W połowie stycznia Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek zgłosił do ministra spraw wewnętrznych i administracji swoje wątpliwości dotyczące policjantów odbywających szkolenia czy doskonalenia zawodowe w systemie skoszarowanym. Według Rzecznika stanowią one „ograniczenie szeroko rozumianej wolności osobistej”.

Na pismo RPO odpisał wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Czesław Mroczek. „Stosunek służbowy funkcjonariusza Policji charakteryzuje się pewnymi specyficznymi elementami, których brak w konstrukcjach cywilnoprawnych. Służba w Policji ma charakter stosunku administracyjnego, w którym to organ administracyjny (przełożony służbowy) jest uprawniony do jednostronnego i władczego kształtowania sytuacji prawnej funkcjonariusza” – zaznaczył wiceszef MSWiA.

Dyspozycyjność, jako jeden z najistotniejszych elementów stosunku służbowego, znajduje odzwierciedlenie w konstrukcji czasu służby, określonego w art. 33 ust. 1 ustawy. Czas służby policjanta jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku. Przy czym ustawowy charakter zadań nałożonych na Policję powoduje, że służba policjanta nie jest wyznaczona przez zwykłe godziny pracy. Funkcjonariusz jest zobowiązany do wykonywania obowiązków służbowych przez cały czas konieczny do realizacji powierzonych mu zadań. Bezpieczeństwo ludzi czy bezpieczeństwo wewnętrzne wymaga ochrony przez cały czas, a zapewnienie tej ochrony spoczywa na funkcjonariuszach Policji w ramach pełnionej służby.
Fragment pisma wiceszefa MSWiA Czesława Mroczka do RPO

Jak zauważył Mroczek realizacja obowiązków służbowych policjanta, w tym stosowania chociażby środków przymusu bezpośredniego i broni palnej, „wymaga dysponowania odpowiednią wiedzą i kwalifikacjami zawodowymi niezbędnymi do wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku służbowym”. „Dlatego też, zgodnie z art. 34c ust. 1 ustawy, po przyjęciu do służby policjanta kieruje się na szkolenie zawodowe podstawowe, które jest realizowane przez jednostki szkoleniowe Policji. Obowiązujący w formacji system szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego służy do uzyskania odpowiednich kwalifikacji i kompetencji niezbędnych do zajmowania określonych stanowisk służbowych oraz wykonywania zadań i czynności służbowych” – podkreślił wiceminister.

Niewątpliwie należy uznać, że pełnienie służby w systemie skoszarowanym przez słuchaczy w jednostkach szkoleniowych nie jest tożsame z systemem stacjonarnym. System skoszarowany jest bowiem pojęciem szerszym, odnoszącym się do zwiększonego reżimu zdyscyplinowania i podporządkowania z uwagi na zaistnienie okoliczności określonych w przepisach. Natomiast system stacjonarny odnosi się do pełnienia służby przez słuchaczy na terenie jednostki szkoleniowej w ramach prowadzonego szkolenia w miejscu zakwaterowania. Nie oznacza to jednak, że policjanci odbywający szkolenie tylko w systemie stacjonarnym są zwolnieni z jakiegokolwiek obowiązku dyspozycyjności i zdyscyplinowania. Obowiązują ich regulamin pobytu w jednostce szkoleniowej oraz rozkład dnia ustalony w tejże jednostce.
Fragment pisma wiceszefa MSWiA Czesława Mroczka do RPO

Mroczek zaznaczył przy tym, że „konieczność określenia w programach szkolenia czy regulaminach rozwiązań wymagających zwiększonej dyspozycyjności policjanta oraz podporządkowania szczególnej dyscyplinie służbowej obowiązującej w danej jednostce organizacyjnej Policji, (…) nie powinno być postrzegane w kategoriach łamania prawa swobód obywatelskich”. „Niezależnie od powyższego (…) Komenda Główna Policji zadeklarowała dokonanie szczegółowej analizy zapisów aktów wewnętrznych obowiązujących w poszczególnych jednostkach szkoleniowych, w kontekście różnic zawartych w regulaminach tych jednostek” – dodał. Zapewnił przy tym, że po uzyskaniu wyników analizy oraz informacji o ewentualnie podjętych działaniach, przekaże RPO informację odrębnym pismem.