Kanada pod presją: ataki, szpiegostwo i ingerencja w wybory
Kanada stoi obecnie w obliczu najbardziej złożonego środowiska bezpieczeństwa od dekad. Tak wynika z publicznych wypowiedzi Dana Rogersa, dyrektora Canadian Security Intelligence Service (Kanadyjskiej Służby Wywiadu Bezpieczeństwa – CSIS), wygłoszonych w listopadzie 2025 roku. Jak informuje Global News, Rogers określił współczesne wyzwania jako „bardziej dynamiczne i nieprzewidywalne niż w ostatniej pamięci”, wskazując jednocześnie cztery kluczowe państwa odpowiedzialne za działania wymierzone w Kanadę: Rosję, Chiny, Iran i Indie.
Iran – „potencjalnie śmiertelne" operacje na terytorium Kanady
Dan Rogers ujawnił – jak podaje agencja Reuters – że w 2025 r. CSIS wykryła, rozpracowała i udaremniła „potencjalnie śmiertelne zagrożenia” wobec osób przebywających w Kanadzie, uznanych przez władze Iranu za wrogów reżimu. Chodziło o operacje irańskich służb wywiadowczych i ich pośredników, mające na celu uciszenie przeciwników politycznych przy użyciu przemocy fizycznej. Rogers podkreślił, że w więcej niż jednym przypadku istniały realne plany, których skutkiem mogła być śmierć ludzi na terytorium Kanady.
Według The Times of Israel dyrektor CSIS poinformował również o udaremnieniu kilku potencjalnych ataków antysemickich inspirowanych przez Iran i jego sojusznicze struktury. Dziennik The Straits Times przypomina, że Kanada od dawna nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych z Teheranem, a w 2024 r. uznała Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej (IRGC) za organizację terrorystyczną. Tegoroczne ujawnienia potwierdzają dalsze zaostrzenie kursu Ottawy wobec reżimu w Teheranie.
Rogers ocenił – według kurdyjskiego portalu BasNews – że Iran coraz częściej wykorzystuje sieci pośredników, w tym środowiska przestępcze i powiązane milicje, co utrudnia bezpośrednie powiązanie działań z oficjalnymi strukturami państwa.
Rosja – szpiegostwo, Arktyka i nielegalny zakup technologii
Reuters podaje, że CSIS zablokowała w 2025 r. próby nielegalnego pozyskania kanadyjskich technologii przez Rosję za pośrednictwem firm-frontów zarejestrowanych w Europie. The Guardian informuje o gwałtownym wzroście rosyjskich działań szpiegowskich w kanadyjskiej Arktyce – zarówno klasycznych (oficerowie pod przykryciem), jak i cybernetycznych, wymierzonych w infrastrukturę rządową i prywatną.
Czytaj też
Global News cytuje Rogersa, który wskazał szczególne zainteresowanie rosyjskich sieci zakupowych technologiami podwójnego zastosowania, kluczowymi w kontekście wojny przeciwko Ukrainie.
Zgodnie z publicznie dostępnym raportem CSIS za 2024 rok Rosja pozostaje jednym z najaktywniejszych państw w zakresie szpiegostwa gospodarczego i prób pozyskania zaawansowanych technologii z kanadyjskich uczelni oraz firm. Działania te określono jako „ukryte, wprowadzające w błąd i zagrażające bezpieczeństwu Kanady”.
Chiny – cyberzagrożenia, wywiad i rekrutacja Kanadyjczyków
Dan Rogers wymienił Chiny – obok Rosji – jako państwo prowadzące najintensywniejsze operacje wywiadowcze przeciwko Kanadzie, obejmujące pozyskiwanie poufnych informacji rządowych oraz wpływ na środowiska polityczne, akademickie i biznesowe. Pekin jest szczególnie aktywny w Arktyce, gdzie łączy działania wywiadowcze z analizą możliwości gospodarczych (surowce, nowe szlaki morskie).
Reuters, w materiale poświęconym cyberbezpieczeństwu, cytuje Communications Security Establishment (CSE) – kanadyjską agencję wywiadu sygnałowego – która ocenia chińskie cyberataki jako najpoważniejsze państwowe zagrożenie tego typu dla Kanady. Cele obejmują rząd, sektor energetyczny, badania naukowe, uczelnie i firmy technologiczne.
