Szkolenia z ochrony ludności i obrony cywilnej dla starostów i prezydentów miast na prawach powiatu trwają od 10 lutego i są realizowane przez Akademię Pożarniczą, która została ustawowo zobowiązana do przygotowania programu szkoleń. Składa się on z części teoretycznej, dyskusji i elementów praktycznych w ramach prowadzonych przez instruktorów gier decyzyjnych. Zgodnie z przepisami starostowie mają na przeszkolenie sześć miesięcy. Organizatorem szkoleń jest MSWiA.

Odnosząc się do prowadzonych szkoleń rektor komendant Akademii Pożarniczej st. bryg. dr inż. Tomasz Klimczak poinformował, że od 10 lutego br. przeprowadzono już 14 edycji szkoleń. W każdej z edycji – poza pierwszą – udział bierze od 15 do 20 starostów. „Każda edycja szkolenia trwa cztery dni, od poniedziałku do czwartku. Do tej pory przeszkoliliśmy łącznie 180 osób. To są osoby pełniące funkcje starostów, a więc zarówno starostowie, jak i prezydenci miast na prawach powiatu” - powiedział Klimczak.

Pytany o to, czy starostowie chętnie uczestniczą w zajęciach powiedział, że w czasie pierwszej edycji frekwencja była relatywnie niska, jednak – w jego ocenie – wynikało to z tego, że starostowie potrzebowali więcej czasu na przeorganizowanie swoich obowiązków. „Teraz z frekwencją jest bardzo dobrze i w ostatnich dwóch edycjach na zaplanowanych 35 osób przyjechały 32, więc nie stawiły się jedynie trzy osoby. Osoby pełniące funkcję starostów, które nie stawiły się w danym terminie w miarę możliwości od razu umawiamy na kolejny tak, żeby do końca czerwca 2025 r. przeszkolić wszystkie te osoby. Pod koniec czerwca mamy zarezerwowane dwa tygodnie na ewentualne dodatkowe edycje” - zaznaczył.

Zapytany o harmonogramy szkoleń powiedział, że po zakończeniu szkoleń starostów szkolony będzie szczebel wojewódzki, czyli wojewodowie i marszałkowie województw, a następnie szczebel centralny, w tym sekretarze i podsekretarze stanu. „Ostatnia edycja szkoleń dla starostów, czyli szczebel powiatowy, zgodnie z przyjętym harmonogramem kończy się 25 kwietnia, a od 28 kwietnia zaczyna się szczebel wojewódzki, który potrwa do połowy maja. Natomiast od drugiej połowy maja rozpoczynają się już szkolenia na szczeblu centralnym, które potrwają do 18 czerwca” - zapowiedział Klimczak.

Przekazał, że szkolenia obejmują wiele różnych tematów m.in. sygnały alarmowe i zachowanie się w wypadku wydania komunikatów ostrzegawczych, przygotowanie do ewakuacji, przetrwanie przy długotrwałym zagrożeniu. „Wprowadzamy osoby szkolone w tematykę np. zagrożenia powodziowego, czyli robimy grę decyzyjną, w której przedstawiamy mapę pokazując, że nastąpiło przelanie się wody przez wały, pokazujemy szkoły, szpitale i liczbę osób do ewakuacji mówiąc np., że nie ma dostępnych miejsc relokacji tych osób. Starostowie muszą podejmować decyzje związane z eliminacją określonych zagrożeń” - powiedział.

Dodał, że starostowie są także szkoleni na wypadek zagrożenia militarnego. „Tutaj też prowadzona jest pewna gra decyzyjna, w której trzeba podejmować zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną, czyli np. działania związane z pomocą doraźną i humanitarną, organizacją stanowisk kierowania i organizacją działalności urzędu właśnie w tej sytuacji” - zaznaczył.

Klimczak podkreślił, że prowadzone podczas szkoleń „gry decyzyjne mają bardzo dobry odbiór, dużo uczą, stawiają osoby szkolone przed wyzwaniami związanymi ze stresem powodowanym nagłością podejmowania decyzji i braniem na siebie odpowiedzialności za te decyzje”. Ponadto zwrócił uwagę, że do szkolenia wójtów, burmistrzów i prezydentów miast uprawnionych jest szereg organizacji, w tym inne uczelnie, ośrodki szkolenia komend wojewódzkich Państwowej Straży Pożarnej, szkoły powołane przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, czy Związek Ochotniczy Straży Pożarnych RP.

Program szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla starostów zapisany został w załączniku do rozporządzenia ws. programów szkoleń z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej oraz wymagań dla podmiotów prowadzących szkolenia. Celem szkolenia jest przygotowanie starostów do efektywnego wykonywania zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej we wszystkich stanach funkcjonowania państwa i w przypadku wystąpienia wszelkiego rodzaju zagrożeń, z uwzględnieniem specyfiki powiatowego szczebla kierowania bezpieczeństwem państwa, a także złożoności i współdziałania przy wykonywaniu tych zadań.

Szkolenia składają się z czterech modułów tematycznych i obejmują m.in. zajęcia z ratownictwa, pomocy humanitarnej i innych działań pomocowych; ochronę ludności w sytuacjach kryzysowych; ewakuację i przyjęcie ludzi, zwierząt, mienia oraz dóbr kultury na wypadek zagrożenia, czy przywództwo w ochronie ludności.