Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęło pismo od funkcjonariusza z Kaszubskiego Dywizjonu Straży Granicznej, który opisał, że strażnicy graniczni pełniący służbę na morskim odcinku granicy z Rosją pozbawieni są dodatku granicznego. W związku z tym, na początku maja Marcin Wiącek zwrócił się w tej sprawie do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

RPO w piśmie do MSWiA wskazał, że „pozbawionych dodatku jest ok. 100 funkcjonariuszy stanowiących załogi jednostek pływających ochraniających morski odcinek granicy z Rosją”. Według Rzecznika „zróżnicowanie sytuacji funkcjonariuszy pełniących służbę w placówkach i dywizjonach SG nie znajduje uzasadnienia w strukturze organizacyjnej Straży Granicznej”.

Na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich odpowiedział wiceszef resortu spraw wewnętrznych i administracji Czesław Mroczek, który przypomniał, że dodatek graniczny w wysokości 540 złotych miesięcznie otrzymują funkcjonariusze pełniący służbę w placówkach ochraniających odcinek granicy państwowej z Federacją Rosyjską, Republiką Białorusi lub Ukrainą. Podał przy tym, że w przypadku dywizjonów SG na dodatek graniczny mogą liczyć pogranicznicy pełniący służbę w komórce wewnętrznej właściwej do służby dyżurnej oraz na stanowisku szefa służb.

Wiceszef MSWiA zauważył, że „dodatek graniczny został wprowadzony w związku z trudną sytuacją na granicy wschodniej Rzeczypospolitej Polskiej, spowodowaną skomplikowaną sytuacją migracyjną oraz wojną na Ukrainie”. „Powyższe stanowi najważniejszy powód, dla którego funkcjonariusze pełniący służbę w placówkach SG ochraniających wschodni odcinek granicy państwowej, bez względu na komórkę wewnętrzną, otrzymują omawiany dodatek” – podkreślił Mroczek.

Natomiast funkcjonariusze pełniący służbę w dywizjonach SG nie pełnią służby na „zielonej granicy", tym samym nie mają bezpośredniej styczności z obywatelami Ukrainy, przybywającymi na terytorium RP, jak również nie wykonują zadań związanych z bezpośrednim przeciwdziałaniem procederowi nielegalnego przekraczania granicy polsko-białoruskiej. Trzeba również podkreślić, że przedmiotowy dodatek nie przysługuje wszystkim funkcjonariuszom pełniącym służbę w SG.
Fragment pisma wiceszefa MSWiA Czesława Mroczka do RPO.

W piśmie do Rzecznika wiceszef MSWiA przypomniał także, że do podstawowych zadań funkcjonariuszy wykonujących zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG należy „ochrona morskiego odcinka granicy państwowej przy wykorzystaniu jednostek pływających SG, w tym utrzymywanie jednostki pływającej SG w gotowości do prowadzenia działań granicznych, polegających na kontrolowaniu statków, eskortowaniu statków, prowadzeniu pościgu za statkami; sprawowaniu nadzoru nad sprawnością mechanizmów, urządzeń, uzbrojenia, sprzętu i wyposażenia ratunkowego, sprzętu przeciwpożarowego, a także odpowiednich zapasów materiałów pędnych i smarów w zakresie jednostki pływającej SG; wykonywaniu prac konserwacyjnych i bosmańskich na jednostce pływającej SG”. 

„Z powyższego wynika zatem, że funkcjonariusze wykonujący zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG mają inne warunki pełnienia służby, jak również realizują w praktyce inne zadania służbowe niż funkcjonariusze pełniący służbę na »zielonej granicy«” – podkreślił Mroczek.

Dodatkowo należy nadmienić, że (...) funkcjonariusze wykonujący zadania na etatowych stanowiskach załóg jednostek pływających SG otrzymują dodatek morski w wysokości wynoszącej miesięcznie do 0,30 kwoty bazowej (czyli do kwoty 626,70 zł). Z przytoczonych przepisów prawa wynika zatem, że pragmatyka służbowa przewidziała inną rekompensatę finansową za pełnienie służby na jednostkach pływających. Natomiast funkcjonariusze pełniący służbę w dywizjonach SG, w komórce wewnętrznej właściwej do służby dyżurnej oraz na stanowisku szefa służb, nie otrzymują dodatku morskiego.
Fragment pisma wiceszefa MSWiA Czesława Mroczka do RPO.

Czesław Mroczek poinformował również Rzecznika Praw Obywatelskich, że 89 funkcjonariuszy z Kaszubskiego Dywizjonu SG wystąpiło do komendanta Morskiego Oddziału SG z żądaniem wypłaty dodatku granicznego. Pogranicznicy zażądali wypłaty „począwszy od 1 marca 2023 r. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia, w którym dodatek graniczny za każdy miesiąc stał się wymagalny”. „Komendant Morskiego Oddziału SG odmówił ww. funkcjonariuszom przyznania dodatku granicznego od 1 marca 2023 r.” – podał Mroczek.

„W związku z wniesionymi odwołaniami od ww. rozkazów personalnych Komendant Główny SG utrzymał w mocy rozkazy personalne Komendanta Morskiego Oddziału SG. Aktualnie wpływają do Komendy Głównej SG skargi do sądu administracyjnego na ww. rozstrzygnięcia Komendanta Głównego SG (do 17 maja br. wpłynęło 57 skarg). Wobec powyższego sąd administracyjny dokona oceny decyzji odmawiających przyznania prawa do dodatku granicznego funkcjonariuszom pełniącym służbę w Kaszubskim Dywizjonie SG Morskiego Oddziału SG” – dodał wiceszef resortu spraw wewnętrznych i administracji.