Zmiana systemu

Jak to zwykle bywa, ze względu na fakt, że jest to najliczniejsza formacja, największe zmiany dotyczą Policji - i to aż ok. 89 tys. jej funkcjonariuszy. Po pierwsze, policjanci pełniący służbę w 2, 3 i 4 grupie (zgodnie ze stanem na 1 stycznia 2022 roku) obligatoryjnie otrzymają prawo do wyższej grupy zaszeregowania (choć dokument wskazuje wyjątki). Awans ten dotyczy również mundurowych z 5 grupy, ale tu zasady są szczególne, ze względu na jej liczebność. Funkcjonariuszom tym zagwarantowano prawo do 6 grupy, ale w czterech etapach, tj. z 1 stycznia 2022 r., 1 stycznia 2023 r., 1 stycznia 2024 r. albo 1 stycznia 2025 r. (co roku 25 proc. policjantów). Podstawą ustalenia, któremu mundurowemu przysługuje wyższa grupa zaszeregowania w jakim terminie, jest imienny wykaz. Podział policjantów na grupy jest dokonywany z uwzględnieniem stażu służby w Policji oraz oceny wywiązywania się przez policjanta z obowiązków oraz realizacji zadań i czynności służbowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich charakteru i zakresu oraz rodzaju i poziomu posiadanych przez policjanta kwalifikacji zawodowych.

Po drugie, w przypadku Policji część zmian jest systemowa, bowiem w konsekwencji modyfikacji wprowadzonych w rozporządzeniu (w sprawie szczegółowych zasad otrzymywania i wysokości uposażenia zasadniczego policjantów, dodatków do uposażenia oraz ustalania wysługi lat), policjanci pełniący służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 7 mają prawo do wyższych grup zaszeregowania, a w konsekwencji prawo do wyższych mnożników kwoty bazowej służących do ustalenia wysokości miesięcznych stawek kwotowych uposażenia zasadniczego oraz prawo do wyższych policyjnych stopni etatowych, co z kolei ma przełożenie na uprawnienia uzależnione od posiadanego policyjnego stopnia etatowego (m.in. możliwość mianowania na wyższy stopień policyjny), po określonym czasie. Dokument przewiduje, że uzyskanie przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania co do zasady uzależnione jest od upływu okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku służbowym, przy czym do tego okresu nie jest wliczany okres przed 1 stycznia 2022 r. Upływ wymaganego czasu skutkuje obligatoryjnym nabyciem przez policjanta prawa do wyższej grupy zaszeregowania bez konieczności wydawania przez właściwego przełożonego decyzji w tym zakresie. W pierwszej kolejności będzie ona ustalana w odniesieniu do grupy zaszeregowania stanowiska, na którym policjant pełni służbę i jest to grupa bezpośrednio wyższa. Dzięki takiemu rozwiązaniu, jak czytamy w dokumentach, policjant pełniący służbę np. na stanowisku zaszeregowanym w grupie 3, z upływem 4 lat służby na tym stanowisku, nabywa prawo do 4 grupy zaszeregowania. Policjant, który z upływem wymaganego okresu służby uzyskał wyższą (o jeden stopień) grupę zaszeregowania, nabywa prawo do kolejnej wyższej grupy zaszeregowania z upływem każdego kolejnego okresu 4 lat służby na tym samym stanowisku. W trybie tym możliwe jest uzyskanie prawa maksymalnie do 8 grupy zaszeregowania.

Przewidziano również sytuacje, w których pomimo tego, że policjant zmienia zajmowane stanowisko służbowe, nadal jest traktowany tak, jakby pełnił służbę na tym samym stanowisku, a w konsekwencji nie przerywa biegu wymagany okres służby uprawniający go do wyższej grupy zaszeregowania. Z drugiej strony, w przepisach uwzględniono również przypadki, gdy mimo upływu 4 lat, mundurowy tej formacji takiego prawa nie nabywa.

Dokument wprowadza również ujednolicenie policyjnych stopni etatowych odpowiadających stanowiskom służbowym zaszeregowanym w grupach od 3 do 8 w taki sposób, że stanowiskom zaszeregowanym w tej samej grupie zostanie przypisany taki sam policyjny stopień etatowy (sierżant sztabowy w grupie 3, aspirant sztabowy w grupie 4 i 5, nadkomisarz w grupie 6 i 7 oraz podinspektor w grupie 8).

