Zakup nowych śmigłowców dla Lotnictwa Policji to jeden z symboli poprzedniego programu modernizacji formacji. Pojawiło się ich aż sześć - trzy maszyny Black Hawk oraz trzy maszyny Bell 407GXi. Policja nie ukrywała, że nie zamierza zwalniać tempa i będzie prowadzić dalszą modernizację floty. Środki na ten cel wygospodarowano więc w nowym programie, który wystartował na początku bieżącego roku (w części dotyczącej środków transportu). Jak jeszcze w grudniu 2021 roku mówił w rozmowie z InfoSecurity24.pl szef formacji, gen. insp. Jarosław Szymczyk, miały to być co najmniej dwa lekkie śmigłowce oraz - jeśli pozwoliłaby na to sytuacja - jeden śmigłowiec wielozadaniowy. Taki zakup miał zaspokoić potrzeby Lotnictwa Policji. Komenda oceniła jak widać, że potrzeby jeśli chodzi o lekkie maszyny typu Bell 407GXi są jednak trochę większe. Ale wygląda na to, że środki na nie nie pochodzą z modernizacyjnego budżetu formacji, ale funduszy europejskich.

Policyjne potrzeby

Zgodnie z informacjami opublikowanymi przez Komendę Główną Policji, na wyposażeniu formacji zobaczymy cztery nowe śmigłowce jednosilnikowe z systemami SOL. Wiadomo już, że mają to być maszyny Bell 407GXi, gdyż policja zdecydowała się skorzystać z zamówienia z wolnej ręki. Oznacza to, że rozpoczęła negocjacje bez uprzedniej publikacji ogłoszenia o przetargu z Bell Helicopter Textron Inc. Wybór ten argumentuje wystąpieniem pilnej konieczności spowodowanej wydarzeniami, których nie mogła przewidzieć oraz faktem, że potrzebuje dokładnie takich maszyn. W dokumentach podkreśla co więcej, że zakup śmigłowców, które znajdują się już na wyposażeniu formacji, zapewni efektywną eksploatację oraz zdolności operacyjne.

Przedstawiciele policji nie ukrywali zresztą, że ich celem jest eksploatowanie 2 lub 3 typów wiropłatów. Jak podkreślał w rozmowie z InfoSecurity24.pl insp. pil. Robert Sitek , Naczelnik Zarządu Lotnictwa Policji Głównego Sztabu Policji KGP, jeszcze w marcu 2021 roku, ujednolicenie floty ułatwi szkolenie pilotów i mechaników oraz utrzymanie śmigłowców w gotowości do działań operacyjnych. Łatwiejsze jest również kupowanie i magazynowanie części zamiennych. Insp. Sitek mówił również, że największe zapotrzebowanie jest właśnie na maszyny Bell 407, gdyż realizują one ok. 65-70 proc. zadań.

Policja chce stworzyć flotę co najmniej 7 lekkich śmigłowców, które będą mogły być wykorzystywane w trybie rotacyjnym. Jak pisze, trzy Belle 407GXi już ma, więc do kupienia są cztery nowe tego samego typu.

Negocjacje wystartowały

Co do pilnej konieczności zakupu, formacja powołuje się na sytuację geopolityczną, która stawiać ma przed Lotnictwem Policji nowe zadania. Chodzić ma m.in. o sytuację na granicy z Białorusią czy Ukrainą. Co więcej, problemem ma być również modernizacja i przedłużanie resursów starszych maszyn. Nie ma to być możliwe ze względu na brak części, które po prostu nie są już produkowane albo wielomiesięczne oczekiwania i opóźnienia. Niezbędne prace mają być niemożliwe do zrealizowania w przewidywanym przez policję terminie lub w ogóle niewykonalne. Komenda Główna Policji zrezygnowała więc z przedłużenia resursów dla 30-letnich śmigłowców, a sprzęt ten musi zostać zastąpiony.

