W opublikowanym rozporządzeniu określono wprost, kto będzie mógł prowadzić szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej. Jak czytamy, przede wszystkim będą to uczelnie służb państwowych podległe MSWiA (w ustawie wskazana do tego została Akademia Pożarnicza - przyp. red.), szkoła, dla której organem założycielskim jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ośrodek szkolenia służby podległej MSWiA oraz inna uczelnia, związek ochotniczych straży pożarnych. Szkolenia będą mogły prowadzić też osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z którą kierownik urzędu albo podmiot ochrony ludności zawarł umowę na realizację szkolenia. Są jednak pewne warunki, jakie trzeba spełnić.

Po pierwsze - zgodnie z rozporządzeniem – jednostki szkolące muszą posiadać infrastrukturę i warunki organizacyjne niezbędne do przeprowadzenia szkolenia zgodnie z programem szkolenia lub dostęp do takiej infrastruktury. Kolejnym wymogiem jest to, aby „w okresie 5 lat do dnia rozpoczęcia pierwszego szkolenia prowadzić studia, studia podyplomowe, szkolenie, kurs lub inną formę kształcenia w tematyce bezpieczeństwa narodowego, bezpieczeństwa wewnętrznego, zarządzania kryzysowego, ochrony ludności, obrony cywilnej lub ochrony infrastruktury krytycznej”. Co istotne, jednostka taka musi przedstawić „pisemne potwierdzenie spełniania tego wymagania”.

To jednak nie wszystko. Instytucja chcąca prowadzić szkolenia, musi także zapewnić co najmniej dwie osoby do prowadzenia zajęć dydaktycznych, z których każda spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków.

Szkolenia prowadzić mogą osoby posiadające co najmniej stopień naukowy doktora w dyscyplinach naukowych w zakresie nauk o bezpieczeństwie, nauk o obronności, nauk wojskowych albo inżynierii bezpieczeństwa. Oprócz tego wprowadzono też wymóg wykazania dorobku naukowego „związanego z tematyką prowadzonych zajęć dydaktycznych w okresie ostatnich 5 lat oraz udokumentowane doświadczenie dydaktyczne”.

Ustawodawca przewidział również, że uprawnieni do szkolenia z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej będą też strażacy, a więc osoby posiadające „tytuł zawodowy magistra inżyniera pożarnictwa i co najmniej 5 lat stażu pracy lub służby w jednostkach ochrony przeciwpożarowej, lub komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym oraz udokumentowane doświadczenie dydaktyczne”.

Oprócz „doktorów” i strażaków szkolić będą mogły też osoby posiadające „tytuł zawodowy magistra lub magistra inżyniera na kierunku studiów związanym z bezpieczeństwem i co najmniej 5 lat stażu pracy lub służby w komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym oraz udokumentowane doświadczenie dydaktyczne” oraz ci, którzy posiadają „udokumentowane doświadczenie dydaktyczne oraz co najmniej 10 lat stażu pracy lub służby w komórkach organizacyjnych administracji publicznej związanych z ochroną ludności, obroną cywilną lub zarządzaniem kryzysowym”.

Spełnianie wymagań weryfikować ma Akademia Pożarnicza. 

Nie ma co ukrywać, że trzonem systemu szkoleniowego będzie strażacka uczelnia. Warto też zauważyć, że już 3 dni po opublikowaniu rozporządzenia, Akademia Pożarnicza wystartowała z cyklem szkoleń „zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej dla starostów i prezydentów miast na prawach powiatu w formule Wyższych Kursów Ochrony Ludności”. Uruchomiono również specjalną dedykowaną stronę internetową. 

W grupie osób kwalifikujących się do szkolenia w terminie do 30 czerwca 2025 r. znajdują się zatem: - Osoby pełniące funkcję terytorialnego organu ochrony ludności, tj. wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, wojewoda, minister właściwy do spraw wewnętrznych; - Osoby pełniące funkcję organu ochrony ludności inne niż wskazane w pkt 1 (tj. marszałkowie województw i ministrowie kierujący działem administracji rządowej, którym podlegają lub przez których są nadzorowane podmioty ochrony ludności lub organy obsługiwane przez podmioty ochrony ludności); -Sekretarze stanu i podsekretarze stanu w urzędach obsługujących organy ochrony ludności wykonujący zadania związane z ochroną ludności lub obroną cywilną; - Osoby wykonujące zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną (np. kierownicy i pracownicy komórek organizacyjnych urzędów, które są właściwe ochronie ludności i obronie cywilnej); - Osoby posiadające przydziały mobilizacyjne obrony cywilnej.
ochronaludnosci.edu.pl

Osobną kwestią jest jednak „szkoleniowa przepustowość” uczelni. Nie ma co ukrywać, że Akademia może nie być w stanie w krótkim czasie przeszkolić wszystkich urzędników i samorządowców, od których przepisy wymagają posiadania wiedzy i umiejętności w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej. I tutaj właśnie wkroczyć powinny podmioty spoza „państwowego systemu”. I mowa nie tylko o fundacjach czy stowarzyszeniach, ale o całej palecie instytucji szkoleniowych posiadających zarówno infrastrukturę, jak i doświadczenie. Tylko efekt synergii i sprawne współdziałanie obu tych elementów – państwowego i pozapaństwowego – pozwoli relatywnie szybko nadrobić wieloletnie zaniedbania.

Rozporządzenie MSWiA wraz z programami szkoleń dostępne jest w Dzienniku Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej.