Reklama

Operacja „Deep Sentinel”, czyli jak fentanyl trafiał do Europy

Autor. Pixabay

Operacja „Deep Sentinel”, przeprowadzona między 11 a 13 czerwca 2025 roku, była jednym z najszerzej zakrojonych w historii uderzeń w infrastrukturę przestępczą darknetu zajmującą się obrotem narkotykami. Jak podaje Europol, w pięciu państwach – Niemczech, Holandii, Rumunii, Hiszpanii i Szwecji – równocześnie działało około trzystu funkcjonariuszy, którzy zabezpieczyli serwery Archetyp Market, sklonowali dziesiątki nośników danych i przejęli portfele kryptowalut. Według Europolu wyłączono całe środowisko serwerowe hostowane w Holandii, a trzydziestoletni niemiecki administrator platformy został zatrzymany w Barcelonie przy wsparciu hiszpańskiej Policía Nacional.

Skala rynku, który zniknął z sieci Tor, była bezprecedensowa. Jak wylicza TRM Labs, Archetyp Market działał przez ponad pięć lat, zgromadził przeszło 600 000 zarejestrowanych użytkowników, prezentował ponad 17 000 aktywnych ofert i przetworzył transakcje o wartości co najmniej 250 milionów euro. Według tego samego źródła był jednym z nielicznych dużych rynków dopuszczających otwartą sprzedaż fentanylu i innych silnych opioidów, co miało bezpośrednie przełożenie na rosnący w Europie problem zgonów z powodu przedawkowania.

Reklama

Jak pisze serwis BleepingComputer, poza administratorem zatrzymano moderatora platformy oraz sześciu największych sprzedawców, działających głównie w Niemczech i Szwecji. Służby przejęły 47 smartfonów, 45 komputerów, znaczne ilości narkotyków, a także gotówkę, kryptowaluty i luksusowe samochody o łącznej wartości 7,8 miliona euro.

Według The Record from Recorded Future News, zastępca dyrektora wykonawczego ds. operacyjnych Europolu Jean-Philippe Lecouffe ocenił, że rozbicie Archetypu „odcina główną linię dostaw jednych z najniebezpieczniejszych substancji na świecie” i stanowi jasny sygnał, że „nie ma bezpiecznej przystani dla tych, którzy czerpią zyski ze szkód”.

Czytaj też

Tym, co czyniło Archetyp szczególnie trudnym celem, była kombinacja kilku czynników. Po pierwsze – jak podkreśla TRM Labs – rynek akceptował wyłącznie kryptowalutę Monero, której silne mechanizmy anonimizacji utrudniają śledzenie przepływów finansowych. Po drugie, rejestracja odbywała się wyłącznie przez zaproszenia lub ręczną akceptację administratora, co – według analizy firmy DarkOwl – znacząco ograniczało możliwość przeniknięcia agentów pod przykrywką. Po trzecie, oficjalne linki do serwerów lustrzanych publikowano na forum „Dread”, które – jak przypomina SOCRadar – pełniło funkcję zaplecza wsparcia i miejsca weryfikacji reputacji sprzedawców.

Odwiedzający stronę Archetyp Market zaraz po akcji ujrzeli baner przejęcia. Jak zauważa portal Straight Arrow News, wątek na forum Dread wypełnił się prośbami o tzw. proof of life – sprzedawcy mieli szyfrowanymi podpisami PGP poświadczyć, że nie zostali zatrzymani i wciąż kontrolują portfele. Brak podpisu zaczął być odczytywany jako możliwa kompromitacja konta.

Reklama

Operacja „Deep Sentinel” wpisuje się w szerszy trend nasilonych działań przeciwko infrastrukturze narkotykowej darknetu. Jak przypomina agencja Reuters, zaledwie miesiąc wcześniej, w maju 2025 roku, w ramach „Operation RapTor” zamknięto Incognito Market, a w dziesięciu krajach zatrzymano łącznie 270 osób. Statystyki pozostają jednak bezlitosne – według danych TRM Labs wartość internetowego handlu narkotykami wzrosła w latach 2023–2024 o 19 procent, osiągając 2,4 miliarda dolarów, choć liczba nowych rynków spadła o 42 procent, co wskazuje na konsolidację i specjalizację pozostałych platform.

W wymiarze zdrowia publicznego konsekwencje mogą być odczuwalne zwłaszcza w kontekście opioidów. Jak podaje Reuters, powołując się na dane Europejskiego Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (EMCDDA), fentanyl odpowiada już za ponad sześć procent zgonów z przedawkowania w Unii Europejskiej. Likwidacja jednego z głównych kanałów dystrybucji tej substancji może chwilowo ograniczyć jej dostępność, ale eksperci ostrzegają, że popyt szybko przeniesie się na mniejsze, trudniej wykrywalne kanały sprzedaży, w tym zaszyfrowane komunikatory.

Czytaj też

Według Eurojustu prowadzone śledztwo ma charakter rozwojowy i przewiduje się kolejne zatrzymania, w tym możliwe ekstradycje do Niemiec w trybie Europejskiego Nakazu Aresztowania. Równolegle – jak podaje Europol – trwają prace nad dalszym mapowaniem przepływów kryptowalut zidentyfikowanych w trakcie akcji, co może doprowadzić do kolejnych zajęć aktywów.

Eksperci cytowani przez TRM Labs zwracają uwagę, że mimo sukcesów organów ścigania ekosystem darknetu wykazuje ogromną odporność i potrafi szybko adaptować się do nowych warunków. Już po zamknięciu Hydra Market w 2022 roku większość rosyjskojęzycznych transakcji przeniosła się na świeżo utworzone platformy, które w 2024 roku odpowiadały za 97 procent globalnych przychodów z handlu narkotykami w darknecie.

Likwidacja Archetyp Market to dowód, że skoordynowane działania międzynarodowe, wsparte zaawansowaną analityką blockchain i szybkim zabezpieczaniem infrastruktury, mogą skutecznie paraliżować nawet najbardziej zaawansowane struktury przestępcze. Jednocześnie wzrost obrotów w sieci, mimo spadku liczby aktywnych platform, pokazuje, że walka z cybernarkobiznesem pozostaje swoistym wyścigiem, w którym zasadniczą rolę będą odgrywać z jednej strony nowe narzędzia śledcze, a z drugiej działania prewencyjne w sferze zdrowia publicznego.

Reklama
WIDEO: Nadinsp. Boroń o nowej mieszkaniówce: musimy wyrównać szanse, które dziś mają żołnierze
Reklama

Komentarze

    Reklama