We wtorek w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji odbyła się wspólna konferencja wiceszefa MSWiA Macieja Wąsika oraz zastępcy komendanta głównego Straży Granicznej gen. bryg. SG Wiolety Gorzkowskiej. Podczas konferencji wiceszef MSWiA poinformował o podpisaniu trzech umów na budowę zapory, co - jak podkreślił - jest kolejnym kroku w kierunku zabezpieczenia granicy polsko-białoruskiej.

Jak poinformowano, wykonanie przęseł stalowych powierzono konsorcjum trzech firm Polimexowi Mostostal S.A., Mostostal Siedlce Sp. z o.o. i Węglokoks S.A. Z kolei wykonanie robót budowlanych zostało zlecone dwóm wykonawcom: Budimex S.A. oraz konsorcjum firm Unibep S.A. i Budrex Sp. z o.o.

"Dzisiaj Straż Graniczna podpisała trzy duże umowy na budowę zapory" - powiedział Wąsik. Przypomniał, że z końcem października zeszłego roku weszła w życie ustawa o budowie zabezpieczenia granicy państwowej, na podstawie której komendant główny SG gen. Tomasz Praga powołał pełnomocnika do spraw budowy zapory na granicy polsko-białoruskiej. Dodał, że na mocy tej ustawy został powołany zespół do spraw przygotowania realizacji zabezpieczenia granicy państwowej. Zasady pracy tego zespołu premier Mateusz Morawiecki określił rozporządzeniem.

"Przystąpiliśmy do prac. Planowaliśmy zakończenie pierwszych prac, które kończą się podpisaniem umów pod koniec zeszłego roku. Te prace się przedłużyły o 10 dni. Okres świąteczny miał wpływ na to" - powiedział Wąsik.

Wiceszef MSWiA zapewnił, że umowy będą transparentne. "W najbliższym czasie - to tylko kwestia techniczna zeskanowania - zostaną one umieszczone na stronach internetowych, tak, byście państwo mogli zapoznać się z ich szczegółami" - powiedział wiceminister.

Zastępca komendanta głównego Straży Granicznej gen. bryg. SG Wioleta Gorzkowska wskazała natomiast, że kolejnym etapem budowy zapory będzie podpisanie umów dotyczących bariery elektronicznej. Jak wskazała, zadanie to zostanie powierzone innym wykonawcom, których jeszcze nie wybrano.

"Aktualnie pracujemy nad opisem przedmiotu zamówienia i nad projektami umów. Mam nadzieję, że w najbliższym czasie będziemy mogli państwu przestawić wyniki w tym zakresie" - powiedziała. Gorzkowska podkreśliła ponadto, że utrzymująca się destabilizacja na granicy polsko-białoruskiej potwierdza, że budowa trwałej zapory "jest inwestycja absolutnie konieczną i pilną". Dodała, że jest to "inwestycja strategiczna nie tylko z punktu widzenia realizacji ustawowych Straży Granicznej, do których należy ochrona nienaruszalności polskich granic, ale również - co jako zastępca komendanta głównego właściwy w sprawach logistycznych muszę podkreślić - jest inwestycją newralgiczną z punktu widzenia realizowanych do tej pory przedsięwzięć".

"Nie ukrywam, że jest to dla nas ogromne wyzwanie, bo jest to największa w historii Straży Granicznej inwestycja budowlana, dlatego bardzo cieszę się, że w tak krótkim okresie, bo w przeciągu dwóch miesięcy udało nam się wypracować rozwiązania i zakontraktować budowę bariery fizycznej" - powiedziała Gorzkowska. Przypomniała, że budowa bariery zostanie zrealizowana na 186 km granicy i zostanie podzielona na cztery odcinki. "Ma to na celu maksymalne skrócenie czasu realizacji budowy; prace budowlane na tych wszystkich odcinkach będą prowadzone równolegle" - podkreśliła.

"Wykonanie przęseł stalowych Straż Graniczna powierzyła konsorcjum trzech firm Polimexowi Mostostal S.A., który jest liderem konsorcjum, Mostostal Siedlce Sp. z o.o. i Węglokoks S.A - partnerzy konsorcjum. Z kolei wykonanie robót budowlanych zostało zlecone dwóm wykonawcom: Budimex S.A. oraz konsorcjum firm Unibep S.A. i Budrex Sp. z o.o." - powiedziała zastępca szefa Straży Granicznej. Jak zaznaczyła, do budowy odcinka ponad 186-kilometrowego wykorzystane zostanie blisko 41 tysięcy sztuk przęseł stalowych oraz tyle samo słupów stalowych H240. "Zastosujemy również 100 sztuk przęseł z bramkami serwisowymi, jak również zostaną wybudowane 22 bramki - przęsła z otwieranymi bramkami, które umożliwią migrację zwierzętom" - wyliczyła dodając, że łącznie do budowy bariery zostanie wykorzystanych ponad 50 ton stali.

"Pomimo tego, że ustawa o zabezpieczeniu granicy państwowej zwolniła nas z obowiązku stosowania przepisów prawa zamówień publicznych, to staraliśmy się, aby wybór wykonawców na budowę był jak najbardziej transparentny, dlatego do negocjacji, jak i do złożenia ofert, zaprosiliśmy osiem firm i oferty, które zostały wyłonione, są ofertami najtańszymi spośród wszystkich złożonych" - podsumowała Gorzkowska. Zaznaczyła ponadto, że mając na uwadze trudności na rynku budowlanym związane z dostępnością stali, "inwestor we współpracy z Ministrem Aktywów Państwowych zaangażował się w proces dostawy przęseł stalowych i udzielił odrębnego zamówienia na dostawy elementów stalowych, jak i na roboty budowlane". Dodała, że ma to na celu zapewnienie płynności realizacji budowy, ale również na wyeliminowanie kosztów dostawców pośrednich.

Jak wyjaśniało wcześniej MSWiA, część granicy, na której stanie zapora, zostanie podzielona na cztery odcinki, a prace będą na nich prowadzone jednocześnie w systemie trzyzmianowym, 24 godziny na dobę.

Zapora zostanie zbudowana na odcinkach ochranianych przez Podlaski Oddział SG. Ma mierzyć 5,5 m wysokości: 5 metrów to stalowe słupy, zwieńczone półmetrowym zwojem z drutu tak, aby nie można było przejść na drugą stronę. Zastosowane zostaną także nowoczesne, elektroniczne metody zarządzania granicą, jak czujniki ruchu, czy kamery.

Inwestycja - zgodnie z ustawą o budowie zabezpieczenia granicy państwowej, która weszła w życie 4 listopada - jest celem publicznym. Nie są do niej stosowane przepisy odrębne, w tym m.in. prawa budowlanego, prawa wodnego, czy prawa ochrony środowiska. Do zamówień związanych z inwestycją nie stosuje się też Prawa zamówień publicznych, a kontrolę zamówień sprawuje CBA. Niejawne są informacje dotyczące konstrukcji, zabezpieczeń i parametrów technicznych zapory. Koszt budowy w Ocenie Skutków Regulacji do projektu tej ustawy oszacowano na 1 mld 615 mln zł, z czego 1 mld 500 mln zł to koszt budowy fizycznej bariery, a 115 mln zł urządzeń technicznych (perymetrii).