Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, "program ma na celu – w części dotyczącej wydatków majątkowych i bieżących – przede wszystkim dalsze podnoszenie poziomu bezpieczeństwa zakładów karnych i aresztów śledczych, przez kontynuację ich doposażania w nowoczesny sprzęt oraz poprawę warunków służby i pracy funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Więziennej, co w zamierzeniu projektodawcy stworzy warunki do dalszego wzrostu bezpieczeństwa państwa i obywateli". W ramach nowej więziennej modernizacji funkcjonariusze, co zapowiadano już wcześniej, liczyć mogą też na podwyżki uposażeń. "Program ma na celu zwiększenie konkurencyjności Służby Więziennej na rynku pracy" – tłumaczą projektodawcy. Pieniądze przewidziane w ustawie mają też wpłynąć na poprawę infrastruktury Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości.

Wszystko to kosztować ma łącznie 1 992 188 000 złotych, z czego w 2022 roku wydane zostać ma 197 978 000 złotych, w 2023 roku - 622 872 000 złotych, w 2024 roku - 727 145 000 złotych, a w 2025 roku - 444 193 000 złotych.

Powyższe kwoty, jak się okazuje, uległy jednak nieco zmianie. W projekcie, który procedowano w środę w Sejmie, mowa jest już o 1 865 130 000 złotych, z czego w 2022 roku wydane może zostać 192 978 000 złotych, w 2023 - 576 492 000 złotych, w 2024 - 672 045 000 złotych, a w roku 2025 - 423 615 złotych.

Zakres Programu obejmuje realizację następujących przedsięwzięć:
1) poprawa bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych;
2) zakup i zwiększenie liczby użytkowanych pojazdów specjalnych, autobusów do przewozu grupowego i pojazdów przeznaczonych dla Zespołów Terenowych Dozoru Elektronicznego;
3) poprawa efektywności energetycznej jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;
4) pozyskanie nowych miejsc zakwaterowania osadzonych oraz odtworzenie i poprawa infrastruktury jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;
5) modernizacja systemów informatycznych, łączności i monitoringu wizyjnego;
6) zmiana systemu zatrudnienia kadry medycznej w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności;
7) poprawa warunków socjalno-bytowych funkcjonariuszy Służby Więziennej i pracowników cywilnych Służby Więziennej "Funkcjonariusz PRO";
8) wzmocnienie systemu motywacyjnego uposażeń funkcjonariuszy Służby Więziennej przez podwyższenie wskaźnika wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie funkcjonariuszy Służby Więziennej;
9) wzrost konkurencyjności wynagrodzeń pracowników cywilnych Służby Więziennej;
10) wzmocnienie etatowe dla jednostek organizacyjnych Służby Więziennej;
11) poprawa infrastruktury Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości.

Mówiąc o poprawie warunków bezpieczeństwa jednostek penitencjarnych, ministerstwo chce pozyskać nowe uzbrojenie i środki ochrony, a także "wprowadzić do użytku mobilnych strzelnic kontenerowych". Co więcej, jak czytamy w uzasadnieniu, "przewidywany zakup uwzględnia również możliwość współuczestniczenia Służby Więziennej (w zakresie określonym przez Ministra Sprawiedliwości w uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania) w kształtowaniu postaw obywatelskich, proobronnych i patriotycznych młodzieży".

W Służbie Więziennej powstać mają też nowe miejsca "zakwaterowania osadzonych" oraz odtworzona i poprawiona ma zostać infrastruktura jednostek organizacyjnych. Ma to wpłynąć m.in. na poprawę wykonywania obowiązków służbowych przez personel więziennictwa. 

(...) uwzględniając budowę pawilonów więziennych, wzorem inwestycji z lat poprzednich, dokonywano wyboru ich lokalizacji, kierując się w szczególności minimalnym kosztem pozyskania jednego miejsca zakwaterowania, jednakże – w odróżnieniu od inwestycji już zrealizowanych, obecnie zachodzi konieczność dodatkowej rozbudowy infrastruktury logistycznej i ochronnej (dla przykładu: kuchni, łaźni, powierzchni magazynowych, zabezpieczeń techniczno-ochronnych, ogrodzeń zewnętrznych i wygrodzeń wewnętrznych) w celu dostosowania jednostek do zwiększonej pojemności. Ponadto, przy szacowaniu wartości zadania uwzględniono sytuację na rynku towarów i usług budowlanych, związaną ze znacznym wzrostem ich cen.

Kontynuowany ma być też proces modernizacji systemów informatycznych, łączności i monitoringu wizyjnego, w tym m.in. systemu monitoringu wizyjnego oraz domofonowego. Zmodernizowane mają zostać też systemy "sygnalizacji włamania i napadu oraz kontroli dostępu w jednostkach organizacyjnych, takich jak systemy ochrony obwodowej, kable sensoryczne, bariery mikrofalowe". MS chce zatrzymać też w podmiotach leczniczych dla osób pozbawionych wolności kadrę medyczną. Działania podejmowane przez resort, jak to ujęto, mają pozwolić - "w obliczu narastającego deficytu personelu medycznego" – na "zaoferowanie stawek wynagrodzeń co najmniej równorzędnych ze stawkami wypłacanymi w pozawięziennych placówkach ochrony zdrowia".

