Senacka Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej rozpatrywała we wtorek nowelizację ustawy o Policji i niektórych innych ustaw, która reguluje status zwierząt w służbach mundurowych podległych MSWiA, w Służbie Więziennej, w Siłach Zbrojnych RP i w Straży Marszałkowskiej. Senatorowie opowiedzieli się za wprowadzeniem do niej siedmiu poprawek o charakterze legislacyjnym.

Wiceszef MSWiA Błażej Poboży, przedstawiając przepisy ustawy na posiedzeniu komisji, zwracał uwagę, że dyskusja nad jej projektem zarówno na etapie prac sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, jak i na posiedzeniach plenarnych odbywała się ponad politycznymi podziałami. "Projekt ten został poparty przez wszystkie siły polityczne, co w mojej ocenie jest przejawem naszej wspólnej troski o los zwierząt, o zmianę sytuacji zwierząt w służbach mundurowych" - podkreślił. "Mam głęboką nadzieję, że również w drugiej izbie, również w tym gronie, zostanie ta ustawa przyjęta przy pełnym poparciu, ponad podziałami politycznymi, tak jak stało się w Sejmie. Myślę, że każdy z nas podpisałby się pod takim zdaniem, że <<miarą naszego człowieczeństwa jest nasz stosunek do zwierząt>>" - powiedział senatorom Poboży.

Sejm przepisy uchwalił 24 czerwca. Ustawa reguluje sytuację zwierząt od momentu ich doboru, poprzez czas realizacji zadań w poszczególnych formacjach i po wycofaniu ze służby. Początkowo obejmowała zwierzęta w służbach mundurowych podległych MSWiA, a na kolejnych etapach procesu legislacyjnego wprowadzono do niej zapisy dotyczące zwierząt w Służbie Więziennej i Siłach Zbrojnych (na wniosek MS i MON), a następnie, za sprawą poselskich poprawek, psów Straży Marszałkowskiej.

Uchwalona przez Sejm nowelizacja zakłada m.in., że zwierzę po wycofaniu ze służby pozostanie na stanie formacji, a pierwszeństwo do przejęcia nad nim opieki będzie miał jego dotychczasowy opiekun. W sytuacji, gdy nikt nie wyrazi woli zaopiekowania się zwierzęciem "na emeryturze", opieka nad nim sprawowana będzie w ramach jednostki danej formacji. Będzie mogło też być przekazane pod opiekę właściwej organizacji społecznej. Zgodnie z ustawą opiekun zwierzęcia - używanego do celów służbowych, jak również wycofanego ze służby - będzie otrzymywał wyżywienie w naturze albo równoważnik w formie ryczałtu z tytułu kosztów wyżywienia. Będzie on wypłacany co miesiąc z góry. Takie świadczenie otrzymywać będzie też organizacja społeczna, której powierzono zwierzę wycofane ze służby. Ponadto opiekunom zostaną zapewnione środki na zabiegi profilaktyczne i leczenie zwierząt. Regulacja doprecyzowuje też m.in. to, kiedy zwierzęta są wycofywane ze służby. Wśród nich są przypadki obligatoryjne - m.in. stan zdrowia, trwała utrata sprawności użytkowej zwierzęcia, brak postępu w szkoleniu - a także fakultatywne, czyli ukończenie 9. roku życia przez psa i 15. roku życia przez konia, przy czym w przypadku koni z Sił Zbrojnych wiek określony został na 18 lat.

Ustawa określa też obowiązki opiekunów zwierząt, w tym w szczególności te związane z zapewnieniem dobrostanu zwierząt i ich prawidłowego utrzymania. Na celu ma też wprowadzenie mechanizmów nadzoru ze strony poszczególnych formacji nad sposobem sprawowania opieki nad powierzonym zwierzęciem. Opiekun czy organizacja będzie zobowiązana m.in. do tego, aby okazywać zwierzę na żądanie uprawnionego funkcjonariusza, a także do zawiadomienia kierownika jednostki formacji np. o zmianie miejsca przebywania zwierzęcia na dłużej niż 30 dni. Regulacja rozwiązuje też kwestie takie, jak to, kto zajmie się zwierzęciem wycofanym ze służby po śmierci dotychczasowego opiekuna. Określono w niej też, że opiekunowi zabrania się zbywania, rozmnażania i wykorzystywania do celów zarobkowych zwierzęcia wycofanego ze służby. W ustawie wzięto również pod uwagę zwierzęta wycofane ze służby przed wejściem w życie jej przepisów. Opiekunom w przypadkach uzasadnionych dobrem "emerytowanych" zwierząt przewidziane w ustawie wsparcie będzie mógł przyznać komendant służb nadzorowanych przez MSWiA, Dyrektor Generalny Służby Więziennej i komendant Straży Marszałkowskiej.

Proponowane zmiany wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, jednakże wprowadzono możliwość przyznawania przez komendantów służb nadzorowanych przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Dyrektora Generalnego Służby Więziennej wsparcia dla opiekunów zwierząt wycofanych z użycia w poszczególnych formacjach jeszcze przed dniem wejścia w życie ustawy – w przypadkach uzasadnionych dobrem zwierząt. Zgodnie ze stanem na kwiecień 2021 roku, we wszystkich formacjach podległych MSWiA służyło łącznie około 1200 psów i ponad 60 koni, a rocznie około 10 proc. zwierząt jest wycofywanych ze służby i przechodzi na "emeryturę".

PAP/IS24