Drony są coraz częściej wykorzystywane w wielu dziedzinach gospodarki. Ministerstwo Infrastruktury, wprowadzając tak nowatorskie w skali Europy i świata przepisy, wychodzi naprzeciw oczekiwaniom rynku. Nowe przepisy otwierają nowe możliwości dla biznesu i perspektywy wielu korzyści dla obywateli. Musimy pamiętać, że wykorzystanie dronów w przestrzeni publicznej musi być bezpieczne. Ministerstwo Infrastruktury wraz z Urzędem Lotnictwa Cywilnego i Polską Agencją Żeglugi Powietrznej, będzie w dalszym ciągu podejmowało działania by zapewniać bezpieczeństwo wszystkich użytkowników przestrzeni powietrznej i zrównoważony rozwój nowej dziedziny gospodarki.

Liczba zastosowań bezzałogowych statków powietrznych w celach komercyjnych i w wykonywaniu zadań administracji publicznej dynamicznie rośnie. Dziś drony używane są w nie tylko przez podmioty prywatne ale także przez administrację i służby, chociażby do patrolowania dróg i autostrad, granic państwa, lasów czy dokumentowania strat po klęskach żywiołowych. Coraz częściej wykorzystywane są też jako wsparcie w koordynacji akcji ratunkowych.

Powszechność użycia bsp wynika głównie z tego, że są one w stanie wykonywać prace lotnicze w miejscach niedostępnych lub zbyt niebezpiecznych dla tradycyjnych, załogowych statków powietrznych. Jak podkreślają eksperci, będą one też coraz częściej wykorzystywane do transportu przesyłek. Dzięki rozwijającej się automatyzacji i autonomii, urządzenia te stają się coraz bardziej precyzyjne i użyteczne w zastosowaniach komercyjnych.

Biała Księga Rynku BSP

Ministerstwo Infrastruktury wraz z Polskim Instytutem Ekonomicznym opracowało Białą Księgę Rynku Bezzałogowych Statków Powietrznych, która prezentuje szerokie spektrum wykorzystania BSP i pokazuje, jak ogromny potencjał tkwi w lotnictwie bezzałogowym. Według obliczeń przeprowadzonych przez PIE, wartość rynku dronów wyniesie do 2026 roku 3,26 mld złotych, ale efekt dla całej gospodarki może wynieść nawet 576 mld złotych, wg scenariusza umiarkowanego. Biała Księga prezentuje tendencje rozwojowe lotnictwa bezzałogowego, które podlega szybkiej automatyzacji, kreując nowy wymiar Internetu rzeczy w przestrzeni powietrznej, tzw. U-space.

Dotychczasowe regulacje prawne pozwoliły na skuteczne zabezpieczanie bezpieczeństwa uczestnikom ruchu lotniczego, przy szacowanej skali nawet 100 tysięcy Bezzałogowych Statków Powietrznych znajdujących się na polskim niebie. Kolejnym krokiem będzie zbudowanie nowego segmentu rynku, który ma ogromne możliwości rozwojowe. Jego skala na lata 2017-2026 szacowana jest na 3,3 mld złotych. Jednak wartość integracji dronów z gospodarką, czyli korzyści pośrednie jakie może przynieść całej gospodarce wykorzystanie dronów, jest znacząco wyższa. U-space otworzy zupełnie nowy rynek technologii i usług, którego wstępnie szacowana wartość na przestrzeni 10 lat, w zależności od scenariusza rozwojowego, obejmuje kwotę od 310 do nawet 913 mld złotych. Biorąc pod uwagę umiarkowany rozwój tego sektora, to w latach 2017-2026 wpływ integracji dronów do gospodarki wyniósłby 576 mld złotych, czyli równowartość kwoty pozwalającej na zredukowanie długu publicznego o 60 procent.

Po pierwsze bezpieczeństwo 

Dla Urzędu Lotnictwa Cywilnego najważniejsze jest zachowanie bezpieczeństwa operacji lotniczych dlatego jako jeden z pierwszych krajów na świecie wprowadzamy regulacje dotyczące zasad wykonywania lotów bezzałogowymi statkami powietrznymi poza zasięgiem wzroku. Tworząc nowe regulacje wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom branży oraz dynamicznemu rozwojowi technologii bezzałogowych. Świadczy o tym stale rosnąca liczba osób posiadających odpowiednie kwalifikacje potwierdzone uzyskaniem świadectwa kwalifikacji, których wydano już ponad 10 tysięcy.

