Straż Pożarna
Coraz goręcej wokół ustawy dla OSP
Projekt ustawy o ochotniczych strażach pożarnych przygotowany i zaprezentowany niedawno przez resort spraw wewnętrznych i administracji wzbudza coraz więcej emocji. Coraz częściej pojawia się pytanie, czy uda się w tej sprawie osiągnąć jeszcze konsens? Choć na odpowiedź jest dziś jeszcze nieco za wcześnie, to biorąc pod uwagę skalę różnicy zdań, jedno jest pewne - łatwo nie będzie.
Zarząd Główny Związku OSP RP wydał właśnie – po przeprowadzeniu konsultacji – uchwałę na temat projektu ustawy o ochotniczych stażach pożarnych. Nie jest ona zaskakująca, bo już wcześniej głosy płynące z Związku wskazywały, że – co do zasady – odbiór przygotowanego w MSWiA dokumentu nie jest raczej pozytywny, choć jak czytamy, z zadowoleniem przyjąć należy "zapowiedź zmiany stanowiska rządu wyrażoną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji 29 kwietnia 2021 r. w sprawie dodatków do emerytur dla strażaków ochotników zawartą w projekcie ustawy o ochotniczej straży pożarnej". Jak dodano "otwiera to możliwość uchwalenia kompromisowych regulacji opartych o zgłoszony w 2017 r. obywatelski projekt poparty ponad 200 tys. podpisów oraz uchwalony przez Senat RP projekt ustawy w 2020 r. wobec, których dotychczas Rada Ministrów wyrażała negatywne stanowisko. Związek oczekuje "na formalne zgłoszenie projektu ustawy w zakresie świadczeń ratowniczych (dodatku do emerytur)".
Kluczowym aspektem jest w tym przypadku zakres projektu – który zdaniem ZOSP RP – powinien dotyczyć tylko dodatku do emerytur, podczas gdy w ustawie przygotowanej przez MSWiA proponowanych rozwiązań jest znacznie więcej. Jak czytamy, Zarząd Związku zdecydował się "jednoznacznie negatywnie zaopiniować proponowane w projekcie ustawy o ochotniczej straży pożarnej rozwiązania w zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz organizacji i zakresu działania OSP jako zagrażające bezpieczeństwu państwa i rujnujące dobrze funkcjonujący Krajowy System Ratowniczo Gaśniczy". Co więcej, jak wskazano, "propozycja MSWiA w zakresie tworzenia odrębnej ustawy o ochotniczej straży pożarnej z jednej strony powiela wiele dotychczasowych rozwiązań z ustawy o ochronie przeciwpożarowej, a z drugiej wprowadza rozwiązania nieuzasadnione, a w wielu wypadkach szkodliwe, które mogą ograniczać działanie a nawet mogą prowadzić do likwidacji wielu OSP".
Przykładowo w projekcie skreślono przepisy stanowiące podstawę funkcjonowania Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, ponadto OSP, która nie powoła jednostki Ratowniczo Gaśniczej utraci status jednostki ochrony przeciwpoża- rowej. Projekt usuwa zapis o OSP jako formacji umundurowanej, wprowadza obowią- zek zatwierdzania statutu przez gminę oraz znosi nadzór starosty pod względem prze- strzegania prawa a wprowadza ogólny nadzór i kontrolę przez wojewodę i komendanta wojewódzkiego PSP. Projekt zawiera ograniczony i zamknięty katalog możliwych dzia- łań społecznych OSP a także zamknięty i ograniczony katalog źródeł finansowania oraz istotne ograniczenia w dysponowaniu majątkiem własnym OSP.
W uchwale stwierdzono też, "że rozwój systemu ochrony ludności i ratownictwa powinien odbywać się poprzez doskonalenie i rozwój regulacji łączących wszystkie zasoby Ochotniczych Straży Pożarnych, Państwowej Straży Porarnej oraz innych podmiotów ratowniczych". Jak dodano powinno się to odbywać "w szczególności poprzez ustawę o ochronie przeciwpożarowej, która łączy wszystkie podmioty w spójny system ratowniczy szanując ich podmiotowość i autonomię". Zdaniem ZG ZOSP RP, "treść przygotowanego przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej projektu ustawy o ochotniczej straży pożarnej naruszyła podstawy wieloletniej wspaniałej współpracy między OSP i ZOSP RP a Państwową Strażą Pożarną" i "wzbudziła wielki niepokój wśród strażaków ochotników".
