Zgodnie z obowiązującymi dziś przepisami, dane zgromadzone na koncie ubezpieczonego i koncie płatnika składek, mogą być udostępniane m.in. sądom, prokuratorom, organom podatkowym, Państwowej Inspekcji Pracy, Biuru Nadzoru Wewnętrznego, Policji, Straży Granicznej. Wśród wymienionych enumeratywnie w przepisach służb i instytucji ustawodawca nie umieścił jednak Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego. Ten stan rzeczy postawiono jednak zmienić. Przygotowany przez resort rodziny i polityki społecznej projekt ustawy zakłada uzupełnienie katalogu podmiotów, którym udostępnia się informacje, właśnie o ABW i CBA. Jak czytamy w uzasadnieniu, pozwolić ma to tym służbom "korzystać z danych zgromadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a instytucji tej zagwarantuje prawo udostępniania takich informacji". Dostęp do danych - jak wynika z ustawy - ma być możliwy w związku z prowadzonymi postępowaniami karnymi.

Spośród instytucji i służb zaangażowanych w prowadzenie postępowań karnych wymienione zostały sądy, prokuratorzy, organy podatkowe, Biuro Nadzoru Wewnętrznego, Policja i Straż Graniczna. Poza katalogiem uprawnionych instytucji znalazły się Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Centralne Biuro Antykorupcyjne, pomimo posiadania takich uprawnień.

O jakie informacje chodzi? Jak czytamy na stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na koncie ubezpieczonego zapisywane są m.in. dane identyfikacyjne (PESEL, imię i nazwisko, data urodzenia, rodzaj i nr dokumentu tożsamości), dane adresowe, dane ewidencyjne (nazwisko rodowe, drugie imię, płeć, dane o niepełnosprawności, obywatelstwo), dane o przebiegu ubezpieczeń (okres i tytuł ubezpieczenia, podstawy wymiaru składek, świadczenia/przerwy oraz dane płatnika składek), informacje o zwaloryzowanej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne oraz składkach zapisanych na subkoncie, o członkostwie w OFE i składkach przekazanych na rachunek w OFE oraz dane o kapitale początkowym. ZUS na koncie ubezpieczonego, które posiada każdy pracująca i ubezpieczona w Polsce osoba, gromadzi też informacje zawarte w oświadczeniach i wnioskach przekazanych do ZUS, np. o małżeńskich stosunkach majątkowych oraz osobach, na rzecz których ma nastąpić w razie śmierci wypłata środków zapisanych na subkoncie.

CBA i ABW zyskają też dostęp do kont płatnika składek, na których ewidencjonuje się dane identyfikacyjne, numery rachunków składkowych, numer NIP i numer identyfikacyjny REGON, nazwy i numery rachunków bankowych płatnika składek, dane informacyjne płatnika składek, kod rodzaju działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) "oraz wszelkie inne dane konieczne do obsługi konta, a w szczególności do celów rozliczania należności z tytułu składek oraz do celów prowadzenia postępowania egzekucyjnego, w tym informacje dotyczące wspólników spółek cywilnych, jawnych i komandytowych, w zakresie rejestrowanym w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników". Na koncie płatnika gromadzone są też informacje o liczbie pracowników, za których jest opłacana składka na Fundusz Emerytur Pomostowych czy informacje dotyczące zawartych umów o dzieło. Za pośrednictwem tego konta, jak czytamy w ustawie, "prowadzone są rozliczenia należnych składek, wypłacanych przez płatnika zasiłków oraz zasiłków rodzinnych i pielęgnacyjnych podlegających zaliczeniu na poczet składek oraz innych składek pobieranych przez Zakład".

Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw jest obecnie przedmiotem konsultacji i opiniowania. Zaproponowana przez resort rodziny i polityki społecznej zmiana, choć wydaje się być raczej tą z kategorii porządkujących, jeśli wejdzie w życie, da funkcjonariuszom CBA i ABW wgląd w dane, które na temat Polaków gromadzi ZUS. Otwarte pozostaje oczywiście pytanie jak służby z tych informacji będą korzystać.

DM