Obywatel Norwegii, oskarżony przez Rosjan o szpiegostwo, został ostatecznie skazany na czternaście lat pobytu w zakładzie karnym o zaostrzonej ochronie. Przypomnijmy, że cała sprawa rozpoczęła się wraz z jego aresztowaniem w Moskwie w grudniu 2017 r. Emerytowany norweski strażnik graniczny Frode Berg, bo o niego dokładnie chodzi miał, według rosyjskiego kontrwywiadu, zbierać tajne informacje o flocie atomowych okrętów podwodnych należących do Rosji.

Co więcej, według tamtejszego kontrwywiadu, Berg w trakcie samego zatrzymania miał dysponować dokumentami odnoszącymi się do rosyjskiej floty, a więc został zatrzymany wręcz in flagranti. Same materiały wywiadowcze miały mu zostać przekazane przez obywatela Rosji. Według Rosjan chodzi o Aleksieja Żytniuka, byłego funkcjonariusza rosyjskich służb porządkowych i - wtedy - pracownika jednej z firm zbrojeniowych. Następnie również skazanego przez sąd za zdradę, ale z wyrokiem 13 lat pozbawienia wolności. Przy czym, według rosyjskich mediów Żytniuk miał być w trakcie zatrzymania Norwega prowadzony już przez funkcjonariuszy FSB. Stąd być może nie 20 lat, a tylko 13 lat w zakładzie karnym.

Sądzony w trybie niejawnym w Rosji 63-latek nie przyznał się ostatecznie do zarzutów szpiegostwa na rzecz służb Norwegii (wskazuje się wywiad na wojskowy Etterretningstjenesten/E-tjenesten), miał za to przyznać się do przewożenia pieniędzy, w domyśle dla norweskiej agentury w Rosji, lecz bez wiedzy, że może służyć jako kurier do przewozu tajnych dokumentów. Co najważniejsze w całej sprawie, Frode Berg nie zamierza teraz składać apelacji od orzeczonego wyroku. Raczej wprost zakłada odwołanie się do procedury ułaskawienia przez prezydenta Władimira Putina.

To o tyle ważne, że prezydent Rosji miał niedawno w Petersburgu odbyć rozmowę z premier Norwegii Erną Solberg w trakcie Forum Arktycznego. Niemal na pewno jednym z poruszanych tematów była wówczas również kwestia zatrzymanego domniemanego norweskiego szpiega, co potwierdzają m.in. oficjalne komunikaty rządowe, wskazujące na pracę dyplomatów w zakresie uwolnienia Berga. Trzeba zaznaczyć, że po przejściu na emeryturę Frode Berg był dość aktywną postacią w rejonie przygranicznym Norwegii i Rosji. Miał tam uczestniczyć, jak podają media, w projektach związanych z kwestiami kulturalnymi oraz humanitarnymi.

Cała sprawa jest oczywiście wiązana także z innymi głośnymi zatrzymaniami pod zarzutem szpiegostwa, do których doszło w Norwegii oraz w Rosji. W kontekście samego Berga od razu pojawia się bowiem dyskusja, czy przypadkiem już nie doszło do pewnego porozumienia. Chodzi o wymianę związaną ze sprawyą rosyjskiego obywatela Michaiła Boczkariewa. Można wiec przypuszczać, że obecnie utrzymywana jest jedynie swego rodzaju  norwesko-rosyjska gra pozorów.

Przypomnijmy kazus zatrzymanego w Norwegii obywatela Rosji, który miał w sposób dość nieszablonowy - zdaniem PST, podejść do uczestnictwa w jednej z konferencji poświęconych cyberbezpieczeństwu. Co więcej, samo seminarium miało mieć miejsce w Oslo, pod auspicjami tamtejszego jednoizbowego parlamentu. Co ciekawe, po miesięcznym areszcie wspomniany Boczkariew miał zostać wypuszczony na wolność wskazując, iż zatrzymanie miało wynikać z „rusofobii” i „polowania na czarownice” w związku ze "szpiegomanią" na Zachodzie. Wspominano nawet o możliwości wystąpienia na drogę prawną w zakresie odszkodowania za czas spędzony w norweskim areszcie. Kluczowe jest to, że Norwegia nie zareagowała na komunikaty płynące od strony rosyjskiej i wstrzymała się z komentowaniem sprawy Boczkariewa.

W dodatku przypomnijmy, że w kontekście możliwości wymian szpiegów lub prezydenckiego ułaskawienia, na linii Rosja-Zachód pozostaje jeszcze otwarte pytanie o sytuację m.in. Amerykanina Paula Whelena. On również został zatrzymany przez kontrwywiad FSB i oskarżony o szpiegostwo, grozi mu kara nawet 20 lat więzienia. W Stanach Zjednoczonych trwa zaś proces Marii Butiny.

Tym samym, możliwości dyplomatycznych dla Berga pozostaje wbrew pozorom wiele, jeśli spojrzymy dziś na Rosję i państwa NATO. Stąd też, najpewniej zrozumiałe staje się działanie w zakresie zakończenia starań prawnych. W sądach w Rosji, w zakresie oskarżeń o szpiegostwo, Norweg raczej nic nie zmieni i może dlatego jego prawnik Ilja Nowikow wprost wskazał na ułaskawienie. W domyśle można to odczytać jako zdanie się na rozwiązanie dyplomatyczno-wywiadowcze pomiędzy dwoma państwami.