Prekursory materiałów wybuchowych to substancje chemiczne, które można wykorzystywać w celach legalnych. Zdarza się jednak, że są wykorzystywane niezgodnie z przeznaczeniem, czyli do nielegalnej produkcji materiałów wybuchowych domowymi sposobami. Nowe przepisy ograniczą dostęp przeciętnych użytkowników do prekursorów. Mają też sprawić, by podejrzane transakcje w dowolnym punkcie łańcucha dostaw były odpowiednio zgłaszane. Prekursorami są np. aceton, saletra amonowa (także w formie nawozu) czy saletra potasowa.

W proponowanym rozporządzeniu, jak podkreślają unijne instytucje, wyróżnia się dwie odrębne kategorie prekursorów materiałów wybuchowych, to znaczy „prekursory podlegające ograniczeniom” (nie mogą być one udostępniane przeciętnym użytkownikom, wprowadzane na rynek, posiadane ani używane powyżej pewnego stopnia stężenia przez przeciętnych użytkowników) oraz „prekursory podlegające regulacji” (podmioty gospodarcze, w tym platformy internetowe, muszą zgłaszać podejrzane transakcje dotyczące tych substancji).

Po spełnieniu warunków określonych w rozporządzeniu państwa członkowskie w dalszym ciągu będą mogły ustanawiać systemy wydawania pozwoleń. Dzięki temu niektóre prekursory podlegające ograniczeniom będą mogły być nadal udostępniane przeciętnym użytkownikom. Ponadto państwa członkowskie będą mogły stosować przepisy dotyczące prekursorów podlegających ograniczeniom także do substancji chemicznych nieobjętych rozporządzeniem, z zastrzeżeniem kontroli ze strony Komisji.

Nowe przepisy nakładają szereg obowiązków szkoleniowych i informacyjnych na podmioty gospodarcze produkujące lub sprzedające prekursory materiałów wybuchowych oraz krajowe organy kontrolne. Rozporządzenie zacznie obowiązywać 18 miesięcy po wejściu w życie.

Po zwyczajowej weryfikacji prawno-językowej uzgodniony tekst zostanie formalnie przyjęty przez Parlament Europejski i Radę.

Mając na względzie zapobieganie nielegalnej produkcji materiałów wybuchowych, rozporządzenie (UE) nr 98/2013 w sprawie wprowadzania do obrotu i używania prekursorów materiałów wybuchowych ogranicza – w odniesieniu do przeciętnych użytkowników – udostępnianie, wprowadzanie na rynek, posiadanie i używanie wybranych prekursorów materiałów wybuchowych. Wprowadza także obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji.

Jak podkreśla UE, "obowiązujące ograniczenia i kontrole okazały się niewystarczające, aby zapobiec nielegalnej produkcji materiałów wybuchowych domowym sposobem". Co więcej, obowiązujące rozporządzenie ma nie być wystarczająco jasne co do niektórych nałożonych nim obowiązków, między innymi jeśli chodzi o przekazywanie informacji wzdłuż łańcucha dostaw.

W Polsce obowiązek zgłaszania podejrzanych transakcji reguluje ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o bezpieczeństwie obrotu prekursorami materiałów wybuchowych. W Komendzie Głównej Policji funkcjonuje Krajowy Punkt Kontaktowy do spraw Prekursorów Materiałów Wybuchowych i to tam należy przekazywać informacje. Niedopełnienie obowiązku zgłoszenia zdarzeń związanych z prekursorami (sprzedaż, kradzież, zaginięcie znacznych ilości) podlega karze grzywny albo nawet ograniczenia wolności. Ustawa przewiduje także kary za udostępnianie prekursorów materiałów wybuchowych podlegających ograniczeniom osobom w celach niezwiązanych z działalnością handlową, gospodarczą lub zawodową.