W środę wieczorem, podczas posiedzenia Sejmu, odbyło się pierwsze czytanie projektu ustawy autorstwa posłów Polski 2050 dotyczącego funkcjonowania Straży Marszałkowskiej.

Jak podkreślił Paweł Śliz – przedstawiający stanowisko wnioskodawców – proponowany projekt zawiera niezbędny pakiet reform dot. funkcjonowania Straży Marszałkowskiej, który spełnia trzy cele: wzmocnienie bezpieczeństwa parlamentu, urealnienie procedur Straży Marszałkowskiej oraz wyrównanie warunków socjalnych funkcjonariuszy z innymi formacjami mundurowymi. W jego przekonaniu projekt jest „aktem odpowiedzialności państwowej i sprawiedliwości społecznej”.

Zdaniem Marka Subocza (PiS), chociaż założenia projektu zakładają słuszne rozwiązania, takie jak modernizację procedur i dostosowanie ich do obecnych standardów, czy wprowadzenie testu wiedzy oraz badań psychologicznych wobec kandydatów na strażników, projekt w kilku obszarach budzi wątpliwości, które – jak stwierdził – „wymagają szczegółowej pracy na etapie komisji”. „Liczymy, że prace komisji pozwolą doprecyzować budzące wątpliwości elementy projektu” – powiedział.

Łukasz Ściebiorowski (KO) podkreślał, że rozwiązania zawarte w projekcie „wyglądają obiecująco, inne wymagają doprecyzowania, a wszystkie razem składają się na projekt, który musi być dobrze przemyślany”. Zadeklarował gotowość klubu KO do „dalszej, spokojnej pracy nad projektem”. „Chcemy, by ostateczne rozwiązania wzmacniały Straż Marszałkowską i realnie odpowiadały na wyzwania współczesnego państwa” - zaznaczył.

Arkadiusz Sikora (Nowa Lewica) stwierdził, że projekt ustawy dotyczący funkcjonowania Straży Marszałkowskiej jest propozycją, która „wreszcie dostrzega realne potrzeby ludzi pracujących w Straży Marszałkowskiej”. „Ustawa ta jest potrzebna nie tylko dlatego, że aktualizuje zadania straży, lecz przede wszystkim dlatego, że po raz pierwszy traktuje funkcjonariuszy jako wykonujących wymagającą, odpowiedzialną pracę zasługującą na godne warunki i stabilność socjalną” – podkreślił. „Jako Lewica będziemy współpracować przy doskonaleniu tej ustawy podczas komisji i na dzisiaj jesteśmy za przyjęciem tej ustawy” – dodał.

Michał Pyrzyk (PSL) ocenił, że wiele z proponowanych rozwiązań nie budzi wątpliwości. Zadeklarował gotowość swojego klubu do dalszych prac nad projektem w komisji.

Projekt został skierowany do sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych oraz komisji regulaminowej, spraw poselskich i immunitetowej.

Proponowane rozwiązania zakładają wprowadzenie nowych zadań z zakresu obronności, z których na rzecz Sejmu i Senatu, powinni wywiązywać się członkowie Straży. Zadania te będą dotyczyły – jak piszą wnioskodawcy w uzasadnieniu projektu – „planowania i realizacji pozamilitarnych przygotowań obronnych w państwie oraz zarządzania kryzysowego, a także systemu stałych dyżurów na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa”. Równocześnie proponowane rozwiązania zakładają usunięcie z ustawowych zadań Straży Marszałkowskiej zadań z zakresu obrony cywilnej.

Innym proponowanym rozwiązaniem jest ustanowienie odznaki honorowej „Za zasługi dla Straży Marszałkowskiej”, która będzie wręczana „funkcjonariuszom i pracownikom Straży Marszałkowskiej wyróżniającym się szczególnymi osiągnięciami w służbie lub pracy”. Odznakę tę ma wręczać marszałek Sejmu.

Wnioskodawcy zaproponowali także rezygnację z przeprowadzania w stosunku do kandydatów do Straży postępowania sprawdzającego określonego w przepisach o ochronie informacji niejawnych. Jak wskazano w uzasadnieniu, znacząco utrudnia to prowadzenie naboru do służby; ponadto, funkcjonariusze na swoim pierwszym stanowisku służbowym w ramach obowiązków nie przetwarzają informacji niejawnych. Postępowanie takie ma być – zgodnie z projektem – przeprowadzane dopiero przed mianowaniem na wyższe stanowisko.

Projekt zakłada również wprowadzenie realizowanego w ramach prawa do zakwaterowania w Warszawie świadczenia majątkowego dla funkcjonariuszy, którego wysokość wynosiłaby 1800 zł. 

Według autorów projektu łączny koszt zmian dla budżetu państwa wyniesie ok. 6,8 mln zł rocznie. „W planie budżetu Kancelarii Sejmu na rok 2026 r. środki we wskazanej kwocie zostały już uwzględnione i Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych pozytywnie zaopiniowała ten plan budżetu” – podkreślono w uzasadnieniu.

Ustawa – zgodnie z założeniami – miałaby wejść w życie już od 1 stycznia 2026 roku.