"Graniczne" awanse

W Straży Granicznej zmieniło się natomiast rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy tej formacji, a sprawa dotyczy - zgodnie z Oceną Skutków Regulacji - 8 771 etatów. Także w tej formacji funkcjonariusze pełniący służbę na stanowiskach zaszeregowanych w grupach od 2 do 5 nabyli prawo do wyższych grup uposażenia zasadniczego, a w konsekwencji prawa do wyższych mnożników kwoty bazowej służących do ustalenia wysokości miesięcznych stawek kwotowych uposażenia zasadniczego, ale nie wszyscy od razu. Ponownie więc, tak jak w Policji, obligatoryjne przyznanie mundurowym wyższego zaszeregowania od 1 stycznia br. dotyczy grup 2, 3 oraz 4. Szczególnymi zasadami objęto jednak funkcjonariuszy pełniących służbę na stanowisku zaszeregowanym w 5 grupie uposażenia zasadniczego. Mundurowym tym zagwarantowano prawo do 6 grupy, jednakże w czterech etapach: z 1 stycznia 2022 r., 1 stycznia 2023 r., 1 stycznia 2024 r. albo 1 stycznia 2025 r., czyli co roku 25 proc. funkcjonariuszy. Podstawą ustalenia, któremu funkcjonariuszowi przysługuje wyższa grupa uposażenia zasadniczego w jakim terminie, jest imienny wykaz zgodny ze stanem na 1 stycznia br. Sporządzi go przełożony właściwy w sprawach osobowych w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Funkcjonariusze będą ujęci w wykazie w 4 grupach o równej albo różniącej się o jedną wartość liczbie funkcjonariuszy i każdej z grup przełożony właściwy w sprawach osobowych przyporządkowuje jeden z wyznaczonych terminów nabycia prawa do wyższej grupy uposażenia zasadniczego. Podział funkcjonariuszy na grupy będzie przygotowany z uwzględnieniem stażu służby w Straży Granicznej oraz oceny wywiązywania się przez funkcjonariusza z obowiązków oraz realizacji zadań i czynności służbowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich charakteru i zakresu oraz rodzaju i poziomu posiadanych przez funkcjonariusza kwalifikacji zawodowych.

PSP czeka

W przypadku Państwowej Straży Pożarnej modyfikowane jest rozporządzenie w sprawie uposażenia strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Zgodnie z nim, funkcjonariusze pełniący służbę w jednostkach organizacyjnych PSP na stanowiskach dotychczas zaszeregowanych w 2, 3, 4 lub 5 grupie uposażenia zasadniczego od 1 stycznia 2022 r. zostaną zaszeregowani odpowiednio w 3, 4, 5 i 6 grupie uposażenia zasadniczego. Dotyczy to m.in. stanowisk: młodszy ratownik, młodszy technik, młodszy ratownik-kierowca, technik, ratownik-kierowca, ratownik, ratownik medyczny służby, starszy technik, starszy ratownik-kierowca, starszy ratownik medyczny służby, starszy ratownik, absolwent-aspirant, młodszy ratownik specjalista, młodszy operator sprzętu, młodszy inspektor. W przypadku strażaków, wszystkie zmiany obowiązywać będą od początku bieżącego roku i dotyczyć ponad 10 tys. etatów.

Ubiegłoroczne, wrześniowe porozumienie między związkami zawodowymi a MSWiA zakłada, oprócz podwyższenia grup zaszeregowania, także podwyżkę uposażenia w przeciętnej miesięcznej kwocie 677 zł brutto na etat (wraz z nagrodą roczną). Daje to kwotę 500 zł netto. Środki te trafiły już na konta mundurowych. Natomiast od 2023 roku waloryzacje uposażeń funkcjonariuszy służb podległych MSWiA będą obejmowane wskaźnikiem przewidzianym dla całej sfery budżetowej. Punkt ten realizowany jest w ramach ustawy modernizacyjnej, która wystartowała wraz z początkiem bieżącego roku. Wcześniej wynegocjowano także odmrożenie funduszu nagród zarówno w 2021, jak i w 2022 roku.

Zmian w życiu mundurowych ma być jednak więcej, ale tym, jak będą one wyglądać zajmuje się już specjalny zespół, który pierwszy raz spotkał w styczniu br. Ma się on skupić - zgodnie z deklaracjami - na analizie ustaw pragmatycznych oraz przepisów dotyczących systemu uposażeń, modyfikacją zasad naliczania dodatku służbowego i funkcyjnego oraz dodatku stażowego, a także analizą świadczeń socjalnych i mieszkaniowych w poszczególnych służbach.

MR