"W związku z zagrożeniem rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem SARS CoV-2 istnieje konieczność wprowadzenia szczególnych rozwiązań, umożliwiających podejmowanie działań minimalizujących zagrożenie dla zdrowia publicznego stanowiące uzupełnienie podstawowych regulacji zawartych w szczególności w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi" - czytamy w uzasadnieniu rządowej specustawy. Dokument określa zasady i tryb zapobiegania oraz zwalczania zakażenia i rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej u ludzi, wywołanej wirusem SARS-CoV-2. 

Twórcy specustawy zakładają m.in. wprowadzenie zmian w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP, które mają na celu "umożliwienie wykorzystania wiedzy i kwalifikacji posiadanych przez żołnierzy pełniących czynną służbę wojskową w zakresie szerszym niż ten wynikający z pełnionych obowiązków w ramach posiadanej specjalności wojskowej i przeszkolenia wojskowego". Co więcej, w ustawie o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców wprowadzono zmiany dotyczące programu mobilizacji gospodarki. 

Projekt ponadto wprowadza zmiany w obszarze dotyczącym zarządzania kryzysowego, m.in. redefinicję pojęcia sytuacji kryzysowej – należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach, środowiska lub dziedzictwa kulturowego, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków lub zakłócenia obsługi tych organów.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, zmiany w ustawie o zarządzaniu kryzysowym wiązać się będą z modyfikacją kompetencji dyrektora Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, który będzie mógł "reagować elastycznie na pojawiające się zagrożenia mogące skutkować wystąpieniem sytuacji kryzysowej przez zobowiązanie operatorów do wysłania komunikatu o zagrożeniu lub wysyłania takich komunikatów przez określony czas (w tym do odwołania – do decyzji dyrektora RCB będzie należeć ustalenie, czy użytkownik końcowy powinien otrzymać jeden komunikat lub wiele komunikatów)". Co więcej, dyrektor może również wskazać grupy użytkowników końcowych, do których mają być wysyłane komunikaty (np. osoby wjeżdżające do kraju i logujące się do sieci operatora krajowego po raz pierwszy).

"W projekcie przewiduje się, narzędzie dla Rady Ministrów zapewnienia finansowania podejmowanych działań związanych z  przeciwdziałaniem COVID-19 i dokonywania, w drodze rozporządzenia, przeniesienia planowanych dochodów i wydatków budżetowych, między częściami, działami i rozdziałami budżetu państwa, z zachowaniem przeznaczenia środków publicznych" - czytamy w dokumentach dotyczących projektu. Jak dodają twórcy, z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na wsparcie realizacji zadań związanych z przeciwdziałaniem COVID-19 dla właściwych jednostek samorządu terytorialnego. Specustawa umożliwia również wykorzystanie środków budżetowych z rezerwy celowej "Przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych w tym 40 mln zł na dofinansowanie zakupu pojazdów ratowniczo-gaśniczych dla jednostek ochotniczych straży pożarnych".

Sprawę wyjaśnił już szef resortu spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński. Jak podkreślił w poniedziałek, z sejmowej mównicy, ewentualne skorzystanie z rezerwy przeznaczonej na zwalczanie klęsk żywiołowych nie spowoduje uszczerbku dla innych inwestycji, które mają być z niej finansowane. Właśnie z tych pieniędzy wsparcie otrzymać mają bowiem Ochotnicze Straże Pożarne, do których trafią nowe wozy ratowniczo-gaśnicze. "To są oddzielne budżety i środki na zakup nowych wozów bojowych dla Ochotniczych Straży Pożarnych są przygotowane" - powiedział minister.

"Dementuję też liczbę 300 wozów bojowych. Otóż rząd chce doprowadzić do sytuacji – i ma przygotowane na to środki – żeby w tym roku OSP otrzymały 500 wozów bojowych. To jest nasz cel, to jest zadanie, które zrealizujemy" – dodał minister Mariusz Kamiński. Jak podkreśla MSWiA, 500 nowych wozów, które mają trafić do OSP, to największa liczba aut w historii, które w jednym roku zostaną przekazane Ochotniczym Strażom Pożarnym. 

Przypomnijmy, że jeszcze w połowie lutego br., podczas spotkania w Pałacu Prezydenckim, st. bryg. Andrzej Bartkowiak poinformował prezydenta Andrzeja Dudę, że w 2020 r. ze środków rezerwy "klęskowej" Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji zostanie przeznaczona dodatkowa kwota w wysokości 40 mln zł na dofinansowanie zakupu samochodów ratowniczo-gaśniczych dla jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych.

Polska vs. koronawirus

Ze specustawy dowiemy się także m.in., że w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie obowiązków zdalnie, i zapewnione będzie prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego rodziców zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem. Co więcej, w dokumencie określono zasady świadczeń opieki zdrowotnej w związku z rozprzestrzenianiem COVID-19 oraz zasady finansowania tych świadczeń, czy możliwość nałożenia na podmiot leczniczy obowiązku wykonania określonego zadania w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

Projekt wprowadza również zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, oraz ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W tym drugim wypadku dotyczą one m.in. wprowadzenia nowych pojęć, tj. strefa zero, strefa buforowa, strefa zagrożenia, zagrożony obszar, miejsce kwarantanny".

Ponadto przewidziano, iż w przypadku wystąpienia stanu epidemii lub stanu zagrożenia epidemicznego o charakterze i w rozmiarach przekraczających możliwości działania właściwych organów administracji rządowej i organów jednostek samorządu terytorialnego, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia zagrożony obszar wraz ze wskazaniem rodzaju strefy, na którym wystąpił stan epidemii lub stan zagrożenia epidemicznego oraz rodzaj stosowanych na tym terenie rozwiązań W rozporządzeniu można ustanowić czasowe ograniczenia, obowiązki i nakazy, o których mowa w art. 46 ust. 4 ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, czasową reglamentację zaopatrzenia w określonego rodzaju artykuły, zakaz opuszczania miejsca kwarantanny, zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie.

Co więcej, zmiany mają na celu umożliwienie wykorzystywania niezbędnych narzędzi informatycznych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą do przesyłania komunikatów dotyczących  zapobiegania i zwalczania zakażeń i chorób u ludzi. Wprowadza się również regulacje dotyczące dystrybucji produktów leczniczych, wyrobów medycznych lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego.