Jak informuje Zarząd Główny NSZZ Policjantów, przyjęto uchwałę dotyczącą wystąpienia do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie dodatkowego urlopu dla policjantów, "których służba wystawia na działanie smogu". Pismo przygotowano z inicjatywy przewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego NSZZ Policjantów woj. małopolskiego, Grzegorza Gubały. 

Około 40 funkcjonariuszy oddziałów prewencji Komendy Miejskiej Policji w Rybniku jeszcze w styczniu złożyło raporty o udzielenie dodatkowych urlopów ze względu na narażenie w trakcie służby na działanie pyłów (PM 10, PM 2.5). Inicjatywę wsparło Stowarzyszenie Rybnicki Alarm Smogowy. Jak czytamy w przygotowanym przez nie piśmie, proponuje się rozważenie propozycji, by od 30 kwietnia 2019 roku powoływane były komisje, zajmujące się ustaleniem czy w roku poprzednim policjanci służb prewencji i ruchu drogowego pełnili służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, w odniesieniu do zawartości w powietrzu rakotwórczych pyłów PM10, PM2.5 oraz benzo(a)pirenu. 

Jak uzasadnia stowarzyszenie, minister spraw wewnętrznych i administracji może poprzez rozporządzenie wprowadzić płatne urlopy dodatkowe w wymiarze do 13 dni roboczych rocznie dla policjantów, którzy pełnią służbę w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. "Szczegółowe zasady przyznawania policjantom urlopów oraz tryb postępowania w tych sprawach, a także wymiar płatnych urlopów dodatkowych dla policjantów (...) określa rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z dnia 19 września 2014 roku w sprawie urlopów policjantów" - przypomina. W przypadku przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wymiar corocznego płatnego urlopu dodatkowego wynosi, zgodnie z rozporządzeniem, do 9 lub 13 dni roboczych. Pierwsza liczba dotyczy pracy w warunkach narażenia na działanie pyłów, a druga - opisana bardziej szczegółowo - dotyczy sytuacji, jeżeli w okresie roku pełnienia służby wystąpiła co najmniej czterokrotna ekspozycja na czynnik po minimum osiem godzin każda albo służba jest pełniona przez co najmniej 80 godzin w miesiącu, w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, których wykaz określają odrębne przepisy. 

Prawo do wspomnianego urlopu policjant nabywa po upływie roku służby w warunkach uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. 

Oceny warunków uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia uprawniających do uzyskania urlopu dodatkowego dokonuje komisja powołana przez przełożonego właściwego w sprawach osobowych z udziałem przedstawicieli służby medycyny pracy, związku zawodowego policjantów oraz służby bhp, a przełożony właściwy w sprawach osobowych przyznaje policjantom urlop dodatkowy na podstawie tej oceny.

Rybnickie stowarzyszenie powołuje się m.in. na najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia, które określone zostały m.in. przez dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 maja 2008 roku w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (CAFE) oraz dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 15 grudnia 2004 roku w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu, a także Rozporządzenia Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu. 

W piśmie podkreśla się również, że jakość powietrza na terenie województwa śląskiego od wielu lat pozostaje najgorsza w Polsce, a stacje pomiarowe WIOŚ znajdujące się na jego terenie "odnotowują rokrocznie rekordowe w skali kraju przekroczenia wartości dopuszczalnych, w szczególności dla pyłów PM10, PM2.5 oraz wartości docelowych dla benzo(a)pirenu". Sytuacja ta dotyczy także innych znajdujących się na południu kraju województw. Dlatego też stowarzyszenie podkreśla, że ich rekomendacje dotyczą także innych miast. Jak jeszcze w grudniu 2018 roku informowała Najwyższa Izba Kontroli, spośród krajów Unii Europejskiej, to w Polsce jakość powietrza jest najgorsza. Wiele do życzenia pozostawia także koordynacja działań na rzecz walki ze smogiem.

W ocenie członków stowarzyszenia, komisja pracę rozpoczynać powinna "niezwłocznie" po 30 kwietnia danego roku, gdyż do tego właśnie terminu dokonywana jest, przez Głównego Inspektorat Ochrony Środowiska, ocena poziomów substancji w powietrzu w danej strefie za poprzedni rok. Dzięki temu urlopy dodatkowe policjanci będą mogli wykorzystać w miesiącach, w których poziomy zanieczyszczeń są najmniejsze.

Przekraczanie poziomów dopuszczalnych PM10, PM 2.5 oraz poziomu docelowego benzo(a)pirenu na terenie Rybnika, Śląska, Krakowa i innych miasta południowej Polski ma charakter trwały a dane dot. tych poziomów niewiele się od siebie różnią. Nie należy się zatem spodziewać, że w najbliższym czasie sytuacja ulegnie poprawie.

Co ważne, w piśmie podkreśla się, że policjanci służb patrolowych w przeciwieństwie do pełniących służbę w pomieszczeniach zamkniętych (nawet bez zastosowania oczyszczaczy powietrza, stężenie szkodliwych substancji jest w nich mniejsze o ok. 30 proc. niż na otwartej przestrzeni) nie mogą pełnić służby w profesjonalnych maskach przeciwpyłowych. Ich odbiór miał się bowiem spotkać ze złym odbiorem społecznym, utrudniały przeprowadzanie interwencji oraz "maskowały" twarz policjanta. "W tej sytuacji wobec braku możliwości wyposażenia ich w środki ochrony osobistej, tylko częściowo można ograniczyć skutki narażenia na wskazane w rekomendacji substancje udzielając im dodatkowego urlopu w okresie od maja do końca września (w tych miesiącach poziomy dopuszczalne przekraczane są sporadycznie)" - podkreśla Stowarzyszenie Rybnicki Alarm Smogowy.

Policyjna walka o zdrowie

Przypomnijmy, że w ramach wsparcia funkcjonariuszy wystawionych na działanie smogu, w 2017 roku rozpoczęła się akcja wyposażania formacji w maski antysmogowe. Jak podkreślał wtedy generalny inspektor Jarosław Szymczyk, szef Komendy Głównej Policji, trafić miały one przede wszystkim do policjantów pełniących służbę w terenie i na drogach. Maseczki antysmogowe najbardziej potrzebne były wtedy na Śląsku, Zagłębiu i w Krakowie. 

Na Śląsku maski pojawiły się jeszcze w tym samym roku, a dokładnie miesiąc po deklaracji Komendanta Głównego Policji. 2200 masek, które zamówiła regionalna policja, kosztowały ją wtedy ok. 9,5 tys. złotych. W połowie 2018 roku, przedstawiciele formacji podkreślali, że stosowanie masek nie jest obowiązkowe i to sami policjanci decydują, czy z niej skorzystają, czy nie. Popularność rozwiązania wśród funkcjonariuszy oceniano wtedy na niedużą.

W połowie stycznia br. Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach ogłosiła również, że kupuje kolejne samochody osobowe z napędem hybrydowym. To już trzeci etap przesiadania się śląskich funkcjonariuszy na hybrydy. Tym razem katowicka komenda chce pozyskać co najmniej 50 wozów. Ich zakup będzie finansowany częściowo z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, w ramach projektu „Nowocześni, szybcy, ekologiczni – zakup samochodów z napędem hybrydowym dla potrzeb garnizonu śląskiej Policji. Etap III”, na który KWP Katowice w 2019 roku otrzymała do 1,470 mln złotych.