Jak zaznacza resort infrastruktury, rząd podejmuje działania, by włączyć nowo powstający sektor bezzałogowych statków powietrznych do sprawnie funkcjonującego systemu lotnictwa załogowego, w celu utrzymania najwyższego poziomu bezpieczeństwa ruchu lotniczego w przestrzeni powietrznej. Stąd m.in. zainicjowany we wrześniu 2018 roku Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów, który zakłada prowadzenie szeregu testów technologii i rozwiązań związanych z organizacją przyszłych zaawansowanych lotów dronów.

Dzięki zmianom w przepisach zyskujemy optymalne warunki do rozwoju sektora BSP i dołączamy do czołówki najbardziej innowacyjnych państw w tym obszarze. Znoszenie barier prawnych, przy jednoczesnym zachowaniu zasad bezpieczeństwa i porządku na niebie, to kolejny krok w kierunku integracji lotnictwa bezzałogowego z załogowym.

Pełnomocnik ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych

Warto dodać też, że Minister Infrastruktury powołał pełnomocnika ds. Bezzałogowych Statków Powietrznych oraz programu Centralnoeuropejski Demonstrator Dronów. Jego zadaniem jest „koordynowanie współpracy z innymi resortami i administracją publiczną oraz z rozwijającym się rynkiem, i zapewnienie integracji działań, w celu wypracowania rozwiązań optymalnych z punktu widzenia państwa i biznesu”. Restort zapowiada też, że trwają prace nad kolejnymi krokami, w tym rozwiązaniami legislacyjno-organizacyjnymi, które pozwolą na stworzenie dalszych regulacji i usług administracji publicznej.

Integracja coraz bardziej zautomatyzowanych bezzałogowych statków powietrznych jako nowego użytkownika przestrzeni powietrznej, w szczególności tej nad miastami i terenami zamieszkałymi, jest niezwykle multidyscyplinarnym przedsięwzięciem, o przełomowym znaczeniu dla gospodarki. Stworzenie odpowiedniej infrastruktury i usług publicznych uwalniających przestrzeń powietrzną dla BSP, a jednocześnie zapewniających bezpieczeństwo, jest podstawowym wyzwaniem jakie stoi przed administracją.

Nowe przepisy i uproszczone procedury

Na czym polegają nowe regulacje? Zmieniono zasadę dotyczącą lotów wykonywanych w pobliżu lub nad rurociągami paliwowymi, liniami energetycznymi i telekomunikacyjnymi, zaporami wodnymi i śluzami oraz innymi urządzeniami znajdującymi się w otwartym terenie. W rozporządzeniu określono też zasady wykonywania lotów poza zasięgiem wzroku operatora (BVLOS). Do tej pory mogły być one wykonywane po zgłoszeniu wniosku oraz wyznaczeniu strefy powietrznej 90 dni przed planowanym lotem przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej, obecnie będą mogły być wykonywane po uzyskaniu zgody wydanej przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Zgoda będzie wydawana podmiotowi na okres 12 miesięcy. Operacje lotnicze będą mogły być wykonywane 7 dni po zgłoszeniu do służb ruchu lotniczego.

W nowych przepisach dopuszczono loty automatyczne (operacje, w której bezzałogowy statek powietrzny w sposób automatyczny realizuje start i lądowanie w wyznaczonym miejscu oraz lot po zaprogramowanej trasie, gdy operator pełni jedynie zdalny nadzór nad operacją, zachowując możliwość niezwłocznego przejęcia zdalnego sterowania bezzałogowym statkiem powietrznym lub podjęcia innych działań na wypadek wystąpienia sytuacji niebezpiecznej). Loty automatyczne umożliwią wykonywanie m.in. rutynowych inspekcji o zaplanowanych godzinach na wyznaczonym obszarze bez ingerencji człowieka, wykorzystywanie nowych technologii, dostarczanie przesyłek itp.

Rozporządzenie wprowadza dodatkowy nadzór i certyfikację przez Urząd Lotnictwa Cywilnego podmiotów, które będą chciały wykonywać loty dronów poza zasięgiem wzroku.

Wprowadzone zmiany umożliwiają też szerszy dostęp do świadectw kwalifikacji m.in. poprzez zniesienie limitu wiekowego dla osób ubiegających się o wydanie świadectw i uproszczenie zasad egzaminowania. Zwiększona została również możliwość uprawiania sportu i rekreacji z wykorzystaniem dronów.

DM