Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało projekt rozporządzenia dotyczący szczegółowych warunków przeprowadzania i dokumentowania czynności przez funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej. Jak podkreśla resort w opublikowanym razem z projektem uzasadnieniu, "przepisy uwzględniają niezbędne środki ostrożności przy wykonywaniu uprawnień, a także skuteczność działań podejmowanych przez Straż, jak również poszanowanie praw osób, wobec których działania te są podejmowane". 

Oczekiwanym rozwiązaniem jest zapewnienie, aby swoje ustawowe uprawnienia funkcjonariusz Straży Marszałkowskiej wykonywał z poszanowaniem praw osób, wobec których te działania są realizowane, jak również, aby czynności do których uprawniona na mocy ustawy jest Straż Marszałkowska były skuteczne, a także odpowiednio dokumentowane.

Jak podkreśla resort, projektowane rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia zawartego w ustawie o Straży Marszałkowskiej ze stycznia 2018 roku, a dokładnie zapisu mówiącego o tym, że: "Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki przeprowadzania i dokumentowania czynności, o których mowa w ust. 1 (zawierającym zadania Straży Marszałkowskiej - przyp. red.), uwzględniając dostosowany do sytuacji sposób przeprowadzania przez funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej czynności podejmowanych w ramach posiadanych uprawnień, obowiązki funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej podczas wykonywania czynności, uprawnienia osób, wobec których czynności są podejmowane, oraz mając na uwadze potrzebę zebrania pełnego materiału dowodowego celem dalszego prowadzenia postępowania przez właściwe organy". Projekt, który sporządzony został przez ministerstwo na początku sierpnia br., dotyczy przede wszystkim szczegółowych warunków wydawania poleceń osobom, których zachowanie stwarza lub może stworzyć zagrożenie dla bezpieczeństwa osób, terenów, obiektów i urządzeń podlegających ochronie Straży Marszałkowskiej, legitymowania, ujmowania, dokonywania kontroli osobistej, bagaży czy pomieszczeń oraz udzielenia niezbędnej pomocy SM przez inne jednostki. Co więcej, projekt określa obowiązki funkcjonariusza podczas realizacji tych czynności, uprawnienia osób, wobec których są realizowane czy wzory protokołów.

Oczywiście zagadnienia te zostały już uregulowane rozporządzeniem z października 2018 roku. Od tego czasu zmieniły się jednak zapisy w ustawie o Straży Marszałkowskiej, co związane było ze zmianami m.in. w ustawie o Policji. Chodziło mianowicie o zakres i granice możliwych do wykonania czynności w zakresie kontroli osobistej, kontroli bagażu, sprawdzania zawartości ładunków dla służb podległych MSWiA, MS, MF oraz służb specjalnych. Niezbędne okazało się więc nowe rozporządzenie.

Ostatecznie, w porównaniu do zapisów z 2018 roku, dodane zostały m.in. osoby, których funkcjonariusz Straży Marszałkowskiej nie legitymuje. Na liście znajdziemy prezydenta, premiera i wicepremierów, marszałka Sejmu i wicemarszałków Sejmu, marszałka Senatu i wicemarszałków Senatu oraz byłych prezydentów Polski. Niektóre zapisy natomiast rozszerzono, przede wszystkim te dotyczące kontroli bezpieczeństwa. Zgodnie z zapisami projektu, osoby wchodzące do obiektów podlegających ochronie Straży Marszałkowskiej poddaje się wspomnianej kontroli. Bez niej dana osoba nie dostanie zezwolenia na wejście/wjazd na teren obiektu. W dokumencie pojawiła się jednak lista wyjątków. Po raz kolejny znajdziemy na niej prezydenta, premiera, wicepremierów, marszałków Sejmu i Senatu oraz wicemarszałków Sejmu i Senatu. Dłuższa jest lista osób, których kontrolę funkcjonariusz może przeprowadzić tylko na podstawie każdorazowego zarządzenia porządkowego odpowiednio marszałka Sejmu i Senatu. Lista ta obejmuje 23 pozycje.

Dodatkowo w rozporządzeniu pojawiły się zapisy dotyczące kontroli pojazdów, sprawdzenia biochemicznego przesyłek kierowanych do Kancelarii Sejmu oraz Senatu czy sprawdzenia terenów i obiektów w celu stwierdzenia lub wykluczenia obecności materiałów wybuchowych lub broni palnej.

Nowy status

Jako termin wejścia w życie projektowane rozporządzenia wskazano 13 października br. Jego zapisy obowiązywać będą oczywiście funkcjonariuszy Straży Marszałkowskiej, która, jak wskazano, liczy 268 osób. Docelowo, zgodnie z koncepcją, w SM służbę pełnić ma 280 funkcjonariuszy. 

Przypomnijmy, że w maju 2018 roku weszły w życie przepisy ustawy o Straży Marszałkowskiej, zgodnie z którymi stała się ona służbą mundurową, a jej funkcjonariusze zyskali nowe uprawnienia. Wśród nowych zadań Straży Marszałkowskiej, jako formacji mundurowej podległej Marszałkowi Sejmu, znalazły się m.in. te polegające na prowadzeniu rozpoznania pirotechniczno-radiologicznego osób, pojazdów, terenów i obiektów Sejmu i Senatu, podejmowaniu działań zmierzających do neutralizacji zagrożeń czy wykrywaniu urządzeń podsłuchowych na terenach, w obiektach i w urządzeniach będących w zarządzie Kancelarii Sejmu i zarządzie Kancelarii Senatu. Funkcjonariusze uzyskali również prawo m.in. do legitymowania, dokonywania kontroli osobistej oraz używania środków przymusu bezpośredniego.