W połowie marca odbyło się posiedzenie litewskiego Departamentu Ochrony Przeciwpożarowej i Ratownictwa, podczas którego zaprezentowano wyniki pracy w 2024 roku. W spotkaniu wziął udział szef litewskiego MSW Władysław Kondratowicz. „Musimy być przygotowani na różne sytuacje kryzysowe, wzmocnić system obrony cywilnej, odporność instytucji i zapewnić bezpieczeństwo ludności, zwłaszcza najbardziej narażonym grupom społecznym” – mówił Kondratowicz.

Przedstawił też dane, z których wynika, że na Litwie w zeszłym roku praktycznie podwojono liczbę schronów – z 3,2 tys. do 6,3 tysiąca. Zwrócił przy tym uwagę, że obecnie 28 z 60 litewskich gmin dysponuje już wymaganą liczbą schronień. W razie niebezpieczeństwa – według danych litewskiego MSW – może się w nich schronić ok. 1,5 mln osób.

Według ministra Kondratowicza, w zeszłym roku pomyślnie na Litwie wdrożono również fazę modernizacji systemu syren ostrzegawczych. Od 2023 roku wzrosła skuteczność ostrzegania mieszkańców – w 2024 roku alarm mógł dotrzeć do 67 proc.. podczas gdy w 2023 roku ostrzeżenia otrzymywało 56,8 proc. ludności.

Szef litewskiego MSW przypomniał także, że program wzmocnienia i rozwoju ochrony ludności potrwa do 2030 roku. Na jego realizację zaplanowano przeznaczyć około 280 milionów euro. Z czego 77 milionów na modernizację schronów, prawie 13 milionów na rozwój syren ostrzegawczych oraz 27 milionów na projekty ochrony ludności na szczeblu gminnym. Litwa chce też z tej puli przeznaczyć 9 milionów na wzmocnienie współdziałania dowódców wojskowych z instytucjami ochrony ludności oraz 5,5 miliona na opracowania nowej platformy alertowej.

Dodatkowo litewskie MSW poinformowało w ostatnich dniach, że dla mieszkańców przygotowano specjalną aplikację mobilną LT72. „Aplikacja mobilna LT72 stanie się ważnym i wygodnym narzędziem, które pomoże mieszkańcom przygotować się z wyprzedzeniem na sytuacje kryzysowe – od klęsk żywiołowych po zagrożenia militarne” – wskazało ministerstwo.

Jak zaznaczyło litewskie MSW, aplikacja zawiera m.in. testy sprawdzające wiedzę, ale też interaktywną mapę Litwy z syrenami ostrzegawczymi, lokalizacjami schronów oraz punktami ewakuacyjnymi dla mieszkańców. Dodatkowo – według informacji resortu – aplikacja będzie miała możliwość wysyłania komunikatów ostrzegawczych do mieszkańców o zbliżającym się niebezpieczeństwie.

„Pierwsze kroki" polskiej odporności

Warto w tym miejscu przypomnieć, że w Polsce pierwszego stycznia tego roku weszła w życie ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej. Ostatnio resort spraw wewnętrznych i administracji przedstawił kluczowe zadania, które chce zrealizować w 2025 roku w ramach ustawy.

Wśród nich znalazły się m.in. kwestie dotyczące inwentaryzacji budowli ochronnych, szkolenia dla organów i personelu ochrony ludności, przygotowanie planów ewakuacji oraz wdrażanie systemów ostrzegania i alarmowania.

Resort ma też zamiar do końca tego roku dostarczyć do każdego domu – przygotowany wspólnie z MON i RCB – poradnik kryzysowy. MSWiA chce, aby do końca kwietnia poradnik był gotowy i rozpoczęły się szerokie konsultacje społeczne. W drugiej połowie roku resort planuje jego wydruk, aby do końca roku trafił w wersji papierowej do każdego gospodarstwa domowego w Polsce.

Wśród zaplanowanych na ten rok zadań znalazło się również zakończenie procesu legislacyjnego aktów wykonawczych do ustawy, przygotowanie przez komendanta głównego PSP strategii rozwoju jednostek ochrony przeciwpożarowej, a także przygotowanie Narodowego Programu Rezerw Strategicznych.