W środę prezydent Andrzej Duda poinformował, że podpisał ustawę ws. ograniczenia prawa do azylu. Podkreślił przy tym, że ustawa jest potrzebna dla umacniania bezpieczeństwa naszych granic i stwarza rządowi możliwość wprowadzania instrumentów ograniczających migrację do Polski.

Do decyzji głowy państwa – jeszcze tego samego dnia – odniósł się premier Donald Tusk, który zapowiedział, że „jeszcze dziś wieczorem (środa, 26 marca – przyp. red.) rząd przyjmie rozporządzenie zawieszające prawo do składania wniosków o azyl”. „Tak jak zapowiadałem – bez chwili zwłoki” – napisał szef rządu na platformie X.

Na dokument – zgodnie z zapowiedzią – nie trzeba było długo czekać. W czwartek rano w Dzienniku Ustaw opublikowane zostało rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Weszło ono w życie z dniem ogłoszenia i wprowadza ograniczenie prawa do azylu, które obowiązywać ma przez 60 dni na granicy państwowej z Republiką Białorusi.

„Rozporządzenie daje jedno z kluczowych narzędzi funkcjonariuszom Straży Granicznej do walki z nielegalną migracją, która jest elementem agresji hybrydowej przeciw Polsce i do zwalczania międzynarodowej przestępczości. Działamy na rzecz bezpieczeństwa naszej granicy” – napisał w czwartek rano na platformie X szef MSWiA Tomasz Siemoniak.

Z kolei resort, którym kieruje Siemoniak, wskazał, że „zawieszenie jest konieczne ze względu na utrzymującą się trudną sytuację na granicy polsko-białoruskiej i podejmowane próby nielegalnego przekraczania polskiej granicy, często przez agresywne grupy cudzoziemców”. „Zawieszenie uzupełnia dotychczas podejmowane, kompleksowe działania mające na celu ochronę polskiej granicy, mieszkańców Polski oraz innych państw członkowskich UE” – czytamy we wpisie MSWiA.

„Zawieszenie »prawa do azylu« likwiduje jeden z podstawowych czynników przyciągających cudzoziemców i podejmowania przez nich prób nielegalnego przekraczania polskiej granicy, pomimo że ich celem jest podróż do innych państw członkowskich UE czy Wielkiej Brytanii” – dodało MSWiA.

Przypomnijmy. Okres obowiązywania ograniczenia prawa azylu będzie mógł być przedłużony na kolejny - nie dłuższy niż 60 – okres, po wyrażeniu zgody przez Sejm. Straż Graniczna, mimo ograniczeń, będzie przyjmować wnioski o udzielenie ochrony międzynarodowej od małoletnich bez opieki, kobiet ciężarnych, osób, które mogą wymagać szczególnego traktowania, zwłaszcza ze względu na swój wiek lub stan zdrowia. Ograniczenie nie będzie dotyczyć także osoby, jeśli w ocenie Straży Granicznej zachodzą okoliczności, które „jednoznacznie świadczą, że jest ona zagrożona rzeczywistym ryzykiem doznania poważnej krzywdy w państwie, z którego przybyła bezpośrednio” do Polski.

Rozporządzenie wynika z tzw. ustawy azylowej, którą rząd przyjął w grudniu 2024 roku. Ustawa ma przeciwdziałać zjawisku wykorzystywania migracji przez Białoruś, która w kooperacji z Rosją i międzynarodowymi grupami przestępczymi, organizuje przerzut migrantów do Unii Europejskiej.

Wcześniej informacja o przygotowywanym przez MSWiA rozporządzeniu została opublikowana w środę w wykazie prac legislacyjnych rządu. W informacji wskazano, że przyczyną opracowania projektowanych rozwiązań jest „zaobserwowany gwałtowny wzrost liczby podejmowanych prób nielegalnego przekroczenia polsko-białoruskiej granicy”. „W okresie od 1 stycznia 2025 r. do 20 marca 2025 r. zanotowano 2227 takich prób, z czego w samym marcu były to 1383 przypadki” - podano w informacji o przyczynach i potrzebie rozwiązań planowanych w dokumencie.

„Obserwowana tendencja odpowiada trendom wzrostowym w okresie wiosennym w latach 2023-2024, w związku z czym prawdopodobny jest dalszy, znaczący wzrost w nadchodzących miesiącach. W dalszym ciągu dochodzi do agresywnych i zaplanowanych zachowań ze strony osób znajdujących się za techniczną zaporą, stwarzających ryzyko dla życia i zdrowia polskich funkcjonariuszy i żołnierzy, a także zniszczeń pojazdów służbowych” - dodano.