"Wykaz oraz plan finansowy wydatków, które nie wygasają z upływem roku, opracowany został na podstawie wniosków dysponentów części budżetowych oraz analizy dotychczasowego wykonania budżetu państwa w stosunku do ustawy budżetowej na 2020 r. z uwzględnieniem stopnia realizacji dochodów i wydatków budżetu państwa oraz możliwości kontynuacji i realizacji zadań finansowanych z budżetu państwa" – czytamy w uzasadnieniu do rządowego rozporządzenia w sprawie tzw. wydatków niewygasających. Łącznie z ubiegłorocznego budżetu na ten rok przesunięto ponad 11,6 mld złotych, które wydać będzie można do końca listopada 2021 roku. Część z tych pieniędzy to środki, które wykorzystane zostaną przez służby, zarówno te mundurowe jak i specjalne.

W ramach części budżetowej 42 sprawy wewnętrzne do wydania w tym roku, w ramach tzw. wydatków niewygasających, przewidziano ponad 1,22 mld złotych. Nie oznacza to, że całość tej kwoty to środki przeznaczone dla służb podległych MSWiA, choć to właśnie mundurowe formacje skonsumują sporą część z tej sumy. Prawie 872 mln złotych poza tegorocznym budżetem do wydania będzie miała policja. Na co wydać będzie mogła najwięcej? Sporo pieniędzy przeznaczonych zostanie na inwestycje budowlane. Wśród nich ponad 28 mln złotych pochłonąć ma przebudowa osi strzeleckich A i B strzelnicy w Szkole Policji w Katowicach. Z opublikowanego rozporządzenia wynika też, że na zakup sprzętu uzbrojenia i techniki specjalnej oraz wyposażenia osobistego przeznaczone zostanie ponad 100 mln złotych. Podobną kwotę, przekraczającą 100 mln złotych, formacja wyda też na sprzęt transportowy.

Straż Graniczna z ubiegłorocznego budżetu przesunęła na ten rok ponad 11,3 mln złotych. W ramach tej kwoty SG planuje m.in. rozbudowę budynku administracyjnego przy Al. Niepodległości 100 w Warszawie, która kosztować ma ponad 5,4 mln złotych czy zakup samochodów terenowych za prawie 1,7 mln złotych. Służba Ochrony Państwa dodatkowo w tym roku do dyspozycji mieć będzie blisko 25 mln złotych. Najdroższe pozycje na liście SOP to zakup sprzętu transportowego za ponad 8,6 mln złotych oraz zakup sprzętu uzbrojenia i techniki specjalnej za przeszło 7 mln złotych. Spore środki na kolejny rok przeniosła też Państwowa Straż Pożarna, w tym przypadku jednak część z nich pochodzi z budżetów wojewodów. Komenda Główna PSP będzie dysponowała ponad 7,5 mln złotych, jednak, jeśli dodamy do tego kwoty jakimi w ramach tzw. wydatków niewygasających dysponować będą komendy wojewódzkie i powiatowe, mowa jest łącznie o przeszło 112 mln złotych. Strażacy za te pieniądze mają zamiar zrealizować lub dokończyć szereg inwestycji budowlanych, a w planach są też m.in. zakupy sprzętu i pojazdów.

Kwoty o których mówimy to jednak środki jakie przeniesione zostały na ten rok w ramach budżetów konkretnych formacji. W części budżetowej 42 sprawy wewnętrzne, w ramach działu 752 (obrona narodowa) przeniesiono też wydatki, które zgodnie z wykazem, przeznaczone zostaną także na doposażenie służb mundurowych. I tak m.in. na zakup sprzętu uzbrojenia i techniki specjalnej oraz wyposażenia osobistego przewidziano łącznie, w ramach dwóch paragrafów, ponad 30 mln złotych. Przeszło 136 mln złotych pochłonie zakup sprzętu transportowego, a Przewoźne Jednostki Nadzoru dla SG kosztować mają ponad 22 mln złotych. Sporo, bo 28 mln złotych wydanych zostanie też na zakup sprzętu informatyki i łączności oraz oprogramowania dla Policji oraz modernizacja systemów teleinformatycznych. A to i tak jedynie te najdroższe pozycje. 

Ciekawie prezentuje się część budżetowa 28 szkolnictwo wyższe i nauka. Tutaj bowiem w ramach tzw. wydatków niewygasających przewidziano m.in. symulator śmigłowca dla Lotnictwa Policyjnego za ponad 6,5 mln złotych czy stworzenie wirtualnego, interaktywnego centrum doskonalenia kompetencji zawodowych funkcjonariuszy Straży Granicznej za przeszło 4 mln złotych.

