Jedną z najważniejszych zmian, jakie postulują posłowie, jest poszerzenie katalogu zadań formacji. Dokument zakłada, że Straż Marszałkowska będzie realizować na rzecz Sejmu i Senatu zadania związane z obronnością państwa, w tym „dotyczące planowania i realizacji pozamilitarnych przygotowań obronnych w państwie oraz zarządzania kryzysowego, a także systemu stałych dyżurów na potrzeby podwyższania gotowości obronnej państwa”.

Jak podkreślono w uzasadnieniu, „taka konstrukcja przepisu będzie pozwalała na właściwą realizację zadań z tego zakresu, zarówno tych obecnych jak i wynikających z przyszłych aktów normatywnych sytuujących w szczególności rolę Marszałka Sejmu oraz Marszałka Senatu”. „W celu realizacji nowego zadania planuje się utworzenie w Straży Marszałkowskiej wewnętrznej komórki organizacyjnej Straży Marszałkowskiej podległej bezpośrednio Komendantowi Straży Marszałkowskiej” – czytamy w uzasadnieniu.

Według noweli Straż Marszałkowska ma uzyskać kompetencje do prowadzenia „rozpoznania pirotechniczno-radiologicznego oraz biochemicznego osób, pojazdów, bagaży, przesyłek, pomieszczeń, terenów i obiektów”, a także realizować „zadania w zakresie ochrony przeciwpożarowej”. Grupa posłów Polski 2025 wskazała, że chodzi o ujednolicenie zadań formacji z uprawnieniami funkcjonariuszy określonymi już w ustawie.

Projekt przewiduje również zmiany w rekrutacji do Straży Marszałkowskiej. Wprowadzony ma zostać „test wiedzy w zakresie funkcjonowania władzy publicznej oraz bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego” oraz „badania psychologiczne celem ustalenia poziomu rozwoju społeczno-emocjonalnego oraz cech osobowości kandydata”. Jednocześnie posłowie proponują rezygnację z obowiązkowego postępowania sprawdzającego w zakresie informacji niejawnych wobec kandydatów.

„Trwające wiele miesięcy postępowania sprawdzające utrudniają w znaczący sposób prowadzenie naboru do służby. Ponadto na pierwszym stanowisku służbowym, na które funkcjonariusz po przyjęciu do służby jest mianowany nie przetwarza się informacji niejawnych. Jak sama nazwa stanowiska wskazuje, funkcjonariusz na tym stanowisku podlega wyszkoleniu i w tym czasie nie wykonuje on samodzielnie, co do zasady zadań służbowych” – czytamy w uzasadnieniu. Jak dodano, poświadczenie bezpieczeństwa będzie wymagane dopiero przy mianowaniu na wyższe stanowisko.

Nagrody, świadczenia i... mieszkaniówka

Funkcjonariusze Straży Marszałkowskiej – w myśl noweli – mają też zyskać nowy katalog nagród i świadczeń. Zgodnie z dokumentem funkcjonariuszowi, który „wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę w służbie i podnosi kwalifikacje zawodowe”, będzie można przyznać: pochwałę, nagrodę pieniężną lub rzeczową, bądź dodatkowy urlop do 10 dni. „Przewiduje się, że wyróżnienia funkcjonariuszom przyznawałby Szef Kancelarii Sejmu z własnej inicjatywy lub na wniosek Komendanta Straży Marszałkowskiej, aby wyróżnieniom nadać wyjątkowy uroczysty charakter. Ponadto proponuje się, aby tryb przyznawania wyróżnień określał Marszałek Sejmu, w drodze zarządzenia” – wskazali autorzy projektu.

Dokument zakłada również „nowe rodzaje należności” w postaci gratyfikacji urlopowej, zryczałtowanego równoważnika pieniężnego za niewykorzystany przejazd na koszt Straży Marszałkowskiej, oraz świadczenie mieszkaniowe. Według założeń gratyfikacja urlopowa ma wynieść 30 proc. najniższej stawki uposażenia zasadniczego, a świadczenie mieszkaniowe – podobnie jak dla funkcjonariuszy służb mundurowych podległych MSWiA i służb specjalnych służących w Warszawie – 1800 zł miesięcznie. Co jednak ciekawe, wysokość mieszkaniówki w Straży Marszałkowskiej, w przeciwieństwie do służb MSWiA, miałaby podlegać „corocznej waloryzacji o ustalony w ustawie budżetowej na dany rok średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych”.

„Podstawę waloryzacji stanowiłaby kwota świadczenia mieszkaniowego obowiązująca w roku poprzedzającym rok, w którym waloryzacja następuje. Proponuje się również, aby kwota zwaloryzowanego świadczenia mieszkaniowego była zaokrąglana w górę do pełnego złotego” – czytamy.

Dodatkowo w uzasadnieniu wskazano, że „świadczenie mieszkaniowe wypłacane byłoby w terminie do 10 dnia każdego miesiąca kalendarzowego za poprzedni miesiąc”. „W przypadku, gdy uprawnienie do świadczenia mieszkaniowego przysługiwałoby funkcjonariuszowi Straży Marszałkowskiej za okres krótszy niż miesiąc kalendarzowy, jego wysokość wynosiłaby 1/30 wymiaru miesięcznego za każdy dzień. Świadczenie mieszkaniowe nie byłoby wypłacane za okres tymczasowego aresztowania albo korzystania z urlopu bezpłatnego” - wyjaśniono. Jak dodano, mieszkaniówka byłaby też zwolniona z podatku od osób fizycznych.

Według autorów projektu łączny koszt zmian dla budżetu państwa wyniesie ok. 6,8 mln zł rocznie.  „W planie budżetu Kancelarii Sejmu na rok 2026 r. środki we wskazanej kwocie zostały już uwzględnione i Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych pozytywnie zaopiniowała ten plan budżetu” – podkreślono w uzasadnieniu.

Nowością ma być też wprowadzenie odznaki honorowej „Za zasługi dla Straży Marszałkowskiej”. Według założeń będzie ją nadawał marszałek Sejmu „funkcjonariuszowi lub pracownikowi Straży Marszałkowskiej wyróżniającemu się szczególnymi osiągnięciami w służbie lub pracy, a także innej osobie szczególnie zasłużonej dla Straży Marszałkowskiej”. Jak podkreślono w uzasadnieniu, rozwiązanie to ma „nadać wyróżnieniom wyjątkowy uroczysty charakter” i wzmocnić prestiż formacji.

Ustawa – zgodnie z założeniami – miałaby wejść w życie już od 1 stycznia 2026 roku.