Petycja wpłynęła do Sejmu jeszcze w ubiegłym roku i parę miesięcy później zajęli się nią posłowie, w ramach prac sejmowej Komisji do Spraw Petycji. Jej autor, który pozostaje anonimowy, zaproponował by uregulować prawnie kwestię obowiązku okazywania legitymacji przez umundurowanego funkcjonariusza policji, który wykonuje czynności niezwiązane z ruchem drogowym. Jak podkreśla, zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie ma prawnej możliwości zweryfikowania przez osobę legitymowaną prawdziwości podawanych przez policjanta danych - czyli m.in. stopnia, imienia i nazwiska, nazwy jednostki czy jego numeru identyfikacyjnego. Policjant legitymację pokazać więc może, ale nie musi. I według autora petycji, większość mundurowych tego nie robi. Apeluje więc o jasne uregulowanie tej sytuacji, tak aby np. osoba legitymowana mogła zanotować, a raczej zweryfikować, podane przez umundurowanego funkcjonariusza, który podejmuje w stosunku do niej czynności służbowe, dane.

Jak podkreślano podczas spotkania wspomnianej komisji w październiku 2021 roku, w przepisach ustawy o Policji uregulowano wprost okoliczności, w których nieumundurowany policjant jest zobowiązany do okazania legitymacji służbowej. Natomiast umundurowany funkcjonariusz ma obowiązek podać stopień oraz imię i nazwisko w sposób umożliwiający odnotowanie danych, a w niektórych przypadkach musi podać je dopiero na żądanie. Jeśli nie wykona tych czynności, może narazić się na postępowanie dyscyplinarne. Nie obowiązuje jednak faktycznie przepis, który mówiłby o tym, że umundurowany policjant ma okazać legitymację służbową. Tak jak czytamy w samej petycji - może, ale nie musi. Wiceprzewodniczącej komisji Urszula Augustyn zaznaczyła, że konieczność wprowadzenia weryfikacji prawdziwości danych podawanych przez funkcjonariusza musiałaby zostać poparta informacjami, że dochodzi do sytuacji, kiedy to obywatel takiej możliwości nie ma. Do stwierdzenia, że zmiany legislacyjne są niezbędne potrzebnych jest więc więcej danych. Renata Leoniak, zastępca dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, przekazała jednak że Komenda Główna Policji nie dysponuje informacjami na temat ewentualnych przypadków związanych z przekazywaniem przez policjantów nieprawdziwych danych osobowych, dodając że przykładów takich incydentów czy ich skali nie wskazuje również autor petycji.

Istotnym elementem, który też trzeba mieć na względzie, jest to, że istotą jest bezpieczeństwo policjantów podejmujących interwencję, w tym właśnie związane z legitymowaniem, podczas których niejednokrotnie dochodzi do użycia środków przymusu w sytuacji dynamicznej, więc legitymowanie nie może być zrealizowane, bo sytuacja na to nie pozwala. Nałożenie obowiązku na policjanta każdorazowego wyjmowania i okazywania legitymacji służbowej mogłoby w znaczny sposób utrudnić interwencję, a ponadto narazić policjanta na odpowiedzialność dyscyplinarną w przypadku utraty dokumentu. Podsumowując i zgadzając się z opinią BAS co do obowiązujących przepisów, nie dostrzegamy w tym miejscu potrzeby podejmowania działań legislacyjnych, ponieważ w naszej ocenie obecne przepisy zapewniają osiągnięcie oczekiwań efektu, o który wnioskuje wnioskodawca.
Renata Leoniak, zastępca dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, 6 października 2021 roku

Po prawie roku od złożenia petycji w Sejmie, bo w lutym 2022 roku, posłowie sejmowej komisji uchwalili dezyderat do ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie identyfikacji funkcjonariuszy Policji. Posłowie zwrócili się do szefa MSWiA o przesłanie kompleksowej informacji dotyczącej rejestrowania skarg na sposób przeprowadzania czynności służbowych przez policjantów, ale tylko tych odnoszących się do identyfikacji mundurowych. Poprosili również o informacje, do jakiego organu wpływają skargi, jeśli osoba, która domagała się od policjanta wylegitymowania się, nie uzyskała żądanej informacji, czy takie skargi w ogóle się pojawiły oraz - jeśli odpowiedź na poprzednie pytanie jest twierdząca - jaka jest ich skala. Interesuje ich również czy pojawienie się takich problemów sygnalizowało może już Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. Zresztą pismo w tej sprawie, zgodnie z decyzją posłów, trafić miało również właśnie do RPO, z dodatkowym pytaniem dotyczącym tego, czy jego zdaniem obowiązujące przepisy są wystarczające czy może trzeba je jednak zmodyfikować bądź w jakiś inny sposób wpłynąć na praktykę okazywania legitymacji przez umundurowanych policjantów.

Dalsze losy petycji, przynajmniej te sejmowe, zależne są więc na razie od tego, co do powiedzenia w sprawie będzie miał resort. Bardzo możliwe jednak, że posłowie przeczytają w odpowiedzi to, o czym podczas październikowego spotkania komisji mówiła Renata Leoniak, zastępca dyrektora Departamentu Porządku Publicznego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Kwestia problemów z identyfikacją policjantów pojawiła się również w przypadku tych działających w pododdziałach zwartych (zgodnie z przepisami nie posiadają oni znaków identyfikacji imiennej i indywidualnej), w związku z doniesieniami o budzących w ostatnich latach wątpliwości interwencjach, w których mundurowi mieli dokonywać niepotrzebnych zatrzymań i nieadekwatnie używać siły. Tutaj jednak, ze względu na charakter takich działań nie ma raczej mowy o podawaniu danych osobowych czy wykorzystywaniu identyfikatorów z nazwiskiem. Komenda Główna Policji miała rozważać inne możliwości umieszczenia wyróżników pozwalających już samej formacji na identyfikację mundurowego, gdy okaże się to potrzebne. Pomysł ten popierali również związkowcy z NSZZ Policjantów, którzy podkreślali, że pozwoli to uniknąć zarzutów, że "policjanci są bezimienni". "Chodzi o to, żeby każdy funkcjonariusz był w każdej chwili do zidentyfikowania, jeżeli ktoś ma wątpliwości czy interwencja została przeprowadzona zgodnie z prawem" - podkreślał w rozmowie z InfoSecurity24.pl przewodniczący NSZZP Rafał Jankowski. Już na początku ubiegłego gen. insp. Jarosław Szymczyk mówił, że propozycje rozwiązań resort spraw wewnętrznych i administracji otrzyma "w najbliższym czasie". Do tej pory jednak ani formacja, ani MSWiA do tematu nie wracały.