Jak powiedziała Marta Majewska, burmistrzyni Hrubieszowa (woj. lubelskie), doświadczenia tego położonego przy ukraińskiej granicy miasta z falą uchodźców sprzed dwóch lat świadczą, że konieczne są przepisy regulujące działania samorządu w sytuacjach kryzysowych. „Wszystko oparło się na ludziach, nie mieliśmy ram ani wytycznych” – powiedziała.

Zastrzegła, że „nie chce wyjść na biurokratę”, ale brakowało podstawy prawnej, by żywność dla uciekających przed wojną sfinansować ze środków na zarządzanie kryzysowe - płacono za nią dzięki wpłatom od mieszkańców. „Ktoś może spytać, dlaczego dany urzędnik pomagał w punkcie recepcyjnym” – dodała. Przywołała też przykład sporu samorządu z wojewodą z powodu dodatku wypłaconego skarbnikowi za dodatkowe zadania. Z zadowoleniem przyjęła powołanie przez MON zespołu doradców ds. współpracy z samorządem.

Zwróciła uwagę, że komunikacja między władzą lokalną i mieszkańcami, „rzetelna i oparta na prawdziwych informacjach”, jest niezbędna, by w razie zagrożenia minimalizować panikę. Zauważyła, że by chronić ludność, potrzebne są nie tylko schrony, ale także edukacja, a żeby samorządy mogły uczyć młodzież szkolną, jak się zachować w razie zagrożenia, potrzebne są przepisy i pieniądze.

Według olsztyńskiego radnego Lewicy Razem Bartosza Gruceli zapowiedziane przez Krzysztofa Bondaryka z MSWiA 0,1 proc. PKB na obronę cywilną to „kwota śmieszna”, a nakłady powinny wynieść ok. 1 proc. PKB. Podobnie jak Majewska, która podkreślała, że nie chodzi o rządową „czapę” nad instytucjami samorządowymi, schrony i  scenariusze działań powinny być przygotowywane we współpracy z władzami lokalnymi. „Nie można zaniedbań 30 lat zrzucać na barki samorządów” – dodał. Zdaniem Gruceli należałoby przywrócić w szkołach zajęcia z OC.

„Cieszy, że wynosimy obronę cywilną na poziom resortowy, wiceministra lub ministra, to daje pewne zabezpieczenie potrzeb strukturalnych” powiedział Piotr Kobzdej z urzędu marszałkowskiego woj. pomorskiego. Zastrzegł zarazem, że traktowanie administracji samorządowej z pozycji siły nie sprawdzi się na dłuższą metę, choć odgórne wprowadzanie pewnych rozwiązań sprawdza się w takich nagłych przypadkach jak przyjmowanie uchodźców.

Fińskie idee w dziedzinie OC przedstawił Wojciech Piotrowicz z Hanken School of Economics w Helsinkach. Zwrócił uwagę, że wpaja się tam mieszkańcom, że choć państwo jest przygotowane na reagowanie kryzysowe, najbliższy ratownik to ktoś z rodziny lub sąsiad, ponieważ przez pierwsze 72 godziny rząd i samorządy mają inne zadania. Podkreślił, że społeczeństwu trzeba komunikować, że choć państwo jest sprawne, ludność sama musi się przygotowywać do działań w kryzysowych warunkach. Zauważył, że choć znajomość terenu i więzi z lokalną społecznością to główne atuty samorządów, potrzebują one scenariuszy, na jakie mają się przygotowywać.