Liczba etatów generalskich w Służbie Więziennej w ostatnich latach zmieniała się dość dynamicznie. W styczniu 2023 roku w życie weszły przepisy, zgodnie z którymi szef formacji może otrzymać stopień generała inspektora (dwugwiazdkowy generał). To jednak nie jedyna „nowość” w służbowej rzeczywistości, jaka pojawiła się na początku ubiegłego roku.

Znowelizowane przepisy wprowadziły bowiem możliwość awansu generalskiego dla dyrektorów okręgowych. Teoretycznie więc na generalskie lampasy szansę miało 11 szefów inspektoratów okręgowych (wszyscy, w styczniu 2023 roku pełnili służbę w stopniu pułkownika), jednak ostatecznie awans przypadł tylko jednemu z nich. W listopadzie 2023 roku otrzymał go ówczesny dyrektor okręgowy Służby Więziennej w Koszalinie płk Artur Koczerba. 

Wiele wskazuje jednak na to, że obecny stan prawny, za chwilę może przejść do historii. Resort sprawiedliwości w nowelizowanym właśnie rozporządzeniu w sprawie stanowisk służbowych oraz stopni funkcjonariuszy Służby Więziennej, zamierza obniżyć „maksymalny stopień służbowy przypisany do stanowiska dyrektora okręgowego Służby Więziennej”. Zmianę - która weszła w życie w 2023 roku i dawała dyrektorom możliwość generalskiego awansu - ministerstwo nazywa „nieuzasadnioną”. A konieczność powrotu do stanu sprzed stycznia 2023 tłumaczy właśnie tym, że „w okresie obowiązywania tej regulacji wyłącznie jeden dyrektor okręgowy Służby Więziennej uzyskał awans na ten stopień służbowy”. 

Po wejściu w życie zmian generalski awans otrzymać będą mogli jedynie zastępcy dyrektora generalnego (stopień generała SW) oraz dyrektor generalny (może awansować do stopnia generała inspektora SW).

Warto dodać, że to nie jedyna „korekta” w przepisach, jaka dotyczyć będzie w najbliższym czasie stanowisk szefów więziennych okręgów. Jeśli inna projektowana zmiana stanie się obowiązującym prawem, dyrektorami będą mogli zostać nie tylko funkcjonariusze, ale też pracownicy cywilni. 

Jak Służba Więzienna „wypada” na tle innych formacji? Jeśli przyjąć, że stanowisko dyrektora okręgowego w pewnym sensie odpowiada np. komendantowi wojewódzkiemu Policji, Państwowej Straży Pożarnej czy komendantowi oddziału Straży Granicznej, okazuje się, że zasady jakie zagościć mają w SW nijak mają się do regulacji z jakimi mamy do czynienia w Policji, PSP czy SG. Po pierwsze, we wszystkich wymienionych przypadkach, funkcje te sprawować mogą jedynie mundurowi. Po drugie, mają oni szansę otrzymać generalski awans. Wygląda więc na to, że nadzorujący Służbę Więzienną resort sprawiedliwości chce, by podległa mu formacja – przynajmniej w tej kwestii - szła swoją, zupełnie odmienną od pozostałych służb drogą.