Resort spraw wewnętrznych i administracji przygotował pakiet rozwiązań, który ma na celu poprawę sytuacji kadrowej w Straży Granicznej. Pod koniec lutego, liczba wakatów w formacji wynosiła ponad 2,1 tys., czyli 12,65 proc. MSWiA przyznaje, że choć liczba podań o przyjęcie do SG rośnie, to „w relacji do liczby zwalniających się ze służby w Straży Granicznej funkcjonariuszy wartości te nadal nie zaspakajają w sposób wystarczający bieżących potrzeb kadrowych formacji”. 

Co zatem zrobić by ten stan rzeczy zmienić? Jednym z pomysłów resortu, jest zastosowanie skróconej procedury naboru wobec byłych funkcjonariuszy, którzy wyrazili chęć powrotu do służby. Preferencyjny trybu naboru ma – jak czytamy – „stanowić zachętę do podjęcia decyzji o ponownym przyjęciu do służby”.

Proces rekrutacji byłych funkcjonariuszy ma obejmować - poza podstawowymi czynnościami, jak złożenie dokumentów i inicjujących proces kwalifikacji i przeprowadzenie postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych - również weryfikację stanu zdrowia dokonywaną przez właściwe komisje lekarskie resortu spraw wewnętrznych. Z tej możliwości mogłyby skorzystać osoby przed upływem 1 roku od dnia zwolnienia ze służby oraz po upływie roku, lecz nie później niż 5 lat od dnia zwolnienia ze służby w Straży Granicznej. W tym przypadku jednak, dodatkowo wymagane będzie przeprowadzenia badania psychologicznego oraz psychofizjologicznego. Funkcjonariusz ponownie przyjęty do Straży Granicznej – jak czytamy - ma być mianowany na stałe, „jeżeli przed zwolnieniem ze służby był mianowany na stałe”. 

To jednak nie wszystko. Odrębną formułą rekrutacji przewidziano też w przypadkach obsady na stanowiskach służbowych, które zostały „dedykowane kandydatom ze specjalistyczną wiedzą, kwalifikacjami, uprawnieniami, czy też posiadającymi doświadczenie zawodowe lub umiejętności pożądane ze względu na potrzeby kadrowe Straży Granicznej”. Osoby „dysponujące wymienionymi cechami” będą mogły - w przypadku wyrażenia zgody przez Komendanta Głównego Straży Granicznej na zastosowanie wymienionego trybu - brać udział w skróconej wersji postępowania. Będzie istniała możliwość zwolnienia z obowiązku realizacji testu z wiedzy oraz testu sprawności fizycznej. 

Powyższa propozycja powinna usprawnić w takich przypadkach nabór i w konsekwencji przynieść wymierne korzyści dla organizacji szczególnie w kontekście realizowanych zadań z zakresu wąskiej specjalizacji (przykładowo z dziedziny cyberbezpieczeństwa, pilotażu statków powietrznych, mechaniki lotniczej).
Fragment uzasadnienia projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem klas o profilu mundurowym oraz ułatwieniem powrotu do służby w Policji i Straży Granicznej

Dodatkowo, tak jak w przypadku rozwiązań wprowadzonych do postępowania kwalifikacyjnego do służby w Policji, MSWiA proponuje ustanowienie oddzielnej procedury naboru przeznaczonej wyłącznie dla absolwentów szkół ponadpodstawowych, którzy przed upływem 3 lat od ukończenia oddziału o profilu mundurowym złożyli akces przyjęcia do służby w Straży Granicznej. Wobec takich osób zrezygnowano z konieczności przeprowadzania testu wiedzy. Jednocześnie kandydaci będą zwolnieni z testu sprawności fizycznej w sytuacji, gdy uzyskają oni pozytywny wynik ze spełniającego odpowiednie kryteria testu sprawności fizycznej przeprowadzonego w ostatnim semestrze nauczania w oddziale o profilu mundurowym. 

Modyfikacji ulec mają także przepisy odnoszące się etapów prowadzonego postępowania rekrutacyjnego, tworząc tym samym – jak czytamy – „dogodne warunki do jego sprawnego przebiegu”. „Dotychczasowy dwuetapowy tryb rekrutacji, w którym każdy z etapów zawierał kolejne składowe elementy procedury, unormowano w formie wieloetapowego wykazu, na który składają się czynności realizowane w trakcie postępowania kwalifikacyjnego” – tłumaczy MSWiA.

Tyle teorii. Pytanie jak te rozwiązania realnie wpłyną na kadry w Straży Granicznej? Biorąc pod uwagę liczbę odejść, wydaje się, że równolegle z działaniami ułatwiającymi wstąpienie do SG, resort powinien przygotować też propozycje dla mundurowych pozostających dziś w służbie. Bez zachowania odpowiedniej równowagi między przyjęciami a odejściami, walka z wakatami może okazać się bowiem nie tylko nieskuteczna, ale przypominać może syzyfowe prace.

Projekt ustawy zawierający m.in. opisywane zmiany, trafił już - po uzgodnieniach międzyresortowych - na Stały Komitet Rady Ministrów. Można się więc spodziewać, że niebawem powinien zająć się nim rząd.