AKTUALIZACJA 1.03.2022

Komendant Główny Polskiej Policji gen. insp. Jarosław Szymczyk zwrócił się do Sekretarza Generalnego Interpolu Jürgena Stocka z wnioskiem o wykluczenie Federacji Rosyjskiej z członkostwa w tej organizacji, wobec braku akceptacji zbrojnej agresji Rosji na Ukrainę - napisała we wtorek na Twitterze Policja.

Formacja do wpisu dodała zdjęcie dokumentu skierowanego do Jürgena Stocka, pod którym podpisał się Jarosław Szymczyk. Dokument sporządzono w języku angielskim.

Wniosek szefa polskiej Policji o wykluczenie Rosji z członkowstwa w Interpolu poparł minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński, który wspomniał również, że sygnalizował nadużywanie przez Rosjan tzw. czerwonej noty. "(...) w świetle agresji Rosji na Ukrainę wykluczenie jej z tej organizacji jest całkowicie uzasadnione" - dodał.

We wtorek mija szósta doba od ataku Rosji na Ukrainę.

Minister Denys Monastyrski odezwę o natychmiastowe wydalenie Rosji ze struktur Interpolu opublikował na Facebooku, a ukraiński resort spraw wewnętrznych podał te stanowisko dalej. Jak wspomniano, argumentuje on to naruszeniem przez Rosjan podstawowych jej zasad oraz masowym nadużywaniem narzędzi "do ukrywania swoich zbrodni i prześladowania wrogów politycznych, w tym na Ukrainie". Obecnie Interpol organizuje współpracę policji 195 państw członkowskich.

Wezwanie ukraińskiego ministra jest oczywiście związane z agresją wojskową Rosji na Ukrainę, która rozpoczęła się niecały tydzień temu. Dyskusja o wykorzystywaniu narzędzi Interpolu do realizacji celów politycznych trwa już jednak od ubiegłego roku. Wtedy też zatrzymano w Polsce rosyjskiego obywatela, na podstawie tzw. czerwonej noty Interpolu wprowadzonej właśnie przez Federację Rosyjską. Minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński zwrócił się w tej sprawie do prezesa oraz sekretarza generalnego Interpolu , podkreślając, że trzeba zwrócić uwagę na kraje "wykorzystujące Interpol do prześladowania i ekstradycji własnych przeciwników politycznych". Minister wskazywał również, że polska Policja odnotowała w krótkim czasie przypadki zatrzymań osób wskazanych w tzw. czerwonych notach Interpolu za przestępstwa kryminalne, a posiadały one jednak status uchodźcy lub złożyły wnioski do odpowiednich organów w Polsce o udzielenie ochrony międzynarodowej. Strona polska zaproponowała w 2021 roku wypracowanie odpowiednich metod i instrumentów zaradczych w ramach Interpolu, aby jego mechanizmy nie stanowiły narzędzi służących zamierzonemu pogwałceniu praw człowieka oraz jawnemu prześladowaniu oponentów politycznych.

Parę miesięcy później, także na podstawie czerwonej noty zatrzymano studenta z Białorusi , ale tym razem narzędzie to wykorzystał - jak pisał wtedy Mariusz Kamiński - białoruski reżim. Po tym incydencie w sprawę zaangażowało się również Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, które podkreślało, że niezbędna jest szczegółowa analiza stosowania tego instrumentu.

Interpol zdecydował się ostatecznie na powołanie specjalnej komórki, która miała zająć się weryfikacją wniosków o wydanie czerwonych not, o czym podczas senackiej komisji (która spotkała się we wrześniu 2021 roku) poinformowała szefowa Biura Międzynarodowej Współpracy KGP insp. Paulina Filipowiak. Policjantka podała, że ogółem w ramach Interpolu aktywnych było wtedy blisko 115 tys. czerwonych not. "Polska w tej chwili ma 7 588 czerwonych not" - dodała. "Pragnę państwa zapewnić, jako kierująca krajowym biurem Interpolu, że - z pełnym i sumiennym zaangażowaniem moich funkcjonariuszy i pracowników, a także pod bacznym okiem i uważnym kierunkiem moich przełożonych - dokładamy wszelkich starań, by ta współpraca międzynarodowa odbywała się na jak najwyższym poziomie" - powiedziała.

Ogłoszenie noty czerwonej stanowi wzmocnienie poszukiwań krajowych prowadzonych w celu zatrzymania i ekstradycji. Nota czerwona to sposób przekazywania przez Sekretariat Generalny Interpolu informacji, że dana osoba poszukiwana jest przez wymiar sprawiedliwości jednego z państw członkowskich czy międzynarodowy sąd lub trybunał karny w celu aresztowania i ekstradycji.