Bez ograniczeń
Obawy i wątpliwości dotyczące projektu rozwiewać starają się przedstawiciele rządu i Państwowej Straży Pożarnej. Kierownictwo PSP, wraz z MSWiA, przeprowadza konsultacje dokumentu, z których - jak przekonywał niedawno w Sejmie wiceszef MSWiA Maciej Wąsik - przedstawiony zostanie specjalny raport.
Jak powiedział podczas jednego z ostatnich spotkań komendant główny PSP nadbryg. Andrzej Bartkowiak chce on rozmawiać strażakami ochotnikami "bo to jest ich ustawa". "Ja chcę rozmawiać z druhną, z druhem, ja chcę słuchać co oni mają do powiedzenia. Nie będę rozmawiał z ludźmi, którzy od lat są przyspawani do fotela, za przeproszeniem. Mógłbym zapytać kilku członków Zarządu Głównego, kiedy ostatni raz wyjechali do akcji" – mówił szef PSP. Jak dodał, "to jest najlepsze miejsce (na konsultacje – przyp. red.) lepszego miejsca nie znajdziemy".
Do ustawy o OSP odniósł się też w niedawnym wywiadzie dla serwisu Interia.pl wicepremier Jarosław Kaczyński. Pytany o wątpliwości zgłaszane w związku z projektem powiedział, że "nie ma żadnego pomysłu na to, by ograniczać Ochotnicze Służby Pożarne". Jak dodał, "pokutuje tu pewnego rodzaju obawa, że skoro w ustawie nie ma jakichś bardzo szczegółowych zapisów, dajmy na to mundurów, to oznacza, że będzie zakaz. Nikt tego nie zakazuje, dodamy odpowiednie kwestie do ustawy, by wszystko było jasne i klarowne". Kaczyński przekonywał, że rządowi chodzi o to by OSP były jeszcze mocniej "sprężone z systemem bezpieczeństwa kraju". Wiceszef rządu skomentował też kwestię emerytur. "Proszę zwrócić uwagę na naszą propozycję 200 złotych dodatku do emerytury, co może wydawać się w Warszawie niezbyt dużymi pieniędzmi, ale jeżeli dostaje się 1200 złotych miesięcznie, a na wsi to zjawisko nierzadkie, to tego rodzaju dodatek oznacza dwie dodatkowe emerytury rocznie" – mówił Jarosław Kaczyński.
Czytaj też: "To jest ustawa o przywilejach dla strażaków, nie o zakazach". Maciej Wąsik w Sejmie o ustawie dla OSP
Ustawy broni również wiceszef MSWiA Maciej Wąsik. Jak przekonywał w ubiegłym tygodniu z sejmowej mównicy, "ta ustawa to jest ustawa o przywilejach dla strażaków, nie o zakazach dla strażaków". Wiceszef resortu spraw wewnętrznych i administracji podkreślił też, że przedstawiony dokument jest projektem otwartym. "Będziemy z nią (ustawą - przyp. red.) pracować, będziemy o niej opowiadać, będziemy się słuchać ochotników" - zaznaczył.
Z informacji przekazanych niedawno przez wiceszefa MSWiA Pawła Szefernakera wynika, że projekt miałby trafić do Sejmu jesienią, a wejście w życie nowych przepisów planowane jest na początek 2022 roku. Czy do tego czasu uda się dojść do porozumienia? Z deklaracji jakie płyną z PSP i MSWiA wynika, że twórcy projektu gotowi są do wprowadzenia pewnym korekt i zmian, jednak mało prawdopodobne jest by przygotowany dokument ewoluował w stronę tego co sugeruje Zarząd Główny OSP, a więc projektu dotyczącego jedynie dodatku do strażackiej emerytury. Warto też dodać, że uchwała podjęta przez Związek dotyczy pierwszej wersji projektu i nie wiadomo czy stanowisko nie zmieni się po tym, jak wprowadzone zostaną do niego poprawki. To czy rozwiązania przygotowane dla OSP, będą ostatecznie zbieżne z tym czego strażacy ochotnicy oczekują, okaże się za jakiś czas, jednak już dziś wiadomo, że pewnym kwestii spornych może nie udać się do końca zażegnać.
DM