Panel pt. "Systemy świadomości sytuacyjnej, systemy łączności i ostrzegania przed zagrożeniami – perspektywy rozwoju" w dużej mierze dotyczył tego, jak sprawnie zarządzać przepływem informacji pomiędzy organami i strukturami odpowiedzialnymi za zarządzanie kryzysowe. 

Czym jest świadomość sytuacyjna?

Potrzebę zdefiniowania pewnych pojęć na początku debaty przedstawił Grzegorz Matyasik, Zastępca Dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Jednym z nich była świadomość sytuacyjna. "Świadomość sytuacyjna to zebranie informacji i ich odpowiednia weryfikacja w odpowiednim czasie" – stwierdził.

Przedstawiciel RCB zapytany o to, czy możliwe jest w Polsce stworzenie centralnej świadomości sytuacyjnej, odpowiedział twierdząco. Dodał też, że jego instytucja jest tą, której zadaniem jest tworzenie rdzenia obiegu informacji w kraju. "Naszą misją jest stworzenie centrum świadomości sytuacyjnej. Chodzi o miejsce, gdzie informacje zostaną odpowiednio przetworzone i przekazane decydentom" – mówił Matyasik. "W chwili obecnej współpracujemy z zespołem działań cyberprzestrzeni Wojsk Obrony Terytorialnej i Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni w zakresie wykorzystywania odpowiednich systemów (np. TAK). Docelowa idea jest taka, żeby z poziomu taktycznego przerzucić informacje na poziom strategiczny, żeby widzieć efekty skali" - kontynuował.

Z poziomu ogólnokrajowego debatujący przeszli na poziom lokalny. Omawiany był przykład funkcjonowania Ochotniczej Straży Pożarnej Stare Bielsko i zwiększania u niej świadomości sytuacyjnej. Prezes jednostki, Łukasz Czernik stwierdził, że jedną z większych zmian, które zaszły w ostatnich latach w wielu OSP była zmiana mentalności. "Stajemy się coraz bardziej scyfryzowani, staramy się pozyskiwać kolejne środki na dalszy rozwój i chcemy budować coś innowacyjnego" – powiedział.  Jak bardziej można scyfryzować konkretną jednostkę OSP? "Można wyposażyć ją samochód dowodzenia i łączności, w drony czy też mobilne centra zarządzania strażakami w akcji" - wymieniał prezes Czernik.

Koordynacja podstawą

Podczas debaty podkreślano też potrzebę większej koordynacji działań poszczególnych służb. Jak wskazał insp. Piotr Pogorzelski, będący Zastępcą Dyrektora Biura Łączności i Informatyki Komendy Głównej Policji: "Wszystkie podmioty Państwowego Ratownictwa Medycznego czy też działające w ramach Systemu Powiadomienia Ratunkowego, korzystają z Dziedzinowego Systemu Wspomagania Dowodzenia". "Chodzi o Policję, Państwową Straż Pożarną, Państwowe Ratownictwo Medyczne oraz System Informatyczny CPR, które jest sercem całego systemu" – wymieniał panelista. "Są to systemy, które działają i dobrze funkcjonują" – dodał insp. Pogorzelski.

W kontekście globalnie sprawdzających się systemów łączności wypowiedział się z kolei ppor. Paweł Nazarewski z Zespołu Działań Cyberprzestrzennych WOT. Systemem, na który zwracał szczególną uwagę był amerykański system rządowy TAK (ang. Team Awareness Kit).  "System TAK jest emanacją systemu pozwalającego na współpracę wielu różnych służb" – stwierdził przedstawiciel Wojsk Obrony Terytorialnej. "System ten zapewnia coś w rodzaju federalizowania. Chodzi o to, aby w sposób kontrolowany przez każdą ze służb (w określonym obszarze odpowiedzialności) podzielić się potrzebną informacją w celu wytworzenia synergii" – dodał.

Technologie i system

Poza rozmową o funkcjonowaniu poszczególnych systemów i ich wykorzystania przez służby państwowe, w rozmowie pojawił się wątek technologiczny. Jak zauważył Szymon Ruman, wiceprezes zarządu firmy Exatel, system powiadamiania ratunkowego jest sukcesem Polski. "Każde połączenie z numerem 112 jest dowodem na to, że system działa" – powiedział. "To system oparty o sieć światłowodową, która dostarczamy do MSW" – podkreślił Ruman, wymieniając wśród jednostek korzystających z sieci Policję, Lotnicze Pogotowie Ratunkowe czy Państwową Straż Pożarną. "Exatel dostarcza też sieć govnet i sieci dla Wojska Polskiego" – kontynuował.

O zaangażowaniu firm technologicznych w rozbudowę opisywanych systemów mówił także Tomasz Chomicki, Dyrektor ds. rozwoju biznesu w Samsung Polska. "Samsung był jednym z głównych graczy, który współtworzył sieć Firstnet w USA" – powiedział.

Mówił też o wspomnianym w debacie systemie TAK. "(...) rozpoczęliśmy działanie zintegrowanego w Polsce środowiska, Android Team Awareness Kit, które można było zobaczyć na stoisku podczas konferencji" – dodał.

Według Chomickiego, Polska posiada niezwykle zdolnych inżynierów, informatyków. Mogą oni przyczynić się do rozwoju technologii, które wpłyną na rozwój krajowych systemów bezpieczeństwa. "Polska jest krajem bardzo wysokich kompetencji, mamy świetnych inżynierów. Jako Samsung zależy nam też na tworzeniu społeczności ekspertów i rozwijaniu ich ich kompetencje i umiejętności" – stwierdził.

I Kongres Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej - ODPORNOŚĆ 2023 to pierwsza w Polsce konferencja poświęcona zagadnieniom dotyczącym kompleksowego działania, zarówno struktur państwa jak i obywateli. Wydarzenie stanowi doskonałą okazję do wymiany doświadczeń przez specjalistów, przedstawicieli samorządu, świata polityki, nauki, służb mundurowych i wojska.