ustaw w 2003 r. i 2017 r. Celnicy PL chcą także przyznać funkcjonariuszom SCS świadczenia i uprawnienia tożsame z innymi służbami, w tym ochrony prawnej w razie oskarżenia mundurowego, pomocy prawnej dla pokrzywdzonych czy uregulowania kwestii lokali mieszkalnych i równoważnika w zamian za brak lokalu. Funkcjonariusze mieliby również otrzymywać dodatki: orzeczniczy, dochodzeniowo-śledczy, graniczny, instruktorski, morski oraz kryminalny. A wysokość świadczenia za wysługę ma wzrosnąć do 30 proc.

Związkowcy planują utworzenie nowe rodzaju nagrody, tj. "nagród wynikowych w postaci ułamkowej wartości towarów ujawnionych po prawomocnym zakończeniu właściwego postępowania dotyczącego odpowiednio: orzeczenia przepadku towaru na rzecz Skarbu Państwa, właściwego opodatkowania lub oclenia towaru". Sam system nagród ma zostać utrzymany z gwarancją zwiększenia ich wysokości (roczna, jubileuszowa, za zastępowanie innego nieobecnego funkcjonariusza). A funkcjonujący system świadczeń pieniężnych dla funkcjonariuszy ma zostać poszerzony, o takie elementy, jak te motywacyjne po 25 i 28,5 latach służby (znane z innych służb), teleinformatyczne, za przeniesienie czy podróże.

W planach jest również uregulowanie kwestii długości urlopu oraz wprowadzenie prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego (ze względu na wysługę oraz ze względu na wiek) oraz prawa do urlopów okolicznościowych i zdrowotnych. Zniknąć mają natomiast "wadliwie funkcjonujące mechanizmy prawne", a mowa tu dokładnie o przepisach dotyczących przenosin, zawieszenia w wykonywaniu czynności służbowych czy odwołań od ocen okresowych itd.

Taka "silna i samodzielna organizacyjnie Służba Celno-Skarbowa" ma być - jak zapewniają związkowcy z Celnicy PL, - "bardzo dobrym współpracownikiem Krajowej Administracji Skarbowej". To jednak duże zmiany w funkcjonowaniu KAS i biorąc pod uwagę dotychczasowe deklaracje resortu finansów, nie będzie łatwo wcielić te pomysły w życie. O samym wyodrębnieniu komendy głównej SCS mówi się od dłuższego czasu, ale jeszcze w kwietniu 2022 roku, ówczesna szefowa KAS, pełniąca obecnie funkcję ministra finansów, Magdalena Rzeczkowska, wydzielenia jej nie uznała za dobry pomysł, ze względu na to, że "sukces KAS opiera się na ścisłej współpracy wielu pionów w ramach jednej instytucji".

Co ważne również, na razie do czynienia mamy nie tyle z gotowym do przeforsowania pomysłem i projektem, a jego szkicem, wymagającym jeszcze sporo pracy.