W piątek Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Za przyjęciem projektu, ze zgłoszonymi podczas prac sejmowych poprawkami, zagłosowało 401 posłów, 17 było przeciw, a 17 wstrzymało się od głosu. Teraz nad dokumentem będą pracować senatorowie.

Do ustawy, która m.in. wprowadza kontratyp przestępstwa użycia lub wykorzystania przez żołnierza, policjanta i pogranicznika środków przymusu bezpośredniego w sytuacji zagrożenia życia i zdrowia, w trakcie obrony granicy, odniósł się Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek, który był we wtorek gościem w radiu RMF FM. „Jest to kontrowersyjne rozwiązanie” – ocenił RPO.

„Wprowadza ono tak zwany kontratyp, czyli zwalnia z odpowiedzialności karnej sytuacje, w których doszło do naruszenia zasad używania broni, posługując się bardzo niejasnymi pojęciami i taką klauzulą mówiącą, że zwolnienie od odpowiedzialności karnej ma miejsce wówczas, jeżeli okoliczności wymagały natychmiastowego działania. Jest to niejasne pojęcie” – tłumaczył Wiącek.

RPO zwrócił również uwagę, że pojęcie to będzie stosowane przez sąd karny.  „Sąd ma obowiązek stosować prawo, w razie wątpliwości interpretując je na korzyść oskarżonego. Powstaje pytanie, moim zdaniem bardzo zasadne, które jest stawiane przez ekspertów i organizacje pozarządowe, czy to jest wystarczający standard ochrony życia” - powiedział.

Dodał przy tym, że „obowiązkiem państwa jest prawne zagwarantowanie tego, że nie zostanie pozbawiony życia człowiek, w sytuacji innej niż bezwzględna, absolutna konieczność”. „Moje zdanie jest takie, że te przepisy są nadmiernie nieprecyzyjne. One mogą doprowadzić do tego, że w sytuacji, w której będzie konieczne przeprowadzenie śledztwa i będzie konieczne ustalenie okoliczności śmierci człowieka, może dojść do umorzenia postępowania czy w ogóle odmowy wszczęcia postępowania karnego ze względu na pojawienie się tego kontratypu” - podkreślił.

„To może w przyszłości narazić Polskę na odpowiedzialność przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, który wymaga skutecznego śledztwa w sytuacji, w której dochodzi do pozbawienia życia człowieka. Sytuacja, w której mamy kontratyp oznacza, że śledztwa w ogóle nie można wszcząć, a tym nie bardziej nie może być skutecznego śledztwa. To jest pewien problem, który należy wziąć pod uwagę. Te przepisy jednak nie są wystarczająco precyzyjne” – dodał RPO.