Służby Mundurowe
Problem z podwójnym obywatelstwem w Policji
Policjant nie może zostać obywatelem innego państwa. Inaczej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, musi zostać zwolniony ze służby. Sytuacja ta jest na pewno zaskakująca, biorąc pod uwagę, że nie ma już problemu z tym, by osoba z także innym niż polskie obywatelstwem została funkcjonariuszem tej formacji. Jeśli oczywiście spełnia inne, wymienione w ustawie, warunki.
W jednym z artykułów ustawy o Policji funkcjonariusze tej formacji znaleźć mogę listę przypadków, które prowadzą do zwolnienia policjanta ze służby. Jeden z nich dotyczy zrzeczenia się przez mundurowego obywatelstwa polskiego lub nabycia innego obywatelstwa. Jednocześnie, osoby zainteresowane wstąpieniem w szeregi Policji w tym samym dokumencie przeczytają, że służbę w formacji może pełnić obywatel Polski. Nie ma tu więc, jak tłumaczy Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, "wymogu wyłączności", co oznaczać może, iż kandydatem może być osoba posiadająca więcej niż jedno obywatelstwo. Ważne, by jedno z nich było polskie.
Czytaj też
Jak ocenia Biuro RPO, takie uregulowanie nasuwa istotne wątpliwości (m.in. konstytucyjne), gdyż - po pierwsze - doszło do zróżnicowania sytuacji prawnej policjantów i podziału na dwie grupy. Uprzywilejowani zostali bowiem ci mundurowi, którzy posiadali obywatelstwo innego państwa przed przyjęciem do służby. Jeśli do nabycia innego obywatelstwa dojdzie już po przyjęciu do formacji, to liczyć muszą się oni z obligatoryjnym zwolnieniem. Po drugie, przyjęcie takiego rozwiązania w Policji nie oznacza, że taki sam schemat pojawia się w innych służbach mundurowych.
Kryteria dostępu tej grupy obywateli polskich do służby publicznej nie mogą być arbitralne, muszą oni być traktowani w jednakowy sposób w ramach tej grupy. Warunku tego nie spełnia opisany stan prawny, skoro w jego świetle nastąpiło zróżnicowanie sytuacji prawnej obywateli polskich posiadających równocześnie obywatelstwo innego państwa - w zależności od momentu jego nabycia.
fragment komunikatu Biura Rzecznika Praw Obywatelskich
Przepisy dotyczące obligatoryjnego zwolnienia ze służby w przypadku nabycia innego obywatelstwa zamieszczono również w ustawach dotyczących Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Straży Marszałkowskiej, ale w odróżnieniu od Policji, posiadanie tylko polskiego obywatelstwa jest w nich warunkiem przyjęcia do służby. Jeszcze inny miks zawarto w ustawie o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, która warunku posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego nie zawiera, a nabycie obywatelstwa innego państwa w trakcie służby jest przesłanką do zwolnienia ze służby, ale fakultatywną (obligatoryjne jest w przypadku utraty obywatelstwa polskiego). Podobne przepisy znajdziemy w regulacjach dotyczących wojskowych służb specjalnych, czyli Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego.
Czytaj też
W pozostałych formacjach, czyli Służbie Więziennej, Służbie Celno-Skarbowej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojsku Polskim znajdziemy obowiązek posiadania obywatelstwa polskiego jako warunek konieczny do podjęcia służby, lecz ewentualne nabycie obywatelstwa innego państwa nie ma w ich przypadku wpływu na jej przebieg.
O wyjaśnienie tej sprawy, a dokładnie przyczyn tego zróżnicowania, Rzecznik Praw Obywatelskich prosi oczywiście szefa resortu spraw wewnętrznych i administracji, który Policję nadzoruje.