Służba Więzienna realizuje oczywiście konwoje, np. z jednej jednostki penitencjarnej do drugiej. Resort sprawiedliwości planuje jednak, że Służba Więzienna przejmie od Policji czynności konwojowania osób pozbawionych wolności do udziału w czynnościach procesowych, jeżeli będzie to wynikało z realizacji polecenia wydanego przez właściwy organ z wyłączeniem doprowadzania w celu czasowego wydania właściwym organom państwa obcego lub do zakładów leczniczych. Przepis ten pojawi się na liście podstawowych zadań więziennej formacji. Co więcej, funkcjonariusze SW będą mieli również prawo do podjęcia pościgu, jeżeli zbieg znajduje się w polu widzenia lub znany jest kierunek jego ucieczki lub po ustaleniu czasu i kierunku ucieczki zorganizować pościg (w 2021 roku doszło do 115 ucieczek osadzonych).

Co do zasady, jak czytamy w projekcie ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw, przepisy te wejdą w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia. Nie dotyczy to jednak modyfikacji dotyczących przejęcia przez SW konwojowania od Policji. W tym przypadku czas ten określono na pięć lat. Choć termin ten jest dość odległy, to i tak temat wzbudził poruszenie wśród związanych z więziennictwem mundurowych.

Jak ocenia Krajowa Sekcja Służby Więziennej NSZZ "Solidarność", "kwestia doprowadzania osób pozbawionych wolności budzi wiele obaw zbytniego angażowania funkcjonariuszy SW dodatkowymi konwojami w miejsce Policji". Zwraca również uwagę na braki kadrowe i sprzętowe, z którymi boryka się formacja. Dodatkowe zadanie, pisze, uniemożliwi wykonywanie innych zadań Służby Więziennej. Powołuje się również na dane Policji, a dokładnie Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku, gdzie - jak informuje - do konwojowania przydzielonych ma być 90 policjantów oraz 19 pojazdów konwojowych i 2 autobusy.

Więcej na temat planów Ministerstwa Sprawiedliwości ma do powiedzenia NSZZ Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa, który wprost sprzeciwia się przejmowaniu od Policji doprowadzania i konwojowania osadzonych do udziału w czynnościach procesowych. Jak dodaje, "Służba Więzienna nie jest przygotowana na przejęcie takiego zadania", które osłabi składy osobowe funkcjonariuszy i wymaga planu reorganizacji i doetatyzowania. I, jak widać, związkowcy nie wierzą, że coś się w tej kwestii zmieni w ciągu pięciu lat, po których przepisy te mają wejść w życie. Mimo że w ramach programu modernizacji zakłada się zwiększenie stanu etatowego formacji w latach 2022-2025.

W obecnym stanie nie ma możliwości osłabiania składów osobowych funkcjonariuszy pracujących w jednostkach penitencjarnych. Ta zmiana wymaga szczegółowego planu reorganizacji i doetatyzowania Służby Więziennej, którego brak na ten moment. Nawet pięcioletni okres wejścia w życie tej regulacji nie jest dla nas żadną gwarancją, że zostanie to zrobione bez uszczerbku dla składów osobowych jednostek penitencjarnych.
fragment uwag NSZZ FiPW do projektu ustawy o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw

NSZZ FiPW przypomina, że już teraz formacja boryka się z problemami kadrowymi i brak jest ludzi do pracy. Wakaty w SW kształtują się, jak podają związkowcy, na poziomie 1500 przy liczbie zatrudnienia funkcjonariuszy sięgającej 28 081 (zgodnie ze stanem na 31 grudnia 2021 roku). "Są jednostki w Polsce, które mają problem by skompletować skład zmiany" - podkreśla w przygotowanej opinii. Tak jak działacze z "Solidarności", powołuje się na dane Policji, gdzie za doprowadzanie do czynności procesowych odpowiada ok. 6 tys. policjantów. Co więcej, formacja ta ma mieć do dyspozycji ok. kilkuset samochodów do konwojowania. Problem stanowić mają również infrastruktura, w której - w ocenie NSZZ FiPW - nie ma obecnie miejsca na kilkaset pojazdów specjalnych i pomieszczeń socjalnych oraz brak sprzętu (jak np. środki ochrony osobistej czy broń).

Ministerstwo Sprawiedliwości, jak się wydaje, wzięło jednak pod uwagę, że przejęcie zadań od Policji łączyć się będzie z szeregiem inwestycji. Z dokumentów przygotowanych i opublikowanych przez resort wynika, że na koszty przejęcia konwojowania od Policji, składać będzie się uruchomienie dodatkowych etatów, przeszkolenie mundurowych oraz wydatki organizacyjno-logistyczne, czyli zakup pojazdów operacyjno-konwojowych, pokrycie kosztów utrzymania dodatkowych samochodów oraz zabezpieczenie miejsc postojowych dla nich, a także zakup sprzętu ochronnego i wyposażenia funkcjonariuszy. I będą to niemałe kwoty. Przykładowo, Ocena Skutków Regulacji mówi o 501 nowych etatach, które pochłoną sporo ponad 41 mln złotych.

Nie wiadomo, jak te wyliczenia i plany mają się do programu modernizacji formacji. Przypomnijmy bowiem, że od 2022 roku obowiązuje ustawa modernizacyjna, która zakłada np. zwiększenie stanu etatowego formacji o 580 (w 2023 roku - 100 etatów, w 2024 roku i 2025 roku - po 240 etatów).