Nowy wiceminister spraw wewnętrznych i administracji odpowiedział w imieniu ministra na interpelację Grzegorza Lipca dotyczącą "uwzględnienia opinii i wniosków ekspertów postulujących korektę polityki ministerstwa względem przejść granicznych na polskiej granicy wschodniej". W skierowanym jeszcze do Elżbiety Witek piśmie, obecnie pełniącej funkcję marszałka Sejmu, poseł pytał m.in. o to, czy ministerstwo analizuje spływające wnioski i postulaty dotyczące zmiany założeń obecnej polityki względem przejść granicznych i czy oraz w jakim zakresie te postulaty zostaną uwzględnione? 

W odpowiedzi Błażej Poboży zapewnia, że "Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) dokłada wszelkich starań w zakresie poszukiwania i implementowania najlepszych rozwiązań infrastrukturalnych oraz organizacyjnych zapewniających wysoki poziom ochrony granicy państwowej, a także usprawniających proces kontroli ruchu granicznego przy uwzględnieniu dostępnych zasobów finansowych". Przedstawiciel resortu dodaje również, że "stanowisko Ministerstwa" dotyczące tworzenia przejść granicznych zostało wypracowane w oparciu o analizy, doświadczenie oraz opracowania dotyczące sytuacji na przejściach granicznych związanych z natężeniem ruchu granicznego i rzeczywistym zapotrzebowaniem w tym zakresie. "Priorytetowym zadaniem pozostaje zapewnienie drożności strategicznych, drogowych przejść granicznych, w których odbywa się największy ruch graniczny" - podkreśla Poboży. 

W Ministerstwie na bieżąco są rozpatrywane wnioski oraz postulaty władz lokalnych, środowisk naukowych, a także lokalnych społeczności i innych inicjatyw dotyczących zagospodarowania granicy państwowej, jednak nie zawsze znajdują one potwierdzenie w analizach prowadzonych przez resort. Takim przykładem jest propozycja dotycząca budowy małych pieszo-rowerowych przejść granicznych.

Wiceminister za przykład nieopłacalnej z punktu widzę resortu inwestycji podaje małe obiekty do odpraw pieszych i rowerzystów. Jak informuje, koszt to od kilku do kilkunastu milionów złotych. Co więcej, podkreśla, że "koszt utworzenia infrastruktury niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania takiego przejścia nie byłyby znacząco mniejszy niż koszt utworzenia przejścia drogowego". "Z powodów ekonomicznych zasadne wydaje się tworzenie ciągów pieszych w istniejących drogowych przejściach granicznych" - dodaje Poboży.

Poseł pytał w interpelacji również o to, jak MSWiA odnosi się do postulatu istotnego zwiększenia środków na inwestycje na polskiej granicy wschodniej i czy w projekcie przyszłorocznego budżetu środki zostaną zwiększone w stopniu choćby niwelującym skutki wzrostu wartości przetargów na prace budowlane i projektowe (wzrost o 30-50 proc.)? Jak czytamy, wzrost finansowania wyniesie prawie 46 proc. 

(...) w ramach prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2020 Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji dokonał podziału limitów wydatków budżetowych na przejścia graniczne pomiędzy poszczególnych wojewodów. Wydatki majątkowe w 2020 roku zaplanowano na poziomie 36 492 tys. zł. W porównaniu do 2019 roku, kiedy analogiczna kwota wyniosła 25 054 tys. zł, oznacza to wzrost o prawie 46%.

Wiceszef MSWiA poinformował również, że trwają prace nad Strategią Zintegrowanego Zarządzania Granicami. Projekt ten ma być zgodny z treścią, celami oraz kierunkami interwencji „Technicznej i operacyjnej strategii Europejskiego zintegrowanego zarządzania granicami,” którą Zarząd Europejskiej Agencji Straży Granicznej i Przybrzeżnej (FRONTEX) ustanowił w dniu 27 marca 2019 roku. Resort planuje, że ustanowienie i implementacja tego dokumentu zostanie uwzględniona w powstającej „Strategii Sprawne i Nowoczesne Państwo 2030”. Jak deklaruje Poboży, miałoby to przełożyć się na nałożenie wieloletniego kontekstu rozwojowego w zintegrowanym zarządzaniu granicą państwową.

Na liście resortowych priorytetów znajdować ma się również rozwój systemów teleinformatycznych usprawniających kontrolę graniczną, a najważniejszym projektem związanym z tym obszarem ma być system Cyfrowa Granica. Jak tłumaczy Poboży, system stanowić ma platformę modułową integrującą wszelkie aspekty odprawy granicznej. 

(...) platforma ta zostanie zbudowana w sposób umożliwiający konfigurację i dostosowanie do specyfiki określonego rodzaju ruchu, typu przejścia granicznego, znajdującej się tam infrastruktury, stosowanej technologii odpraw i wynikającej z niej kolejności działań.

Wprowadzenie systemu, jak deklaruje wiceminister, ma udoskonalić metody obsługi osób, pojazdów i towarów w obrębie drogowych, kolejowych przejść granicznych oraz morskiego ruchu promowego. Co więcej, ma poszerzyć możliwości wsparcia obsługi o nowe rodzaje ruchu - graniczny ruch lotniczy, morski ruch kontenerowy i morski ruch towarowy. System Cyfrowa Granica zastąpi na granicy zewnętrznej Unii Europejskiej użytkowany dotąd Zintegrowany System Obsługi Granicy CAIFS II.

Przypomnijmy, że w grudniu 2018 roku resort finansów podpisał umowę z T4B Sp. z o.o. na wykonanie zadania pn. „Zamówienie na zaprojektowanie, wykonanie, dostawę, wdrożenie, gwarantowanie prawidłowego funkcjonowania, rozwój i wsparcie utrzymania wszystkich środowisk systemu Cyfrowa Granica, w tym dostawę, instalację, montaż i konfigurację Platformy Sprzętowej Warstwy Lokalnej w projekcie Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo – Celnych dofinansowanym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach działania 2.1 Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa”. Wartość projektu to prawie 74 mln złotych brutto, z jego zakończenie wyznaczono na styczeń 2021 roku.