Ubiegłoroczne środki do wydania w tym roku przewidziano także dla Służby Celno-Skarbowej. Oprócz budowy, przebudowy oraz modernizacji nieruchomości należących do Krajowej Administracji Skarbowej (ponad 57,5 mln złotych), której SCS jest częścią, dla mundurowych zaplanowano zakup umundurowania za prawie 1,4 mln złotych oraz sprzętu specjalistycznego za prawie 400 tys. złotych. 

Wydatki niewygasające na 2021 rok zaplanowały również dwie z trzech niewojskowych służb specjalnych. Centralne Biuro Antykorupcyjne łącznie do wydania będzie miało dodatkowo ponad 22 mln złotych. Formacja zamierza w ramach tych pieniędzy kupić m.in. pojazdy za 9,5 mln złotych czy dokonać przebudowy zespołu budynków biurowych przy ul. Krzywickiego 24 w Warszawie (prawie 4,3 mln złotych). Agencja Wywiadu do dyspozycji będzie miała, oprócz budżetu na 2021 rok, dodatkowo prawie 11 mln złotych. Te pieniądze mają pozwolić m.in. na "zakup urządzeń aktywnych" (ponad 3,4 mln złotych), wymianę okablowania strukturalnego (1,8 mln złotych) czy stworzenie sygnalizacji pożarowej, oświetlenia podstawowego oraz awaryjnego (3,4 mln złotych). 

Nowelizacja z pomysłem

Patrząc na kwoty jakimi dodatkowo dysponować będą formacje mundurowe w przyszłym roku, widać, że ich suma jest zbliżona do nowelizacji tegorocznego budżetu i środków jakie dołożono formacjom pod koniec 2020 roku. Już wtedy jasne było, że w przeważającej większości służby mundurowe nie będą w stanie wydać tych pieniędzy, a ich lwia część zostanie "przesunięta" na kolejny rok w ramach tzw. wydatków niewygasających. Ostatecznie "termin ważności" tych pieniędzy został przedłużony – i to do końca listopada – a więc de facto służby mogą traktować te środki jako quasi część swoich tegorocznych budżetów. I choć, co do zasady, pieniądze te można wydać jedynie na konkretnie wskazany wcześniej w rozporządzeniu cel, to i tak spore finansowe ułatwienie w czasie, kiedy kryzys związany z epidemią koronawirusa zmusza rząd do zaciskania pasa.  

Jeśli spojrzymy na sprawę mundurowych pieniędzy nieco szerzej i połączymy środki planowane w budżecie na 2021 rok z tymi, które pochodzą z 2020 roku, ale wydać je będzie można także w tym roku, widać, że sytuacja rysuje się w nieco jaśniejszych barwach niż pierwotnie można było sądzić. Oczywiście, patrząc z optymizmem w przyszłość, można iść o krok dalej i powiedzieć, że sprawa tegorocznych pieniędzy nie jest jeszcze do końca zamknięta, bowiem z jednej strony prace nad tegoroczną ustawą budżetową wciąż trwają w Senacie, z drugiej mundurowe środowisko wciąż czeka na projekt kolejnej ustawy modernizacyjnej. Jednak w obu przypadkach szczęśliwy finał jest raczej mało prawdopodobny. Senat może wprawdzie, z czego z pewnością skorzysta, zgłosić poprawki do budżetu, ale zapewne większość z nich zostanie w Sejmie odrzucona. Jeśli chodzi natomiast o ustawę modernizacyjną, to nie wiadomo czy, a jeśli tak to kiedy, jej projekt ujrzy światło dzienne. I nawet jeśli MSWiA w ogóle zdecyduje się w tym roku na start programu rozwoju służb mundurowych, trudno oczekiwać, że będzie on tak obfity finansowo jak zakończony w 2020 roku program modernizacji, który tworzony był w czasie gospodarczego prosperity. Czy pieniądze jakimi służby dysponować będą w 2021 roku pozwolą im nie tylko funkcjonować, ale też dalej się zmieniać? Nawet jeśli odpowiedź na to pytanie brzmi - nie do końca, to wydaje się, że - także dzięki zeszłorocznym milionom - służbom może udać się przejść przez ten kryzysowy czas względnie suchą stopą. 

DM