Jak informowała parę dni temu Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, rząd planuje rozszerzenie zadań Agencji Rezerw Materiałowych, która - co więcej - zmieni nazwę na Rządową Agencję Rezerw Strategicznych (RARS). Nadzorował ją będzie bezpośrednio premier. Rządowy projekt dotyczący sprawy skierowano już do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, które odbyć ma się jeszcze dzisiaj.
"Chodzi o bardziej efektywne zabezpieczenie Polski i jej obywateli na wypadek zagrożeń, mogących wywołać zakłócenia w podaży i popycie niektórych towarów i dóbr na rynku" - podała Kancelaria Premiera w komunikacie. Sama zmiana nazwy natomiast ma być zabiegiem nie tylko semantycznym, ale "ma na celu odzwierciedlenie rzeczywistego zakresu zadań i kompetencji Agencji".
Według KPRM ulepszony zostanie proces tworzenia i przechowywania rezerw w ramach Rządowego Programu Rezerw Strategicznych, tak aby lepiej odpowiadały one potrzebom bezpieczeństwa państwa. "Umożliwiono utrzymywanie rezerw strategicznych na podstawie nowych rodzajów umów o tzw. <<pozostawaniu w gotowości>>" - poinformowano. Dodano również, że chodzi o zapewnienie większej dostępności rezerw i ograniczenie problemów z zakłóceniami w łańcuchach dostaw w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej.
Kancelaria podała, że asortyment i ilości rezerw będzie określał, tak jak dotychczas, Rządowy Program Rezerw Strategicznych, który będzie opracowywany przez Prezesa Rady Ministrów we współpracy z RARS na okres 5 lat. Projekt ma usprawnić i zoptymalizować likwidację rezerw strategicznych oraz poszerzyć zakres zadań RARS. "Chodzi o rozwiązanie problemów związanych z wydawaniem rezerw i dystrybuowaniem ich w oparciu o własne lub wynajęte zdolności logistyczne do odbiorcy końcowego" - czytamy. "Dotyczy to także usunięcia wątpliwości interpretacyjnych związanych z gospodarowaniem nieruchomościami RARS" - dodano. KPRM podał także, że Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych będzie miała możliwość wykonywania określonych zadań powierzonych jej przez Prezesa Rady Ministrów. "Chodzi o sytuacje dotyczące nieprzewidzianych i nagłych zagrożeń" - napisano.
Idzie nowe
Niedługo po publikacji komunikatu KPRM, przygotowany przez władze projekt pojawił się na sejmowej stronie. Pozwala nam on poznać szczegóły rządowego planu przebudowy rezerw strategicznych. Jak wspomniano wyżej, organem odpowiedzialnym za system w Polsce będzie, w myśl nowej ustawy, Prezes Rady Ministrów. Agencja będzie, tak jak dotychczas, agencją wykonawczą realizującą zadania powierzone ustawą.
Rozszerzono również zakres zadań agencji, o takie dotyczące realizacji interesów narodowych, zdefiniowanych w Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, zatwierdzonej 12 maja 2020 r., oraz z zakresu udzielania pomocy i wsparcia podmiotom prawa międzynarodowego publicznego, co pozwoli udzielać wsparcia nie tylko państwom, ale również organizacjom międzynarodowym. Poszerzono również katalog asortymentu rezerw strategicznych.
Czytaj też: Dlaczego Polska powinna myśleć o RTF?
Zgodnie z projektem Agencja przejmie wiodącą role w planowaniu i programowaniu zasobów i zadań w obszarze rezerw strategicznych w ramach tworzenia Rządowego Programu Rezerw Strategicznych. Ponadto projektowane przepisy poszerzają katalog podmiotów, które zostaną włączone w proces tworzenia, w tym uzgadniania i analizowania efektywności funkcjonowania Programu – dodatkowo ministrowie kierujący właściwymi działami administracji rządowej, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, służby, inspekcje i inne jednostki realizujące zadania w zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa, zarządzania kryzysowego i ochrony infrastruktury krytycznej oraz bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego. Nowe przepisy regulujące proces projektowania i opracowywania Programu będą kładły też nacisk na jego korelację z innymi dokumentami tworzonymi w obszarze zarządzania kryzysowego, tj. planami zarządzania kryzysowego.
Zgodnie z projektem, Prezes Rady Ministrów będzie tworzył rezerwy strategiczne, co do zasady, na podstawie Programu. Jednocześnie, wykonując decyzję o utworzeniu rezerw w przypadku gdy wystąpi zagrożenie bezpieczeństwa i obronności państwa, bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego lub gdy wystąpiła klęska żywiołowa, albo sytuacja kryzysowa, Agencja będzie miała podstawę do działania w sposób odformalizowany, pozwalający na szybkie dokonywanie zakupów z pominięciem zarówno przepisów o zamówieniach publicznych, jak i przepisów zobowiązujących Agencję do stosowania przejrzystych, niedyskryminacyjnych i konkurencyjnych warunków wyłaniania sprzedawców. Takie wyłączenie ma gwarantować możliwość dokonywania szybkich zakupów w sytuacjach kryzysowych.
Dotychczasowe doświadczenia Agencji w zakresie tworzenia i przechowywania rezerw strategicznych, w szczególności ostatnie działania związane z zapobieganiem i zwalczaniem epidemii COVID-19, pokazują, że w czasie wystąpienia sytuacji kryzysowej stosowanie procedur konkurencyjnych, a tym bardziej procedur wynikających z przepisów o zamówieniach publicznych, uniemożliwiłoby Agencji niezwłoczne wykonanie decyzji o utworzeniu lub udostępnieniu rezerw. Projektowane w tym zakresie przepisy dają zatem podstawę do działania z pominięciem procedur w sytuacjach kiedy wymagają tego nadzwyczajne okoliczności.
Przewidziane zostało również rozwiązanie szczególnego trybu udostępniania rezerw na potrzeby Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Ministra Sprawiedliwości lub Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Przesłanką warunkującą pierwszeństwo w udostępnieniu rezerw dla tych organów będzie jednoczesne wystąpienie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa oraz innego zdarzenia warunkującego tworzenie rezerw strategicznych.
Dokumentem, który wprowadza także szereg innych zmian, jeszcze dzisiaj, tj. 15 grudnia, w ramach I czytania zajmą się posłowie podczas posiedzenia Sejmu.
