Brak czegoś na kształt dodatku stołecznego, który otrzymują policjanci z Komendy Stołecznej Policji (31,5 proc. kwoty bazowej) czy dodatku warszawskiego funkcjonującego w Państwowej Straży Pożarnej, to jedna z spraw, o której mundurowi z Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej w Warszawie mówią już od kilku lat. Przykładowo, jeszcze w 2019 roku, w piśmie skierowanym do szefa resortu spraw wewnętrznych i administracji oceniali, że bez wprowadzenia takiego dodatku w Straży Granicznej na terenie Warszawy "będzie ciężko zachwycić wysokością uposażeń potencjalnych kandydatów na tle innych służb prowadzących aktywny werbunek, a także zatrzymać doświadczonych funkcjonariuszy". Temat ten powrócił m.in. w komunikatach Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, które we wrześniu 2021 roku skontrolowało warunki w jakich pełnią służbę funkcjonariusze Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej. Jak podkreślali wtedy strażnicy, muszą oni radzić sobie z wysokimi kosztami życia w Warszawie, a dodatek o którym mowa, miałby im tę kwestię rekompensować.

W marcu bieżącego roku Zarząd Oddziałowy Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Funkcjonariuszy Straży Granicznej właśnie przy Nadwiślańskim Oddziale Straży Granicznej wrócił do sprawy, po raz kolejny kierując pismo do szefa resortu spraw wewnętrznych i administracji. Postuluje w nim o wprowadzenie dodatku stołecznego dla mundurowych pełniących służbę na stanowiskach etatowych na terenie Warszawy oraz w Placówce SG Warszawa-Modlin. Jak podkreśla, związane jest to z utrzymującą się tendencją spadku zainteresowania podjęciem służby w NwOSG, czego jednym z głównych powodów ma być właśnie brak konkurencyjności oferowanych składników uposażenia. Wzrastać ma też liczba strażników granicznych, którzy decydują się na przeniesienie do innych formacji bądź odejście na emeryturę, choć zdolni są - jak to ujęli związkowcy - "do dalszej produktywnej aktywności w szeregach".

Nadwiślański Oddział Straży Granicznej jest najgorzej uposażoną jednostką spośród warszawskich formacji mundurowych (...) Taki stan rzeczy kontrastuje z niezaprzeczalnie istotną rolą, jaką Oddział odgrywa w systemie bezpieczeństwa państwa, pokrywając swym zasięgiem centralną część Polski z największym skupiskiem rezydujących i pracujących w naszym kraju cudzoziemców. (...) przybywa nam obowiązków, a ubywa funkcjonariuszy.
fragment pisma Zarządu Oddziałowego NSZZ FSG przy Nadwiślańskim Oddziale Straży Granicznej skierowanego do ministra Mariusza Kamińskiego

Związkowcy podają również, że przybywa im obowiązków, co związane jest przejmowaniem roli w zwalczaniu przestępstw i wykroczeń popełnianych przez obcokrajowców, a także z zbrojną agresją Rosji na Ukrainę, co przełożyło się na przybycie co Polski uchodźców, z których - jak oceniają - większość znajdzie zapewne schronienie w aglomeracji warszawskiej. "Profesjonalista musi kierować się świadomością, że nie każdy przybysz z Ukrainy jest Bogu ducha winną matką z dzieckiem. A to implikuje dodatkowy ogrom zadań dla funkcjonariuszy naszej stołecznej jednostki" - dodają.

Wada dewastuje system

Jak podają związkowcy, głównym motorem odpływu strażników granicznych do innych służb i wojska w Warszawie ma być różnica uposażenia, która w zależności od etatu wynosi od 500 do 2 000 złotych (jeszcze w 2019 roku informowali, że oscyluje ona w granicach od 500 do 1000 złotych). W tabeli, którą załączyli do pisma skierowanego do ministra Mariusza Kamińskiego, uwzględnili nie tylko uposażenia w formacjach podległych MSWiA, czyli Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej oraz Policji, ale również Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego i po prostu Wojsku Polskim. Tylko dwie z wymienionych mają jednak prawo do dodatkowych środków za pełnienie służby w stolicy - PSP oraz Policja. Zgodnie z danymi, które udostępnili związkowcy, strażacy otrzymują przeciętne uposażenia na poziomie 6733,25 złotych a policjanci - 6813,99 złotych. W przypadku policji jest to ta sama kwota, co w Straży Granicznej, ale w tej nie ma dodatku stołecznego wynoszącego 479,90 złotych. Co do PSP, związkowcy podają, że otrzymuje ona najwyższą średnią płacę na terenie województwa mazowieckiego.

W tej sytuacji, brak dodatku stołecznego w Straży Granicznej związkowcy uznają za wadę systemu, która go dewastuje. A ignorowanie lub bagatelizowanie tej wady, jak piszą, "w końcu zaowocuje nagłym kryzysem kadrowym". Co ważne jednak, sama formacja, a dokładnie Komenda Główna Straży Granicznej na sprawę zatrudnienia patrzy obecnie z dużo większym optymizmem. Na początku roku chwaliła się bowiem, że pierwszy raz od paru dobrych lat zakończyła rok na kadrowym plusie. Odejść ze służby było bowiem prawie dwa razy mniej niż przyjęć i KGSG jest pewna, że ten trend się utrzyma, a to dzięki zmianom wprowadzonym w procesie rekrutacji. Chodzi dokładnie o statystyki za 2021 roku, gdy w szeregi wstąpiło 767 mundurowych, czyli prawie dwa razy tyle, co liczba odejść ze służby, które ukształtowały się na poziomie 418. Samych kandydatów do służby nie ma jednak znacząco więcej, więc dostrzegalne zmiany przynieść mogły modyfikacje w samej selekcji.

Wiadomo już również, że Straż Graniczna planuje, iż jej szeregi w 2022 roku zasili 801 nowych funkcjonariuszy, w trzech naborach. I to właśnie do Nadwiślańskiego Oddziału Straży Granicznej miałoby ich trafić najwięcej, bo 150. Niekoniecznie jednak plan ten uda się oczywiście zrealizować. W samym oddziale wakatów jest dokładnie 178, przy stanie etatowym wynoszącym 1404. Ogólnie, pod koniec stycznia br., służby w Straży Granicznej pełniło 14,8 tys. funkcjonariuszy, a stan etatowy - równy średniorocznemu poziomowi zatrudnienia funkcjonariuszy na 2022 rok - wynosił 16,2 tys. Liczba wakatów kształtować ma się, według danych udostępnianych przez por. Michalską, na poziomie ok. 1,5 tys. (przy czym najwięcej jest ich w Morskim Oddziale Straży Granicznej).