W życie ma wejść też, o czym resort zapewniał już wcześniej, program "Funkcjonariusz PRO". W jego ramach sfinansowanych ma zostać "szereg zadań skutkujących bezpośrednio lub pośrednio poprawą warunków pełnienia służby i pracy". O co dokładnie chodzi? Wiemy, że ministerstwo planuje działania inwestycyjno-remontowe oraz "zakupy niezbędnego wyposażenia, modernizację i poprawę standardów w szczególności takich pomieszczeń jak szatnie, sanitariaty, pomieszczenia socjalne, dyżurki oddziałowych, punkty dowodzenia, wartownie, pokoje biurowe". Dodatkowo dla funkcjonariuszy i pracowników więziennictwa doposażone i nowo tworzone mają być miejsca "mające na celu podnoszenie i utrzymywanie sprawności fizycznej".

Więcej mundurowych i wyższe uposażenia 

Ze składanych już jakiś czas temu deklaracji wynikało, że w ramach programu modernizacji SW, dla funkcjonariuszy przewidziana będzie podwyżka uposażeń. Ostatnio przedstawiciele resortu sprawiedliwości zapewniali też, że będzie ona nie mniejsza niż ta, jaką otrzymać mają mundurowi pełniący służbę w formacjach podległych MSWiA. Zgodnie z zapisami projektu, wzmocnienie systemu motywacyjnego uposażeń ma nastąpić przez podwyższenie wskaźnika wielokrotności kwoty bazowej stanowiącej przeciętne uposażenie. Planowany jest wzrost wielokrotności kwoty bazowej od dnia 1 stycznia 2022 roku w wysokości o 0,251 przy założeniu kwoty bazowej ustalonej dla funkcjonariuszy w projekcie ustawy budżetowej na rok 2022 w wysokości 1 614,69 zł. Po tych zmianach, jak przekonują projektodawcy, przeciętne uposażenie funkcjonariuszy SW w roku 2022 wzrośnie w skali miesiąca na etat wraz z nagrodą roczną o 405,29 zł. Pozostała część podwyżki, tak by była ona taka sama jak ta w formacjach MSWiA (677 zł brutto), wynikać będzie z przewidzianej na przyszły rok waloryzacji.

Co ciekawe, resort sprawiedliwości, podobnie jak MSWiA, zamierza w najbliższych latach zwiększyć stan etatowy podległej sobie formacji. W Służbie Więziennej łącznie pojawi się 700 etatów dla funkcjonariuszy i 20 etatów pracowników cywilnych. Pierwsze w 2023 roku - 100 etatów funkcjonariuszy i 20 etatów pracowników cywilnych. Kolejne 600 etatów zasilić ma szeregi SW w roku 2024 i 2025 (po 300 rocznie).

Jak się jednak okazuje, minister Woś, podczas dzisiejszego posiedzenia sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, podał jednak nieco inne dane dotyczące zwiększenia liczby etatów. Zgodnie nimi łącznie do SW trafić ma łącznie 580 mundurowych etatów: 2023 - 100 etatów, 2024 i 2025 - po 240 etatów. Tak więc propozycje jakie dziś przyniósł do Sejmu wiceszef MS, są nieco skromniejsze niż te, jakie znalazły się z projekcie z 24 listopada. 

(...) mając na uwadze złożoność zadań ustawowo postawionych przed Służbą Więzienną, tworzenie nowych miejsc zakwaterowania dla osadzonych przez budowę nowych jednostek penitencjarnych i nowych pawilonów zakwaterowania osadzonych, tworzenie w jednostkach organizacyjnych mobilnych strzelnic kontenerowych jak również mając na uwadze projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw m.in. w zakresie rozszerzenia stosowania systemu dozoru elektronicznego będzie powodowała wzrost maksymalnej, dobowej pojemności systemu SDE założono zwiększenie liczby etatów ustanowionych funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Więziennej w latach 2023 - 2025 w łącznej liczbie 700 etatów funkcjonariuszy i 20 etatów pracowników cywilnych.

Jeśli ustawa miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2022, a takie są plany, na prace nie pozostało za wiele czasu. W ich przyspieszeniu pomóc może dzisiejsza propozycja wiceszefa resortu sprawiedliwości, bezpośrednio nadzorującego Służbę Więzienną. Jak mówił podczas dzisiejszego posiedzenia Michał Woś, modernizacja Służby Więziennej miałaby stać się częścią procedowanej przez Sejm ustawy o modernizacji służb podległych MSWiA, pozostając jednocześnie osobnym programem. Formalnie poprawka zgłoszona musi zostać przez posłów, jednak wydaje się, że - biorąc pod uwagę obecność wiceministra na dzisiejszym posiedzeniu sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych - ma szansę ona stać się częścią dokumentu, którym dziś zajmują się posłowie. Woś wspomniał też o jeszcze jednej poprawce. "Poprawka numer dwa bardzo blisko wiąże się z tym programem modernizacji, bo podobnie jak w służbach MSWiA, tak i w Służbie Więziennej w 2018 roku zostało zawarte porozumienie ze stroną społeczną, które m.in. uwzględnia uspójnienie sytemu związanego z uwzględnianiem wysługi lat z czasu pracy poza przyjęciem się do formacji" - mówił Woś. Jak dodał, "o ile w innych służbach czas pracy jest uwzględniany do wysługi lat, o tyle w Służbie Więziennej nie był on uwzględniany, w związku z czym druga poprawka (jest proponowana - przyp. red.), jako element realizacji także tego programu". Podkreślił również, że jej wprowadzenie nie wiąże się z koniecznością wyasygnowania dodatkowych środków finansowych.

Jaki finalnie kształt przybiorą przepisy przekonamy się już niebawem, kiedy oba programy modernizacji zostaną - o ile taką decyzję podejmą posłowie - połączone w jeden projekt ustawy.

DM