Chińskie służby prowadzą jednocześnie długoterminową strategię pozyskiwania wiedzy i technologii poprzez programy stypendialne, współpracę naukową oraz działania pod przykryciem. Do werbowania osób z dostępem do tajemnic państwowych wykorzystywane są m.in. portale pracy i media społecznościowe.
Indie – transnarodowe represje i napięcia w relacjach dwustronnych
Global News podaje, że Dan Rogers wskazał Indie jako państwo stosujące „represje transnarodowe” – inwigilację, zastraszanie i wywieranie presji na działaczy politycznych i religijnych mieszkających w Kanadzie. Associated Press przypomina, że w publicznych raportach komisji ds. ingerencji zagranicznej pojawiały się informacje o próbach wpływu Indii (obok Chin) na kanadyjskie procesy polityczne.
Czytaj też
The Economic Times of India, powołując się na źródła w CSIS, zwraca uwagę, że część radykalnych środowisk pro-khalistańskich traktuje Kanadę jako zaplecze logistyczno-finansowe działań wymierzonych w Indie, co dodatkowo komplikuje relacje między Ottawą a Nowym Delhi.
Ekstremizm i radykalizacja młodzieży
W przemówieniu z połowy listopada Dan Rogers poinformował, że niemal 1 na 10 prowadzonych przez CSIS dochodzeń terrorystycznych dotyczy osób poniżej 18. roku życia. Radykalizacja obejmuje zarówno skrajnie prawicowe ideologie, jak i ekstremizmy religijne lub polityczne nawołujące do przemocy. Młodzież jest szczególnie podatna na wpływ anonimowych społeczności online szerzących teorie spiskowe i dehumanizujące narracje.
Arktyka – strategiczna i podatna na zagrożenia
The Guardian podkreśla, że zarówno Rosja, jak i Chiny intensyfikują działania wywiadowcze w kanadyjskiej Arktyce, koncentrując się na szlakach morskich, złożach surowców i infrastrukturze krytycznej. W odpowiedzi rząd federalny zapowiedział inwestycje w nowe porty, lodołamacze, wzmocnienie obecności wojskowej oraz rozwój floty patrolowej.
Le Monde cytuje określenie kanadyjskiej Arktyki (ok. 40 proc. powierzchni kraju) jako obszaru „atrakcyjnego, strategicznego i podatnego na zagrożenia”. Ograniczona infrastruktura, ogromne odległości i zmiany klimatyczne sprawiają, że region staje się bardziej dostępny, ale jednocześnie bardziej wrażliwy na ingerencję z zewnątrz. CSIS intensyfikuje więc współpracę z lokalnymi rządami, samorządami, firmami i uczelniami, by podnosić świadomość i odporność na działania obcych służb.
Ingerencja zagraniczna w wybory
Raport Foreign Interference Commission potwierdza, że głównymi aktorami w próbach wpływania na wybory federalne w Kanadzie były Chiny, a w mniejszym stopniu Indie. Działania obejmowały dezinformację online oraz naciski na kandydatów i społeczności diaspory.
Czytaj też
Public Safety Canada oraz RCMP odnotowują liczne przypadki „foreign interference” – ukrytych, wprowadzających w błąd działań szkodliwych dla interesów Kanady. Dan Rogers podkreślił jednak, że według wiedzy CSIS ingerencja nie osiągnęła skali, która podważyłaby wyniki wyborów, choć zagrożenie pozostaje trwałe i wymaga ciągłego monitoringu.
Systemowa odpowiedź Kanady
CSIS została zmuszona do gruntownej przebudowy priorytetów operacyjnych, by jednocześnie przeciwdziałać szpiegostwu, ingerencji zagranicznej, terroryzmowi (w tym ekstremizmowi ideologicznemu) oraz cyberzagrożeniom – liczba i intensywność tych zagrożeń wzrosła wielokrotnie.
Równolegle, jak podaje Reuters, Communications Security Establishment (CSE) buduje zintegrowaną odpowiedź cybernetyczną we współpracy z CSIS, RCMP i partnerami z sojuszu Five Eyes. Dan Rogers – według Global News – zaapelował nie tylko do polityków, ale także do biznesu, środowisk akademickich i zwykłych obywateli o większą czujność oraz gotowość do współpracy z służbami, w tym zgłaszania podejrzanych kontaktów, projektów czy prób wpływu.
