Obecna Strategia Bezpieczeństwa Narodowego obowiązuje od 2020 roku i jest jednym z głownych dokumentów strategicznych w Polsce, który opisuje podstawowe interesy i cele państwa polskiego w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Jednak w ostatnich miesiącach najważniejsi politycy – np. wicepremier, szef MON Władysław Kosiniak-Kamysz, który w marcu zwrócił się do prezydenta o przygotowanie rekomendacji – wskazywali, że w obliczu nowych wyzwań i zagrożeń, w tym zwłaszcza pełnowymiarowej inwazji Rosji na Ukrainie, potrzebne jest przygotowanie nowych dokumentów strategicznych.

Na początku lipca prezydent Andrzej Duda przekazał stronie rządowej swoje rekomendacje do nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP. Prawie 60-stronicowy dokument został przygotowany w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego, w konsultacji z 60 ekspertami.  Teraz zadaniem Rady Ministrów będzie przygotowanie nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego i przedstawienie jej do zatwierdzenia prezydentowi.

W prezydenckim dokumencie znalazł się punkt dotyczący odporności państwa i obrony powszechnej. Jedną z najistotniejszych rekomendacji, na jaką wskazano, jest podjęcie działań na rzecz opracowania krajowej Strategii Wzmacniania Odporności, która będzie obejmować nie tylko ciągłość funkcjonowania państwa i świadczenia usług administracji dla społeczeństwa, ale też będzie miała za zadanie zapewnić kluczowe usługi i funkcjonowanie infrastruktury krytycznej. Według głowy państwa należy wypracować też definicję odporności.

W prezydenckich rekomendacjach zauważono również potrzebę uporządkowania krajowych dokumentów dotyczących odporności. „Dokonać należy przeglądu spójności Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego, Raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego, Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej, Strategii Cyberbezpieczeństwa RP, Rządowego Programu Rezerw Strategicznych, Planu Reagowania Obronnego RP oraz NCRSM (Instrukcja Systemu Reagowania Kryzysowego NATO – przyp. red.)” – czytamy.

Zdaniem twórców dokumentu, konieczne jest też powołanie bądź wskazanie organu administracji rządowej, który będzie odpowiedzialny za „zarządzanie systemem ochrony usług kluczowych i koordynację kwestii związanych z odpornością podmiotów krytycznych oraz współpracę transgraniczną”. W rekomendacjach podkreślono także, że konieczne jest podejmowanie działań, które będą zwiększać fizyczną odporność na „intencjonalne zniszczenie istniejącej i nowo budowanej infrastruktury krytycznej państwa”. Z drugiej strony należy budować alternatywne rozwiązania zapewniające ciągłość „dostarczania usług kluczowych dla funkcjonowania społeczeństwa i podmiotów gospodarczych”.

Taktyka Rosji przyjęta w wojnie z Ukrainą oraz dokonywane akty sabotażu na terytorium Polski wyraźnie wskazują na zainteresowanie destabilizacją elementów infrastruktury krytycznej. Wynika z tego potrzeba poszukiwania i wdrożenia systemowych rozwiązań zwiększających odporność tego typu obiektów na ataki fizyczne.
Fragment rekomendacji do nowej Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP.

Ośrodek prezydencki widzi też potrzebę prowadzenia cyklicznych ćwiczeń praktycznych z udziałem służb i instytucji państwowych. Powinny brać w nich udział również siły zbrojne, struktury administracji publicznej oraz przedsiębiorcy i społeczeństwo. „Agresja Rosji na Ukrainę wskazuje na pilną potrzebę szkoleń sektora cywilnego, dotyczących odporności państwa” – zaznaczono w dokumencie.

Dużą część rekomendacji, w punkcie dotyczącym odporności, poświęcono budowie systemu obrony powszechnej (ochrona ludności i obrona cywilna) oraz budowie odporności społecznej, w tym zdolności społeczeństwa do przetrwania w sytuacji zagrożenia. „Efektywny program edukacji dla bezpieczeństwa oraz ochrony ludności to punkt wyjścia do stworzenia systemu obrony powszechnej” – czytamy.

W dokumencie wskazano również potrzebę wzmocnienia służb porządku publicznego, w szczególności Straży Granicznej, a także służb specjalnych, by skuteczniej przeciwdziałać i reagować na zagrożenia hybrydowe. „Presja migracyjna na granicę polsko-białoruską jest przykładem, który uzasadnia konieczność dostosowania sił i środków do nowych wyzwań. Straż Graniczna powinna dysponować platformami opancerzonymi oraz bronią o większych zdolnościach rażenia” – podkreślono.

Jak wskazano, należy też „zintensyfikować działania nakierowane na zwalczanie terroryzmu, ekstremizmu wewnętrznego i przestępczości zorganizowanej”. „Terroryzm, ekstremizm wewnętrzny i przestępczość zorganizowana wciąż stanowią jedne z głównych zagrożeń dla bezpieczeństwa w wymiarze narodowym, jak i międzynarodowym. Zjawiska te negatywnie oddziałują na życie obywateli, a także na stabilność demokratycznych instytucji państwa. Co ważne – stale wzrasta tendencja do wykorzystywania przez organizacje terrorystyczne, ekstremistyczne i przestępcze ułatwień generowanych przez rozwój nowoczesnych technologii” – dodano.

Jak na razie nie wiadomo, na ile prezydenckie rekomendacje przełożą się na nową Strategię Bezpieczeństwa Narodowego, ani nawet kiedy mogłaby ona wejść w życie.