Saga pod tytułem "ustawa o ochronie ludności" trwa w najlepsze i nie do końca wiadomo, kiedy projektem zajmą się rząd i parlament. Choć część przeciwników nowych rozwiązań wciąż liczy na to, że dokument – podobnie jak jego poprzednik – utknie gdzieś na początku legislacyjnej ścieżki, by potem zniknąć z wykazu prac legislacyjnych rządu, w tym przypadku jest to raczej mało prawdopodobne. Warto bowiem pamiętać, że ustawę podczas konferencji prasowej prezentował – oprócz ministrów Mariusza Kamińskiego i Macieja Wąsika – ówczesny wicepremier Jarosław Kaczyński. I mimo, że opuścił on rząd parę dni bo tym wydarzeniu, trudno sobie wyobrazić by projekt, który "firmował", miał zostać porzucony. Tym bardziej, że sprawnie działający system ochrony ludności i obrony cywilnej jest potrzeby i to "na wczoraj".

O tym, że projekt ustawy przygotowany w MSWiA wprowadza rewolucję w systemie ochrony ludności, zarządzania kryzysowego czy stanów nadzwyczajnych na InfoSecurity24.pl pisaliśmy już wiele razy. Dokument, na co uwagę zwracają komentatorzy, nie jest wolny od błędów, a te – jak dowiedziała się redakcja – zgłaszać mają też w niemałej liczbie poszczególne resorty. Zarys zapisów ustawy nie powinien budzić większych wątpliwości. Diabeł, jak wiadomo, tkwi jednak w szczegółach. W uwagach, jakie podnoszone są w ramach wewnątrzrządowych konsultacji, pobrzmiewają wątpliwości dotyczące m.in. kwestii ochrony infrastruktury krytycznej, planowania cywilnego czy spójności nowych rozwiązań ze Strategią Bezpieczeństwa Narodowego.

Pewien "kłopot" jest też z system obrony cywilnej. Co do zasady struktura ta (podobnie jak cała ochrona ludności) – w myśl nowych propozycji – opierać ma się na strażakach – zarówno tych ochotniczych jak i zawodowych. I mimo zapisów mówiących o pomocy innych formacji i organizacji, nie ma się co oszukiwać, że to właśnie na barkach PSP i OSP spoczywać będzie lwia część ciężaru funkcjonowania obrony cywilnej i ochrony ludności. Powstaje więc pytanie o pieniądze i kadry. Obawy dotyczące projektu mają też sami strażacy, choć nie podważają oni konieczności wprowadzenia zmian. Jak mówić miał, podczas niedawnego spotkania z komendantem głównym PSP gen. bryg. Andrzejem Bartkowiakiem, przewodniczący Krajowej Sekcji Pożarnictwa Bartłomiej Mickiewicz, "zasadność wprowadzenia przepisów w tym zakresie jest bezsprzeczna". Dodać miał jednak, że "bez dodatkowych środków i co najważniejsze bez zapewnienia dodatkowych etatów (...) realizacja powierzonych zadań będzie bardzo utrudniona". 

Przypomnijmy, projekt ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej przewiduje m.in. powołanie Funduszu Ochrony Ludności, zwiększenie roli Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego, likwidację Rządowego Centrum Bezpieczeństwa i utworzenie Służby Dyżurnej Państwa, a także wprowadzenie dwóch nowych stanów podniesionej gotowości - stanu pogotowia i stanu zagrożenia. W proponowanej ustawie uwzględniono też jeden ze stanów nadzwyczajnych określonych w Konstytucji, czyli właśnie stan klęski żywiołowej. Rozwiązania w tym zakresie zastąpić mają obowiązującą obecnie ustawę. Przewiduje się także, że Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy zostanie zastąpiony przez Krajowy System Ratowniczy. Położony zostanie nacisk na współdziałanie KSR z innymi systemami, w tym Państwowym Ratownictwem Medycznym. W związku ze zmianami w planach jest zakup docelowo ponad 2,8 tys. ambulansów dla gmin oraz jednostek strażackich. Celem projektu jest też rozbudowa nauczania pierwszej pomocy w szkołach.

Wciąż nie wiadomo jaki ostatecznie kształt przybiorą przepisy. Trwają konsultacje, a nieoficjalnie można się dowiedzieć, że w regulacjach wprowadzane są pewne korekty. Zmiany nie będą zapewne fundamentalne, ale to właśnie kwestie niedopracowanych szczegółów często są kluczem do sprawnego przekucia legislacyjnej teorii w życie.

Dziś wiemy już na pewno, że założonego pierwotnie terminarza dotrzymać się już nie udało, przynajmniej, jeśli idzie o przyjęcie projektu przez Radę Ministrów. Kolejny termin to planowane wejście w życie nowych przepisów. Czy tym razem uda się go dotrzymać i ustawa zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2023 roku?

DM