Podczas czwartkowego posiedzenia Sejmu odbyło się drugie czytanie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem oddziałów o profilu mundurowym oraz ułatwieniem powrotu do służby w Policji i Straży Granicznej. O dziwo, dyskusja nad tym punktem przebiegła wyjątkowo sprawnie i bez większych kłótni.

Jarosław Zieliński z Prawa i Sprawiedliwości zauważył, że zmiany dotyczące skróconej ścieżki wstępowania do służby w Policji i Straży Granicznej dla absolwentów klas mundurowych mają charakter systemowy. W jego ocenie przepisy, które mają zachęcić do powrotu do służby, mają natomiast charakter „incydentalny” i przyczynią się do krótkotrwałego zwiększenia liczby funkcjonariuszy.

Poseł Piotr Górnikiewicz z klubu Polska 2050-Trzecia Droga zaznaczył, że projekt odpowiada na potrzeby kadrowe, wprowadza nowoczesne elastyczne rozwiązania, wspiera doświadczonych funkcjonariuszy do powrotu do służby. Przyjęcie dokumentu zarekomendowała posłanka Urszula Nowogórska (PSL-TD). Dodała, że w przyszłości należy stworzyć jasną ścieżkę awansu dla młodych funkcjonariuszy. Poparcie zadeklarował również poseł Lewicy Arkadiusz Sikora. Wyraził przy tym nadzieję, że rozwiązania zachęcą do powrotu do służby wartościowe osoby.

Z kolei Włodzimierz Skalik z poseł podkreślił, że jego klub popiera pomysł zmian mimo tego, że są one próbą wycinkowego naprawienia sytuacji w Policji i Straży Granicznej. Jego zdaniem kompleksowym rozwiązaniem byłaby nowa ustawa o Policji.

Poprawki do dokumentu, podczas drugiego czytania, zgłosił poseł Koalicji Obywatelskiej Mateusz Bochenek. Dotyczyły one m.in. dostosowania przepisów w zakresie regulacji klas o profilu policyjnym i Straży Granicznej do przepisów, które już obowiązują, a dotyczą przygotowania wojskowego. Co również istotne, w piątek – w ciągu dwóch minut – sejmowa Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych je przyjęła.

Więcej przyjęć niż odejść?

Podczas czwartkowej dyskusji głos zabrał także wiceszef MSWiA Czesław Mroczek, który zauważył, że w tej chwili w Policji jest 13,6 tys. wakatów. „Ale przed nami są jeszcze dwie tury naboru do Policji. Jestem przeświadczony, że w tym roku rozpoczniemy już proces odbudowywania potencjału liczbowego Policji. Więcej osób będzie przyjętych do Policji, niż ich z Policji odejdzie” – zapewnił wiceszef resortu spraw wewnętrznych i administracji.

„Według stanu na dzisiaj, zgłosiło się o 4 tys. więcej osób. I już widać ten efekt. W tym roku, na dziś jest 16 tys. chętnych, a w tamtym roku było ich niespełna 12 tys. Jeszcze się będą (osoby – przyp. red.) zgłaszali. Tak więc w tej procedurze naborowej mamy kilka tysięcy ludzi, w związku z czym wyrażam przekonanie, że w tym roku będziemy mieli więcej policjantów, niż mieliśmy ich w tamtym” – ocenił Mroczek.

Podkreślił, że projekt ustawy zakładający m.in. ułatwienie powrotów do Policji i SG jest jedynie częścią działań, które podjęło MSWiA, żeby odbudować liczebność w tych dwóch formacjach. „Sytuacja w Straży Granicznej jest lepsza, dlatego że już na dzisiaj więcej funkcjonariuszy przyjęto, niż ich odeszło, a chodzi o 300 osób. Tak więc w Straży Granicznej będziemy mieli istotne zwiększenie liczby funkcjonariuszy już w tym roku” – powiedział.

Według danych SG w 2024 roku formacja przyjęła już ponad tysiąc osób. Jak wynika z ustaleń InfoSecurty24.pl, w grudniu 2024 roku Straż Graniczna planuje przyjęcie kolejnych ponad 260 osób. Zatem ten rok najprawdopodobniej zamknie się liczbą prawie 1300 nowych funkcjonariuszy SG. Dla porównania, przez cały zeszły roku do formacji wstąpiło prawie 1100 osób, a w 2022 roku – blisko 870.

Zmiany w przepisach na ostatniej prostej

Przypomnijmy. Rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z utworzeniem oddziałów o profilu mundurowym oraz ułatwieniem powrotu do służby w Policji i Straży Granicznej zakłada m.in. zmianę przepisów odnoszących się do byłych funkcjonariuszy, którzy chcieliby ponownie wstąpić do służby w Policji. „Z uwagi na zróżnicowane doświadczenie oraz nabyte kwalifikacje zawodowe, a także czas pozostawania poza służbą wyodrębniono cztery ścieżki postępowania kwalifikacyjnego wobec byłych funkcjonariuszy ubiegających się o przyjęcie służby” – wskazywał w uzasadnieniu resort spraw wewnętrznych i administracji.

Dość istotnym elementem zmian, jest przyjmowanie kandydatów do służby kontraktowej w Policji. Dotyczyć to ma przede wszystkim wyodrębnionych oddziałów prewencji Policji. „Dodatkowo w uzasadnionych potrzebami służby przypadkach, policjanci w służbie kontraktowej, przyjmowani będą również do innych rodzajów służb w Policji, z zastrzeżeniem, że przyjęcie będzie możliwe jedynie na stanowiska w korpusie szeregowych Policji” – podkreślili autorzy projektu.

Służba kontraktowa – na podobnych zasadach jak w Policji – ma również powstać w Straży Granicznej. Według zapowiedzi głównym zadaniem funkcjonariuszy SG „na kontrakcie” byłaby ochrona fizyczna, w szczególności na odcinkach granicy zagrożonych nielegalną migracją. Będą tworzyć trzon, zapowiadanych przez resort spraw wewnętrznych i administracji, nowych oddziałów prewencji Straży Granicznej, które powstaną na wzór policyjnych pododdziałów zwartych.

W projekcie ustawy zauważono również potrzebę zmian w ustawie o Straży Granicznej w zakresie prowadzenia postępowania kwalifikacyjnego kandydatów ubiegających się o przyjęcie do formacji. Zaproponowano także skróconą procedurę naboru wobec byłych funkcjonariuszy Straży Granicznej, którzy chcieliby wrócić do formacji.