Między lojalnością a ostrożnością. Wielka Brytania wobec problemów amerykańskiego wywiadu

Dr Matthew Savill z Royal United Services Institute (RUSI) w analizie z września 2025 roku stawia tezę, że amerykańska Wspólnota Wywiadowcza (IC) znalazła się pod bezprecedensową presją ze strony własnych władz politycznych, a skutki tego wstrząsu będą odczuwalne przez partnerów USA — zwłaszcza w układzie Five Eyes, w tym w Wielkiej Brytanii.
23 lipca 2025 roku, podczas briefingu w Białym Domu, Tulsi Gabbard, dyrektor Wywiadu Narodowego, stojąca na czele Wspólnoty Wywiadowczej, zarzuciła administracji Baracka Obamy „mistyfikację Russiagate”. Odtajnione przez nią materiały nie podważają oceny IC z 2016 roku dotyczącej ingerencji Rosji. Wskazują jednak, że została ona sporządzona pod presją i w pośpiechu.
Zarzuty Gabbard nie ograniczyły się do retoryki. Jak podał Reuters, Departament Sprawiedliwości USA powołał specjalny zespół, aby zbadać twierdzenia o rzekomej weaponizacji amerykańskiego wywiadu. Według Associated Press krok ten spotkał się z krytyką jako politycznie motywowany, co może osłabić zaufanie do instytucji. Jeszcze bardziej namacalne konsekwencje pojawiły się na styku wywiadu i polityki wobec Ukrainy. USA tymczasowo wstrzymały część wymiany danych wywiadowczych z Kijowem, uzasadniając to dynamiką rozmów pokojowych.
Jak relacjonuje The Washington Post, europejscy partnerzy, zmagający się z zależnością od amerykańskich danych, odebrali te sygnały z niepokojem. Kulminacją napięć była decyzja o ograniczeniu dostępu sojuszników do informacji o rozmowach Rosja–Ukraina. Według CBS News memorandum podpisane przez Gabbard, nakazało oznaczać materiały w tym zakresie klauzulą NOFORN, co uniemożliwiło ich udostępnianie nawet partnerom Five Eyes.
Zdaniem France 24, decyzja ta wywołała pytania o trwałość dotychczasowego modelu zaufania. RUSI ostrzega, że seria dymisji, degradacji i cofnięć poświadczeń bezpieczeństwa może erodować kompetencje amerykańskiej Wspólnoty Wywiadowczej w kluczowych obszarach, takich jak Rosja czy sztuczna inteligencja, co obniży jakość wymiany informacji z sojusznikami.
Czytaj też
Nacisk polityczny na „korektę” ocen wywiadowczych może wpływać na priorytety zbierania i analizy danych, w tym w dziedzinach kontrwywiadu, dezinformacji i ingerencji wyborczej. Z brytyjskiej perspektywy kluczowe jest pytanie, jak amortyzować te wstrząsy, zważywszy na wieloletnią współpracę z USA w dziedzinie wywiadu, w tym dostęp do amerykańskich sensorów i danych GEOINT, co tworzy zależności trudne do szybkiego odwrócenia.
Zdaniem RUSI, konieczne są selektywne ograniczenia w najbardziej wrażliwych kanałach wymiany, większa samodzielność analityczna oraz inwestycje w krajowe zdolności. Zgodnie z rządową publikacją „Spending Review 2025” oraz opracowaniami House of Commons Library, budżety na bezpieczeństwo i obronność rosną w średnioterminowym horyzoncie. Niezależne analizy wskazują na dodatkowe środki dla Single Intelligence Account (MI5, SIS/MI6, GCHQ). Jak podaje serwis Industrial Cyber, mowa o wzroście rzędu około 0,6 mld funtów do 2028/29 na modernizację, cyfryzację i badania naukowe. Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych (IISS) przypomina z kolei o docelowym wzroście wydatków obronnych do 2,5 proc. PKB do 2027 roku.
Czytaj też
Jak donosi The Washington Post, obawy w Europie wzmacnia nie tylko polityka personalna w Waszyngtonie, lecz także jednostronne ograniczanie wymiany danych, co zmusza rządy UE i Wielkiej Brytanii do przyspieszenia inwestycji w suwerenne zdolności rozpoznania, SIGINT i analitykę.
RUSI sugeruje, że najrozsądniejszą strategią dla Wielkiej Brytanii jest „przeczekanie burzy” przy jednoczesnym ograniczaniu ekspozycji na najbardziej ryzykowne kanały, przestrzeganiu rygorystycznych procedur ochrony źródeł oraz inwestowaniu w niezależne zdolności, w tym konstelacje obserwacyjne i analitykę opartą na sztucznej inteligencji.
Historia Five Eyes wskazuje, że relacje USA–Wielka Brytania bywają odporne, ale obecny kryzys, według RUSI, wymaga realnych buforów na wypadek długotrwałego rozedrgania amerykańskich służb wywiadowczych, wynikającego z sytuacji politycznej w USA.
WIDEO: Wiceminister finansów: wszyscy funkcjonariusze powinni być traktowani równo, jeśli wykonują te same zadania