Rewolucja w równoważniku za służbę "na wolnym powietrzu"

Resort spraw wewnętrznych i administracji przygotował projekt rozporządzenia, które wprowadza zmiany w zasadach otrzymywania przez policjanta równoważnika pieniężnego w zamian za wyżywienie oraz wysokości tego równoważnika. Jak podkreślają związkowcy z NSZZ Policjantów, ministerstwo dokonać zamierza "niemal przewrotu" w dziejach formacji. Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, policjantowi pełniącemu służbę "na wolnym powietrzu", przez co najmniej 4 godziny dziennie, w okresie od 1 listopada do 31 marca, przysługuje wyżywienie lub równoważnik pieniężny. Mundurowi pełniący służbę "na ulicy", otrzymują 2 złote 71 groszy. Od nowego roku ma być to już 12 złotych.

W uzasadnieniu autorzy projektu piszą, iż zmiana wynika z konieczności określenia wysokości równoważnika pieniężnego w zamian za wyżywienie na poziomie pozwalającym na zapewnienie uprawnionym policjantom pełnowartościowych posiłków. Wniosek z tego oczywisty, że dotychczasowe kwoty takowych posiłków nie zapewniały – truizm, ale jakże wymowny – w końcu takich posiłków policjantom nie zapewniano przez minione 17 lat!

Zgodnie z nowymi zapisami, wysokość równoważnika pieniężnego wynosić będzie:

• za zasadniczą normę wyżywienia: a) szkolną SZ – 18 zł, b) lotniczą LOT – 22 zł,
• za dodatkową normę wyżywienia: a) uzupełniającą DU – 7 zł, b) 171 proc. DU – 12 zł; c) 125 proc. – 9 zł; d) 70 proc. DU – 5 zł, e) 50 proc. DU – 4 zł, f) 35 proc. DU – 2 zł.

Zmiany dotyczą również wysokości równoważnika pieniężnego za zasadniczą normę wyżywienia - szkolną i lotniczą. Ten pierwszy wzrósł z 13 złotych do 18 złotych, a drugi - z 16,30 złotych do 22 złotych.

Jak przypomina resort w uzasadnieniu projektu, policjantowi w czasie wykonywania obowiązków służbowych przysługuje wyżywienie lub równoważnik pieniężny w zamian za wyżywienie. Funkcjonariusz, któremu rodzaj i warunki pełnienia służby lub względy techniczno-organizacyjne uniemożliwiają korzystanie z wyżywienia, otrzymuje w zamian za wyżywienie równoważnik pieniężny w wysokości równej wartości pieniężnej przysługującej mu normy wyżywienia. Wartości pieniężne tych norm są równe aktualnym wartościom pieniężnym produktów żywnościowych wchodzących w ich skład.

Przy ustaleniu wartości pieniężnych norm wyżywienia resort spraw wewnętrznych korzysta ze szczegółowych wyliczeń dokonywanych przez komórki organizacyjne właściwe w sprawach żywnościowych resortu obrony narodowej, które na bieżąco monitorują ceny produktów żywnościowych we wszystkich rejonach kraju. Na podstawie danych przekazywanych przez komórki właściwe w sprawach żywnościowych działające we wszystkich okręgach wojskowych w kraju, komórka właściwa w sprawach żywnościowych w Ministerstwie Obrony Narodowej sporządza miesięczne raporty dotyczące cen produktów żywnościowych, wykonując na tej podstawie kalkulacje wartości pieniężnych norm wyżywienia.

Uznając za zasadne wykorzystanie szczegółowych opracowań i danych resortu obrony narodowej, ustalono wartości pieniężne równoważników pieniężnych w zamian za zasadnicze normy wyżywienia dla policjantów na poziomie wysokości norm wyżywienia obowiązujących w resorcie obrony narodowej.

Wzrost wydatków wynikający z potrzeby sfinansowania projektowanej zmiany jest szacowany przez resort na poziomie 14,9 mln zł.

Jak widać, sprawdziły się zapewnienia rzecznika komendanta głównego policji, który komentował sprawę wysokości równoważnika dla InfoSecurity24.pl na początku listopada br. Inspektor Mariusz Ciarka zapewnił wtedy, że "kierownictwo polskiej policji zdaje sobie sprawę, że kwoty w niektórych aktach prawnych odbiegają od realnych warunków" i dodał, że "prowadzone są intensywne prace by polepszyć warunki służby jak i kwoty świadczeń należnych policjantom, gdyż dla Komendanta Głównego Policji najważniejsi są funkcjonariusze".

Na stronie MSWiA pojawiły się dokumenty dotyczące także innych podległych resortowi służb mundurowych, czyli Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej oraz Straży Granicznej. W przypadku SOP nowe wartości pieniężne normy wyżywienia wynoszą: 

• zasadnicza norma wyżywienia "SZ" – 18 zł (wcześniej 14,84 zł);
• dodatkowa norma wyżywienia "DU" – 7 zł (wcześniej 6,64 zł);
• dodatkowa norma wyżywienia "DU" w wysokości 150 proc. – 11 zł (wcześniej 9,96 zł);
• dodatkowa norma wyżywienia "DU" w wysokości 50 proc. – 4 zł (wcześniej 3,32 zł);
• norma napojów "N" – 3 zł (wcześniej 2,50 zł).

Jak podkreśla resort, zmiana wynika z dostosowania wartości zasadniczej normy wyżywienia "SZ" funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa do poziomu zasadniczej normy wyżywienia - szkolnej przysługującej żołnierzom zawodowym. 

