Szefowa resortu finansów USA Janet Yellen oraz amerykański prokurator generalny Merrick Garland zwołali w środę pierwsze zebranie grupy specjalnej REPO (Rosyjskie Elity, Pełnomocnicy i Oligarchowie), mającej koordynować wdrażanie i przestrzeganie sankcji wymierzonych w rosyjskich oligarchów po inwazji na Ukrainę rozpoczętej przez Moskwę 24 lutego.

Grupa będzie monitorować przestrzeganie kar nałożonych na 50 osób, wśród których znalazł się rosyjski prezydent Władimir Putin oraz minister spraw zagranicznych tego kraju Siergiej Ławrow. W skład zespołu poza USA weszli przedstawiciele Australii, Kanady, Niemiec, Włoch, Francji, Japonii, Wielkiej Brytanii oraz Komisji Europejskiej - poinformowała agencja Reutera.

REPO jest kolejną grupą powołaną do egzekwowania wymierzonych w rosyjskie elity sankcji. Na początku marca amerykańskie ministerstwo sprawiedliwości ogłosiło powołanie specjalnej grupy śledczej KleptoCapture, której celem jest ściganie i aresztowanie "skorumpowanych rosyjskich oligarchów i każdego, kto łamie sankcje Waszyngtonu wobec Moskwy po inwazji na Ukrainę". W skład KleptoCapture weszli pracownicy wielu organów ścigania, w tym FBI, US Marshals Service, Secret Service, ministerstwa bezpieczeństwa narodowego czy US Postal Inspection Service.

15 marca Unia Europejska formalnie przyjęła nowe sankcje wobec Rosji, w tym zakaz transakcji z niektórymi przedsiębiorstwami państwowymi oraz zakaz nowych inwestycji w rosyjskim sektorze energetycznym. Obejmują one też ograniczenia w handlu żelazem i stalą oraz towarami luksusowymi z Rosją. Ponadto UE zdecydowała o objęciu sankcjami "kluczowych oligarchów, lobbystów i propagandystów forsujących narrację Kremla o sytuacji na Ukrainie oraz kluczowych firm z sektora lotniczego, wojskowego i podwójnego zastosowania, stoczniowego i budowy maszyn". Sankcje dotyczą też "osób związanych z rosyjską bazą obronną i przemysłową". UE postanowiła też "zakazać świadczenia jakichkolwiek usług w zakresie ratingu kredytowego, a także dostępu do wszelkich usług subskrypcyjnych związanych z działalnością w zakresie ratingu kredytowego jakiejkolwiek osobie lub podmiotowi z Rosji". Wspólnota zdecydowała się też na wprowadzenie kompleksowych ograniczeń eksportu urządzeń, technologii i usług dla energetyki. Sankcje w kolejnym kroku zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym.

Oddzielnie UE dała Komisji Europejskiej zielone światło do przyłączenia się w imieniu Unii do wielostronnego oświadczenia w sprawie agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę przy wsparciu Białorusi, które ma zostać wydane przez Światową Organizację Handlu (WTO).

Unia potwierdziła także swoją gotowość do podjęcia wszelkich działań uznanych za niezbędne dla ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa. Mogą to być działania wspierające Ukrainę lub działania dotyczące zawieszenia koncesji lub innych zobowiązań wobec Rosji, takie jak zawieszenie klauzuli największego uprzywilejowania dla produktów i usług tego kraju. Ponadto, w świetle materialnego poparcia Białorusi dla działań rosyjskich, UE uważa, że proces akcesyjny Białorusi do WTO powinien zostać zawieszony.

Unia Europejska domaga się, aby Rosja natychmiast i bezwarunkowo zaprzestała działań zbrojnych i wycofała wszystkie siły i sprzęt wojskowy z całego terytorium Ukrainy oraz w pełni szanowała integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy w jej granicach uznanych przez społeczność międzynarodową.

Izraelski przystanek

Wysocy rangą urzędnicy izraelscy przekazać mieli portalowi Times of Israel, że sankcji wobec Rosji ani rosyjskich oligarchów nie przygotowuje Izrael. Donoszą również, że w ostatnich dniach prywatne odrzutowce, należące do oligarchów, przylatują i wylatują z tego kraju. Zgodnie z ograniczeniami, nałożonymi przez rząd w Jerozolimie, nie mogą one zatrzymać się dłużej niż 24 godziny na terenie Izraela.

Wielu z rosyjskich oligarchów związanych z Izraelem ma dobre stosunki z Kremlem, a co najmniej czterech – właściciel londyńskiego klubu piłkarskiego Chelsea Roman Abramowicz, Michaił Fridman, Piotr Awen i Wiktor Wekselberg – zostało objętych międzynarodowymi sankcjami z powodu powiązań z Putinem. Niektórzy, jak były partner biznesowy Michaiła Chodorkowskiego, Leonid Newzlin, wyjechali do Izraela, by uniknąć procesu sądowego w Rosji. Z kolei Abramowicz przyjął izraelskie obywatelstwo w 2018 r., kiedy jego brytyjska wiza nie została odnowiona, najprawdopodobniej w ramach starań brytyjskich władz, by rozprawić się ze współpracownikami Putina po próbie zabójstwa byłego rosyjskiego agenta Siergieja Skripala. Niektórzy potentaci nie ujawniają się publicznie, podczas gdy inni są znanymi filantropami, łożącymi na żydowskie cele lub inwestującymi w izraelski sektor technologiczny.

Izrael, który ma ambicje mediowania między Ukrainą a Rosją, nie przyłączył się do sankcji nałożonych przez USA, Wielką Brytanię, Unię Europejską. Minister spraw zagranicznych Jair Lapid zapowiedział jednak w poniedziałek, że "Izrael nie będzie sposobem na ominięcie sankcji nałożonych na Rosję przez Stany Zjednoczone i inne kraje zachodnie".