„Podczas analizy rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (druk 2828) Rzecznik powziął wątpliwość co do zgodności projektowanych przepisów z obowiązującymi normami” – czytamy w informacji opublikowanej przez Rzecznika Praw Obywatelskich. W ocenie RPO zapis projektu może ograniczyć działanie służb kontrterrorystycznych wyłącznie do stanu wyższej konieczności.

Jak zauważa Rzecznik, z uzasadnienia projektu wynika, że przewiduje on możliwość odstąpienia od przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny służby - z zachowaniem wszelkich dostępnych w danych warunkach zabezpieczeń - jeżeli w czasie zadań służbowych, w okolicznościach uzasadnionych stanem wyższej konieczności, policjant służby kontrterrorystycznej stwierdzi, że istnieje prawdopodobieństwo uratowania życia ludzkiego lub usunięcia zagrożenia dla bezpieczeństwa państwa. Przepis ten pozwoli na wykorzystanie wszelkich środków w celu ratowania życia przez policjantów służby kontrterrorystycznej.

W pragmatykach służb specjalnych przepis taki umożliwia skutecznie działanie funkcjonariuszy w warunkach innych niż wykonywanie ustawowych zadań - jeżeli uzasadnione jest to stanem wyższej konieczności. W projektowanym przepisie wyraźnie odsyła się jednak do prowadzenia działań kontrterrorystycznych, co w ocenie RPO zawęża zakres jego normowania. W praktyce może to oznaczać, że większe możliwości działania od policjanta-antyterrorysty będzie miał dzielnicowy ścigający złodzieja.

Rzecznik zaznacza też, że podobne rozwiązanie już funkcjonuje w ustawach o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego. Tymczasem obowiązująca ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji zawiera już wyłączenie art. 210 Kodeksu pracy, umożliwiającego powstrzymanie się od świadczenia pracy w warunkach bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia w stosunku do policjantów, wykonujących zadania dotyczące: 

• ochrony życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami naruszającymi te dobra;
• ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym zapewnienie spokoju w miejscach publicznych oraz w środkach publicznego transportu i komunikacji publicznej, w ruchu drogowym i na wodach przeznaczonych do powszechnego korzystania;
• inicjowania i organizowania działań mających na celu zapobieganie popełnianiu przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami społecznymi;
• prowadzenia działań kontrterrorystycznych w rozumieniu ustawy z 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych;
• wykrywania przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców;
• kontroli przestrzegania przepisów porządkowych i administracyjnych związanych z działalnością publiczną lub obowiązujących w miejscach publicznych.

"Inaczej mówiąc, już na gruncie obowiązującej ustawy o Policji, przepisy BHP nie są stosowane do policjanta realizującego zadania kontrterrorystyczne. Wprowadzenie projektowanego przepisu w aktualnym kształcie może doprowadzić do zawężenia możliwości działania służby kontrterrorystycznej do stanu wyższej konieczności" - uważa Rzecznik.

RPO/DM