Biorąc pod uwagę wzrost cen produktów spożywczych na rynku krajowym, zwiększenie przedmiotowej normy pozwoli zapewnić funkcjonariuszom Służby Ochrony Państwa wyżywienie na poziomie gwarantującym przestrzeganie regulacji dotyczących wartości kalorycznych posiłków.

Wzrost wydatków wynikający z potrzeby sfinansowania zmiany jest szacowany przez MSWiA na poziomie 0,157 mln zł. W okresie od 2020 r. do 
2030 r. łączny poziom wydatków został oszacowany na kwotę 1,72 mln zł.

Resort zmienia także, jak wspomniano wyżej, zapisy w rozporządzeniach dotyczących Straży Granicznej. Od stycznia 2020 roku "171 proc. normy DU przysługuje bezpłatnie w naturze funkcjonariuszom pełniącym w okresie zimowym służbę na wolnym powietrzu przez co najmniej 4 godziny dziennie, z wyjątkiem funkcjonariuszy korzystających w tym czasie z całodziennego bezpłatnego wyżywienia w naturze lub normy DU, o której mowa w § 9-11.”. Obecnie poziom normy wynosi 45 proc. "Zwiększenie przedmiotowej wartości ma na celu zapewnienie żywienia funkcjonariuszom SG w naturze w sposób odpowiedni do ich zapotrzebowania energetycznego i kalorycznego", a do tej pory "posiłki zapewniane funkcjonariuszom SG nie gwarantowały zwiększonego zapotrzebowania energetycznego związanego z pełnioną służbą w warunkach szczególnych, wskazanych w nowelizowanym przepisie" - podkreśla resort w uzasadnieniu. Projektowana zmiana, jak obliczył resort, powoduje skutek finansowy oszacowany, w stosunku rocznym, na poziomie ok. 820 000 zł.  

Natomiast co do równoważnika pieniężnego otrzymywanego w zamian za wyżywienie w SG, MSWiA wskazał w drugim projekcie, że podstawę obliczania równoważnika pieniężnego stanowi stawka normy wyżywienia przysługującej funkcjonariuszowi, oraz że stawce normy wyżywienia odpowiada wysokość równoważnika pieniężnego. Określono także wartości równoważnika dla poszczególnych norm wyżywienia: za zasadniczą normę wyżywienia tzw. szkolną "SZ" – 18 zł, a dla lotniczej normy wyżywienia "LOT" – 22 zł. Resort podkreśla również, że stawki norm wyżywienia określone w projekcie odnoszą się wprost do żywienia funkcjonariuszy Straży Granicznej realizowanego poprzez wypłatę równoważnika pieniężnego lub wyżywienie w naturze, jak również do żywienia cudzoziemców i zwierząt służbowych.

Z uwagi na fakt, iż rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie przypadków otrzymywania przez funkcjonariuszy Straży Granicznej wyżywienia oraz norm tego wyżywienia, przewiduje dodatkowe normy wyżywienia określono ich wysokość: dla normy uzupełniającej "DU" kwotę równoważnika ustalono na poziomie – 7 zł, 171 proc. DU to 12 zł, 150 proc. DU to 11 zł, 70 proc. DU to 5 zł, 50 proc. DU to 4 zł, 45 proc. DU to 3 zł oraz 35 proc. DU to 2 zł.

Łączny szacunkowy koszt wejścia w życie rozporządzenia w przypadku SG w stosunku rocznym oszacowano na ok. 1 160 000 zł. 

Resort opublikował na oficjalnej stronie także projekt zmian dotyczących Państwowej Straży Pożarnej. W PSP chodzi mianowicie o rozporządzenie w sprawie długotrwałych akcji ratowniczych, szczegółowych norm, zasad i warunków otrzymywania wyżywienia w czasie tych akcji oraz ćwiczeń lub szkolenia przez strażaków Państwowej Straży Pożarnej lub inne osoby biorące w nich udział, a także przypadków, w których wypłaca się równoważnik pieniężny w zamian za przysługujące wyżywienie, sposobu ustalania jego wysokości oraz szczegółowych zasad wypłacania. Najważniejsze zmiany to dodanie zapisu, że "wysokość równoważnika pieniężnego za zasadniczą szkolną normę wyżywienia <<SZ>> wynoszą 18 zł, a także że wysokość równoważnika pieniężnego za dodatkową uzupełniającą normę wyżywienia <<DU>> wynosi 7 zł. Co więcej, pojawił się zapis dotyczący wysokości równoważnika pieniężnego za dodatkową uzupełniającą normę wyżywienia <<DU>>, który wynosi:

1. 150 proc. DU ‑ 11 zł;
2. 125 proc. DU ‑ 9 zł;
3. 70 proc. DU ‑ 5 zł;
4. 50 proc. DU ‑ 4 zł;
5. 45 proc. DU ‑ 7 zł;
6. 35 proc. DU ‑ 2 zł.

Ministerstwo podkreśla w uzasadnieniu proponowanych zmian, że przyczynią się one do wzrostu stawek środków pieniężnych przeznaczonych na przygotowanie wyżywienia, co wpłynie korzystnie na zabezpieczenie długotrwałych akcji ratowniczo-gaśniczych. Obejmą one jednostki organizacyjne PSP, lotniskowe służby ratowniczo-gaśnicze, zakładowe służby ratownicze, wojskowe straże pożarne, zakładowe straże pożarne, a także jednostki OSP włączone do KRSG. W przypadku PSP, źródłem finansowania wydatków związanych z wejściem w życie projektu rozporządzenia w wysokości 1,200 mln zł będzie budżet państwa.

Zakłada się, że wszystkie rozporządzenia wejdą w życie 1 stycznia 2020 r.