Nowe obowiązki policyjnego lotnictwa powodują, że z powodu powstania nieprzewidywalnych okoliczności, niezbędny jest natychmiastowy zakup śmigłowców. Nieprzewidywalność wynika przede wszystkim z sytuacji geopolitycznej. Zamawiający nie mógł przewidzieć, że napięcie na granicy z Białorusią rozwinie się do takiego stopnia, że w celu utrzymania porządku policyjne patrole lotnicze staną się niezbędne. Podobne wsparcie jest potrzebne na granicy z Ukrainą. (...) Dodatkowo znaczne zwiększenie eksploatacji śmigłowców, w szczególności związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uchodźców, spowodowało zużycie części, których wymiany Zamawiający nie przewidywał. Wiąże się to ze znacznym wzrostem kosztu przedłużenia pracy śmigłowców. Przewidywane koszty oraz długotrwałe przestoje powodują, że Zamawiający, mimo wcześniejszych ustaleń, będzie zmuszony do rezygnacji z przedłużenia resursów dla 30 letnich śmigłowców.
Komenda Główna Policji, ogłoszenie o dobrowolnej przejrzystości ex ante

Według formacji, utrzymanie "płynności działania" policyjnego lotnictwa wymaga wyposażenia go w nowe śmigłowce najpóźniej do końca przyszłego roku, więc zamówienie musi zostać udzielone natychmiast. Ma to pozwolić na ich odbiór w 3. lub 4. kwartale przyszłego roku. Jak wynika z dokumentów, decyzja o wszczęciu postępowania, czyli rozpoczęciu negocjacji zapadła 12 sierpnia.

Za cztery nowe śmigłowce Bell 407GXi policja zapłacić ma ok. 133 mln złotych netto. Co ważne, zakup ma być współfinansowany ze środków Unii Europejskiej, a dokładnie projektu "Bezpieczniej na drogach – lotniczy nadzór nad ruchem drogowym" w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 r. Jego wartość oszacowano na 160 mln złotych z unijnym wkładem wynoszącym 136 mln złotych. A, że projekt zakłada zakup właśnie czterech śmigłowców do nadzoru nad ruchem drogowym wraz ze szkoleniem personelu, to wygląda na to, że nowe maszyny mogą być sfinansowane z funduszy europejskich.

Przypomnijmy, że policja eksploatuje obecnie takie maszyny, jak S-70i Black Hawk, Mi-8, PZL W-3 Sokół, Bell-412, Bell-407 oraz Bell-206. Wiropłaty rozmieszczone są w centralnej bazie Lotnictwa Policji w Warszawie, a także w Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu. Policja planuje również utworzenie sekcji lotnictwa w Gdańsku.

Najnowsze na stanie formacji są właśnie maszyny 407GXi. Pierwszy śmigłowiec dostarczono już w grudniu 2019 roku, natomiast ostatni latem 2020 roku. Ich podstawowe zadania to misje patrolowe i poszukiwawcze, co odbija się na wyposażeniu maszyn. Policja zdecydowała się na najnowszy wariant wyposażony w cyfrową awionikę G1000H NXi Integrated Flight Deck firmy Garmin z dwoma dużymi wyświetlaczami wielofunkcyjnymi i unowocześnionym systemem łączności. Napęd zapewnia silnik Rolls-Royce M250-C47E/4 FADEC o mocy ponad 700 KM z dwukanałowym systemem cyfrowego sterowania i kontroli (FADEC).

Podczas dostaw każdy z trzech śmigłowców doposażono jeszcze w dzienno-nocną głowicę optoelektroniczną Trakka TC-300, stanowisko operatora systemu, rejestrator obrazu, system ruchomej mapy cyfrowej, bezprzewodową transmisję obrazu do odbiorników naziemnych, zdalnie sterowany reflektor "szperacz" Trakka A800. Całość umożliwia wykrywanie, identyfikację i śledzenie np. pojazdów, jednocześnie szacuje również i podaje ich prędkość, co wraz z systemem transmisji umożliwia nie tylko rejestrowanie wykroczeń ale też interwencję patrolów naziemnych, które dysponują zweryfikowanymi danymi.